Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có thông báo kết luận thanh tra về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với khu đất diện tích 14.346 m2 tại đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội.

Sai phạm trong chuyển mục đích sử dụng đất

Theo Thanh tra Chính phủ, giai đoạn trước khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và PTNT, các sở, ngành chức năng không lập hồ sơ trình UBND TP Hà Nội quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất là không thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại khoản 2 Chỉ thị số 245/TTg ngày 22/4/1996.

UBND TP Hà Nội và Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam - CTCP không cung cấp được hồ sơ, tài liệu làm căn cứ, cơ sở cho thuê đất, cấp Giấy CNQSD 14.346,6 m² đất là không đúng quy định.

Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam - CTCP góp 100% vốn thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông để thực hiện dự án (năm 2017), vốn góp chủ yếu là giá trị sử dụng và thương mại của quyền sử dụng 14.375 m² đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm là không đúng. Từ hành vi này dẫn đến việc UBND TP Hà Nội quyết định thu hồi đất của Tổng công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam - CТСР, giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông thuê để làm trụ sở văn phòng làm việc, sau đó cho phép Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông chuyển mục đích sử dụng 14.346,6 m² đất để thực hiện Dự án Tổ hợp nhà ở, văn phòng, thương mại và dịch vụ (Quyết định số 4040/QĐ-UBND ngày 29/7/2019), không đúng phương án sử dụng đất trong phương án cổ phần hóa.

Diện tích 2.503 m² không phải là đất ở, nhưng UBND TP Hà Nội quyết định giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất là không đúng các trường hợp được giao đất quy định tại khoản 2 Điều 55 Luật Đất đai 2013.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cho rằng, diện tích sử dụng thực tế của loại căn hộ để bán tăng 396,8 m², loại căn hộ cho thuê tăng 131,6 m² so với diện tích trong phương án tính tiền sử dụng đất, diện tích thực tế sàn xây dựng tầng hầm B1 tăng 595 m² so với diện tích được giao đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, nhưng UBND TP Hà Nội, các sở, ngành chức năng có liên quan chưa xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để thu ngân sách theo quy định; 

UBND TP Hà Nội phê duyệt đơn giá đất của toàn bộ diện tích 1.142 m² đất xây dựng Đơn nguyên B2 theo giá đất thương mại, dịch vụ (không bao gồm chức năng căn hộ cho thuê ngắn hạn) là không đúng với mục đích sử dụng đất; UBND TP Hà Nội ban hành các quyết định số 5724/QĐ-UBND ngày 24/10/2018, số 4040/QĐ-UBND ngày 29/7/2019, số 1234/QĐ-UBND ngày 26/3/2020 không thống nhất về hình thức giao đất, cho thuê đất, xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích 2.503 m² đất, dẫn đến 2.503 m² xác định là thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, nhưng thực tế Công ty TNHH Đầu tư Phương Đông đã bán 312 căn hộ theo hình thức sở hữu lâu dài, giá bán tương đương với giá bản các căn hộ của tòa nhà khác trong cùng dự án được giao đất có thu tiền sử dụng đất, mặt khác, đơn giá thu tiền thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê là 12,03 triệu đồng/m², thấp hơn 55,65 triệu đồng/m² so với đơn giá đất xây dựng căn hộ có thu tiền sử dụng đất (67,68 triệu đồng/m²).

Kiến nghị chuyển Bộ Công an xem xét, điều tra, xử lí

Về việc chấp thuận đầu tư dự án, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, Thanh tra Chính phủ khẳng định: Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và PTNT không thực hiện dự án trong thời gian dài nhưng UBND TP Hà Nội không xem xét, xử lý thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư là không đúng khoản 2 Điều 64 Luật Đầu tư 2005, Điểm a khoản 2 Điều 68 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006.

Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam - CTCP không thực hiện thủ tục đề nghị UBND TP Hà Nội chấp thuận đầu tư dự án theo quy định tại Điều 30 Luật Nhà ở 2005, khoản 2 Điều 7 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP, Thông tư số 16/2010/TT-BXD của Bộ Xây dựng, do đó việc UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 5724/QĐ-UBND ngày 24/10/2018 phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án là không có cơ sở.

Thêm vào đó, Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông triển khai thi công dự án khi chưa được UBND TP Hà Nội giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông bán 11 căn nhà liền kề, 110 căn hộ chung cư để bán trước khi được Sở Xây dựng Hà Nội cấp giấy phép xây dựng và thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai là vi phạm Điều 55 Luật Kinh doanh bất động sản 2014; bán 312 căn hộ cho thuê ngắn hạn theo hình thức sở hữu lâu dài là không đúng với chủ trương đầu tư Dự án được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 5724/QĐ-UBND ngày 24/10/2018, không đúng với mục đích sử dụng đất được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 4040/QĐ-UBND ngày 29/7/2019.

Qua đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành chức năng rà soát việc tăng diện tích xây dụng đối với Dự án Tổ hợp nhà ở, văn phòng và dịch vụ, thương mại tại đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai đảm bảo phù hợp với quyết định giao đất, quy hoạch xây dựng, an toàn phòng chống cháy nổ, nếu ảnh hưởng đến khu vực công cộng thì phải thực hiện đúng quy hoạch, thiết kế kỹ thuật, không được thay đổi công năng sử dụng.

Sau khi rà soát và khắc phục, nêu đúng quy định pháp luật thì tính lại tiền sử dụng đất, tiền cho thuê đất, tránh thất thu ngân sách, trong đó: xác định rõ mục đích sử dụng đất, hình thức giao đất, cho thuê đất, thời hạn sử dụng đất, tiền sử dụng đất, tiền cho thuê đất đối với diện tích 2.503 m²; rà soát, tính bổ sung tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích sử dụng thực tế của loại căn hộ để bán tăng 397m², diện tích loại căn hộ cho thuê tăng 132 m², sàn xây dựng tầng hầm B1 tăng 595 m² theo đúng quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công an tiếp nhận tài liệu để xem xét, điều tra, xử lí theo quy định pháp luật 2 nội dung gồm: Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam - CTCP góp vốn thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông bằng giá trị sử dụng và thương mại của quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm là không đúng quy định, dẫn đến việc UBND TP Hà Nội thu hồi đất, giao đất và cho phép Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông chuyển mục đích sử dụng 14.346,6 m² đất để thực hiện dự án, không đúng với Phương án sử dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Phương án cổ phần hóa Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp Việt Nam và không đúng Điểm m khoản 2 Điều 2 Nghị quyết số 82/2019/QH14 ngày 14/6/2019 của Quốc hội. Thứ 2, Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông đã sử dụng 312 căn hộ cho thuê ngắn hạn, bán theo hình thức sở hữu lâu dài là không đúng mục đích sử dụng đất được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 4040/QĐ-UBND ngày 29/7/2019, không đúng chủ trương đầu tư Dự án được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 5724/QĐ-UBND ngày 24/10/2018.