Thái độ của Israel

Trung tướng Israel Aviv Kochavi đưa ra nhận xét hôm thứ Ba (26/1) trong một bài phát biểu trước Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia của Đại học Tel Aviv. Ông cho biết đã chỉ đạo quân đội chuẩn bị các kế hoạch tác chiến mới để tấn công Iran sau khi nước này bắt đầu khởi động lại chương trình hạt nhân trong những tháng gần đây.

“Dựa trên phân tích cơ bản này, tôi đã chỉ thị cho Lực lượng Phòng vệ Israel chuẩn bị một số kế hoạch tác chiến, bên cạnh những kế hoạch đã có sẵn”, Kochavi nói. "Tất nhiên, sẽ do lãnh đạo chính trị quyết định việc thực hiện nhưng những kế hoạch này cần phải được đưa ra bàn bạc".

Nhận xét của Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel là rất hiếm, có thể đã được chính phủ Israel chấp thuận trước và nó là lời cảnh báo rõ ràng cho chính quyền Tổng thống Joe Biden về mối quan hệ với Iran. Đây cũng được xem là một tín hiệu rõ ràng cho thấy Tổng thống Mỹ Joe Biden cần thận trọng trong bất kỳ cuộc can dự ngoại giao nào với Iran.

Tướng Kochavi nói: “Việc quay trở lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015, hoặc ngay cả khi nó là một thỏa thuận tương tự với một số cải tiến, là tồi tệ và sai lầm từ quan điểm hoạt động và chiến lược”.

Trước đây, ông Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018 - một động thái được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hoan nghênh. Ông Trump cũng chỉ trích các biện pháp trừng phạt mà nước này đưa ra và cảnh báo về khả năng phát triển vũ khí hạt nhân của Iran sau khi hết hạn.

Ngoại trưởng Antony Blinken tuần trước cho biết Hoa Kỳ còn "một chặng đường dài" mới quyết định có tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân với Iran hay không và họ cần xem Tehran thực sự đã làm gì để tiếp tục tuân thủ hiệp ước lịch sử.

Kế hoạch tấn công sẵn sàng

Kể từ khi Washington rút khỏi thỏa thuận, Iran đã dần dần vi phạm các giới hạn chính của mình, xây dựng kho dự trữ uranium làm giàu thấp, làm giàu uranium lên mức độ tinh khiết cao hơn và lắp đặt các máy ly tâm theo những cách bị cấm theo hiệp định.

Tướng Kochavi cho biết những hành động đó của Iran, vốn phủ nhận họ đang tìm kiếm vũ khí nguyên tử, cho thấy cuối cùng họ có thể quyết định thúc đẩy nhanh chóng việc chế tạo vũ khí hạt nhân.

Trita Parsi, một nhà phân tích từ Viện Quincy, cho biết nhận xét của Kochavi là một thông điệp rõ ràng cho Tổng thống Joe Biden sau khi ông Donald Trump - một đồng minh trung thành của Thủ tướng Netanyahu - rời nhiệm sở vào tuần trước.

Parsi nói với Al Jazeera: “Ngay cả trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức, chính phủ Netanyahu đã gây áp lực một cách cực kỳ quyết liệt, để cố gắng buộc chính quyền ông Biden không quay lại với thỏa thuận hạt nhân”.

“Một trong những bộ trưởng của ông Netanyahu đã nói công khai rằng, nếu Hoa Kỳ tham gia lại thỏa thuận hạt nhân - điều mà ông Biden tin rằng nằm trong lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ - thì Israel sẽ tham chiến. Điều này rất nghiêm trọng ở giai đoạn rất sớm”, nhà phân tích từ Viện Quincy nói thêm.

Ông Parsi cũng lưu ý rằng trong quá khứ đã có căng thẳng giữa Israel và Mỹ về chính sách Iran của họ, nhưng cần thời gian để giải quyết.

“Lần này, duy nhất, nó bắt đầu ngay lập tức. Netanyahu đã tung ra cú đấm đầu tiên”, Parsi nói.

Vào tháng 12, ông Biden nói trong một cuộc phỏng vấn rằng quay trở lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Iran là cách tốt nhất để tránh một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ở Trung Đông.

Iran đã bày tỏ sẵn sàng phục hồi thỏa thuận, nói rằng nước này sẽ quay lại các cam kết đầy đủ nếu chính quyền Biden dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.

Nhắm mục tiêu đến Iran

Sau khi Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018, căng thẳng ở Trung Đông nhanh chóng leo thang sau hàng loạt vụ tấn công và sự cố quân sự. Mỹ đã phát động một chiến dịch "gây áp lực tối đa" và áp dụng lại một loạt các biện pháp trừng phạt trừng phạt làm tê liệt nền kinh tế của Iran.

Tháng 1 năm ngoái Qassem Soleimani - người đứng đầu Lực lượng Quds của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo ưu tú của Iran và là kiến ​​trúc sư của bộ máy an ninh khu vực - đã bị ám sát trong một cuộc không kích của Hoa Kỳ gần sân bay quốc tế của Baghdad. Vụ ám sát đã đẩy hai nước đến bờ vực chiến tranh.

Vào tháng 11/2020, nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran Mohsen Fakhrizadeh đã bị giết trong một vụ tấn công bên ngoài Tehran khi ông này ở trong ô tô của mình. Tehran đổ lỗi cho Israel về vụ giết người đó và "thề sẽ trả đũa". 

Ông Netanyahu đã đe dọa có thể có các cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran trong thời gian chuẩn bị đạt được thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt với các cường quốc thế giới.

Với những diễn biến gần đây, tình hình Trung Đông đang rất nóng. Chỉ cần một hành động thiếu thận trọng, một cuộc chiến thực sự nguy hiểm sẽ bùng phát tại khu vực này.