Điều này dường như mâu thuẫn với cảnh báo ngay sau chiến sự Nga-Ukraine nổ ra rằng đất nước xứ sở bạch dương phải đối mặt với sự suy giảm tới 15%. Trong khi đó, dự đoán vào tháng trước từ nhà tài phiệt Oleg Deripaska rằng các lệnh trừng phạt quốc tế sẽ làm cạn kiệt tài chính của Điện Kremlin vào năm tới.

Một số chuyên gia đã chỉ trích việc IMF tập trung vào các biện pháp kinh tế truyền thống như tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là không phù hợp do chiến tranh giữa hai quốc gia vẫn chưa ngừng – nghĩa là con số này bị thổi phồng do chi tiêu quân sự tăng vọt.

Một phân tích từ mạng lưới các học giả của Trung tâm Nghiên cứu Chính sách (CEPR) đã phát hiện ra rằng khi loại bỏ yếu tố này thì cuộc suy thoái năm 2022 còn tồi tệ gấp đôi so với các số liệu chính thức cho thấy.

Những con số chính thức nói lên điều gì?

Vào năm 2022, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga có giảm, nhưng không nhiều như nhiều người dự kiến.

Vào tháng 2/2023, Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự kiến các số liệu cuối cùng sẽ cho thấy GDP giảm nhẹ 2% vào năm 2022, sau đó là mức tăng 0,3% vào năm 2023 trước khi phục hồi lên gần 2% vào năm 2024.

Các gia đình tại Nga lo sợ nền kinh tế quốc gia sẽ sụp đổ, họ ồ ạt chuyển thu nhập khả dụng vào tài khoản tiết kiệm, khiến Nga trở thành một trong những nước có tỷ lệ tiền gửi tiết kiệm cao nhất trong thế giới phát triển ở mức 32%. Ngược lại, tỷ lệ tiết kiệm ở Anh chỉ đạt 9%.

Ngân sách của Nga còn lại bao nhiêu?

Oleg Itskhoki, một người di cư Nga và chuyên gia nghiên cứu các lệnh trừng phạt tại Đại học California (Mỹ), cho hay: “Chúng tôi không biết ngân sách của Moscow còn lại bao nhiêu, nhưng có lý khi tin rằng số tiền đó không nhiều".

Ông cho biết thêm, dự luật trả lương cho việc tuyển mộ lính nghĩa vụ và trang thiết bị quân sự bổ sung cần thiết để thay thế xe tăng bị phá hủy và tên lửa đã qua sử dụng sẽ đẩy chi tiêu quốc phòng từ 4,1% GDP vào năm 2021, lên 7% vào năm 2022.

Trong suốt chiến tranh, Nga đã phải chi trả các khoản thanh toán phúc lợi cho những gia đình mất người thân khi tham chiến, đồng phải Chính phủ cũng phải thanh toán các khoản phúc lợi toàn diện cho những người có con nhỏ. Hai trong những việc này đang ngày càng làm cạn kiệt ngân sách của Nga.

Tổng thu nhập của Chính phủ giảm

Trong quý 1, số liệu sơ bộ của Bộ Tài chính Nga cho thấy tổng thu nhập của Chính phủ Nga đã giảm 20,8% xuống 5.700 tỷ ruble do nguồn thu từ năng lượng giảm 45% xuống 1.640 tỷ ruble.

Bộ Tài chính Nga vừa tuyên bố thâm hụt ngân sách liên bang Nga ở mức 2.400 tỷ ruble (28,93 tỷ USD) trong quý 1 do quốc gia này tăng cường chi tiêu và nguồn thu từ năng lượng sụt giảm.

Trong quý 1/2022, Nga đạt thặng dư ngân sách 1.130 tỷ ruble, nhưng kể từ đó các khoản chi lớn cho chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động xuất khẩu dầu và khí đốt quan trọng của Nga đã ảnh hưởng đến ngân sách Chính phủ.

Không chỉ chi tiêu tăng lên, thu nhập của Chính phủ còn giảm đáng kể. Công nhân Nga có thu nhập trung bình thấp, đóng rất ít thuế và ít về số lượng so với dân số đã nghỉ hưu. Động lực này được phản ánh trong số liệu của Ngân hàng Thế giới về thu nhập bình quân đầu người chỉ 12.200 đôla (9.875 bảng Anh) vào năm 2021 so với 46.510 đôla của Vương quốc Anh.

Thuế suất thuế thu nhập đối với người lao động Nga là 13% cố định, với sự thay đổi vào năm 2021 áp dụng thuế suất 15% cho những người kiếm được hơn 5 triệu rúp một năm (49.000 bảng Anh).

Lê Na (Theo The Guardian)