Bộ Ngoại giao Iran hôm thứ Ba (2/1) cho biết sẽ cho phép 19 thủy thủ của tàu chở dầu rời khỏi nước này. Tuy nhiên, thuyền trưởng của con tàu sẽ vẫn bị giam giữ ở Iran.

Con tàu mang cờ Hàn Quốc, chở 7.200 tấn ethanol, đã bị bắt giữ vì tội gây ô nhiễm ở Vịnh Ba Tư. Các thủ tục pháp lý chống lại con tàu và thuyền trưởng của nó đang được tiếp tục.

Sự đối đầu giữa hai nước ngày càng nóng lên khi hơn 7 tỷ USD tài sản của Iran bị đóng băng ở Hàn Quốc được coi là lý do thực sự dẫn đến vụ tịch thu. Các nhà phân tích cho biết, trong khi Hàn Quốc đã đóng băng tiền do các lệnh trừng phạt đối với Iran của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tehran có ý định dựa vào cộng đồng quốc tế bằng cách gây sức ép với Seoul.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã công bố những thay đổi chính sách lớn sau khi ông nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, chẳng hạn như thúc đẩy quá trình khử carbon và tạm dừng xây dựng bức tường biên giới Hoa Kỳ-Mexico. Nhưng Iran đang ngày càng thất vọng vì Washington không có các động thái cụ thể nhằm sửa đổi chính sách Iran của mình.

Các biện pháp trừng phạt được chính quyền Trump tái áp dụng sau khi rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân của Iran với các nước lớn đã tiếp tục ăn sâu vào nền kinh tế Iran.

Hàn Quốc bị kẹt giữa Mỹ và Iran

Để tiếp tục trao đổi thương mại với Iran theo lệnh trừng phạt của Mỹ, Hàn Quốc đã tạo ra một cơ chế thanh toán để sử dụng đồng tiền của họ, đồng won, để nhập khẩu dầu thô từ Iran và xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp sang quốc gia Tây Á thông qua tài khoản do ngân hàng trung ương Iran mở tại hai ngân hàng thương mại ở Hàn Quốc.

Tehran đang kêu gọi Seoul chuyển các khoản tiền bị đóng băng ra khỏi Hàn Quốc. Nhưng chính phủ Hàn Quốc không thể thực hiện yêu cầu nếu không có cái gật đầu từ Mỹ.

Hàn Quốc đã đề xuất kế hoạch sử dụng quỹ đóng băng để mua vắc xin COVID-19 của Iran thông qua COVAX, một chương trình quốc tế do các cơ quan như Tổ chức Y tế Thế giới thúc đẩy. Tuy nhiên, Iran được cho là đã từ chối đề xuất này vì sợ rằng Mỹ sẽ thu giữ các khoản tiền, được tính bằng đồng won, khi chúng được chuyển đổi thành đô la để mua vắc xin.

Để thực hiện việc trả tự do sớm cho thuyền trưởng và tàu chở dầu, Hàn Quốc đang xem xét nhiều cách khác nhau để sử dụng các khoản tiền bị đóng băng, chẳng hạn như chuyển một phần trong số đó vào tài khoản ở Thụy Sĩ để cho phép Iran mua thuốc ở châu Âu hoặc giải ngân khoản đóng góp chưa thanh toán của Iran cho LHQ

Qatar, quốc gia duy trì quan hệ thân thiện với cả Iran và Hàn Quốc, đề nghị đóng vai trò là cầu nối giữa họ để giải quyết tranh chấp. Qatar có thể muốn giúp xoa dịu căng thẳng giữa Mỹ và Iran khi mối quan hệ vốn đã chai sạn của họ với các nước láng giềng như Saudi Arabia đang bắt đầu tan băng. Tuy nhiên, Iran đã từ chối đề nghị này vì phe bảo thủ cứng rắn phản đối sự hòa giải của một nước thứ ba.

Với việc nền kinh tế Iran bị ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ và đại dịch, ảnh hưởng của Tổng thống Hassan Rouhani và các nhà lãnh đạo ôn hòa khác ở Iran đang suy yếu.

Những người bảo thủ theo đường lối cứng rắn hy vọng sẽ tận dụng được đà tăng của họ để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tổ chức vào tháng 6, kết thúc thời gian tại vị của Rouhani.

Cuộc chiến giằng co giữa Iran và Hàn Quốc có thể kéo dài, vì hai nước đang lâm vào tình thế rất khó xử.