Mohamed Salah và bí quyết làm nên một 'cây trường sinh' tại Premier League

Cái tuổi không thể “đuổi xuân đi”

Mohamed Salah nhận danh hiệu PFA thứ ba của mình chỉ 4 ngày sau khi anh nổ súng” góp công vào thắng lợi 4-2 trước Bournemouth, giúp Liverpool có màn khởi đầu mỹ mãn trên hành trình bảo vệ ngai vàng Ngoại Hạng Anh. Điều ấy cho thấy, tuổi tác cho đến lúc này vẫn không thể ngăn tiền đạo người Ai Cập tỏa sáng.

Trong phần lớn mùa giải trước, Salah đã chứng minh anh có thể chiến thắng thời gian. Dù đã bước sang tuổi 33 vào tháng 6, nhưng màn trình diễn của ngôi sao này, với 29 bàn thắng và 18 pha kiến ​​tạo là vô cùng quan trọng trong việc đưa Liverpool đến chức vô địch giải Premier League 2024/25.

Những màn trình diễn đó cũng mang về cho Salah danh hiệu Vua phá lưới giải đấu cùng với một bản hợp đồng mới có thời hạn hai năm, bất chấp việc chủ Liverpool dưới thời Fenway Sports Group, rất ngần ngại trao những hợp đồng dài hơn 12 tháng cho các cầu thủ qua tuổi ba mươi.

Vậy vì sao, ở cái độ tuổi mà hầu hết các cầu thủ hàng đầu đều bắt đầu có dấu hiệu sa sút, thì Salah vẫn băng băng hướng đến những cột mốc mới trong sự nghiệp như thế?

Một cỗ máy “cuồng tập luyện”

Trong cuốn sách “Chasing Salah”, tác giả Simon Hughes kể lại chi tiết về trại huấn luyện tiền mùa giải khắc nghiệt ở Evian, miền Nam nước Pháp, do HLV Jurgen Klopp của Liverpool điều hành vào năm 2018.

Trong khi các chuyên viên mát-xa và vật lý trị liệu của CLB bận rộn xử lý các chấn thương và căng cơ của các đồng đội, Salah chỉ quan tâm đến việc chuẩn bị và đảm bảo cơ thể sẵn sàng cho bất cứ điều gì ông thầy Klopp sẽ giao cho anh vào ngày hôm sau.

Trong cuốn sách của Hughes, một người từng làm việc với Salah trong quá trình hồi phục nói rằng anh “như một cỗ máy... một quái vật”. Bởi dù các cầu thủ phải hoàn thành ba buổi tập mỗi ngày tại Evian, Salah vẫn bắt đầu và kết thúc bằng việc đến phòng tập thể hình, tiếp nối thói quen mà anh đã hình thành từ khi còn ở Chelsea.

Thực ra, Salah đã tập gym từ khi còn là thiếu niên, nhưng ở Chelsea, phòng tập trở thành một nơi trú ẩn an toàn, cũng như một nơi để cải thiện thể lực. “Tôi từng đến đó mỗi ngày vì tôi biết mình sẽ không được ra sân”, anh chia sẻ với tạp chí GQ vào năm 2022. Anh cũng cảm thấy nhiều đồng đội ở CLB to lớn hơn mình và tốc độ của anh cần được bổ sung bằng sức mạnh nếu muốn trụ vững ở giải Ngoại hạng Anh.

Ngoài thời gian tập luyện trên sân, Salah vẫn duy trì sự kỷ luật tuyệt đối với công việc rèn thể lực. Trong ngôi nhà mà anh sống cùng vợ là Magi và hai cô con gái Makka và Kayan, có hẳn hai căn phòng được biến thành phòng gym. Bên trong chất đầy đủ loại thiết bị: tạ tự do, máy chạy bộ, xe đạp tập, máy Pilates cỡ nhỏ và cả những thiết bị tập kháng lực cố định.

Không dừng lại ở đó, Salah còn trang bị cả phòng trị liệu lạnh cực độ, với nhiệt độ có thể xuống dưới âm 80°C. Phương pháp này giúp cơ bắp phục hồi nhanh hơn sau vận động, nhờ giảm sưng đau và hạn chế viêm cơ.

Ngoài ra, trong nhà anh còn có buồng oxy cao áp, nơi Salah hít thở oxy tinh khiết ở áp suất gấp hai hoặc ba lần bình thường. Một số nghiên cứu cho thấy cách này có thể thúc đẩy quá trình tái tạo cơ bắp và tăng cường sức bền.

Chính Salah cũng từng nửa đùa nửa thật rằng căn nhà của mình trông chẳng khác gì một… bệnh viện thu nhỏ. Thường thì sau khi hai cô con gái đã đi ngủ, anh lại quay về phòng gym để tập trung vào những mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như cải thiện độ dẻo dai hay tăng khả năng linh hoạt của cơ thể. “Vợ tôi hay nói đùa rằng tôi dành nhiều thời gian cho mấy cái máy tập còn hơn cho cô ấy,” Salah chia sẻ với tờ L’Equipe.

Thích Pilates, mê yoga và thực hành thiền định

Salah còn rất yêu thích Pilates (một phương pháp luyện tập thể chất chú trọng đến việc tăng cường sức mạnh cơ bắp lõi ở vùng bụng, lưng dưới, hông, mông, cải thiện sự dẻo dai, thăng bằng). Trong phòng gym tại gia, ngay giữa những dàn tạ, máy chạy bộ và khung tập squat, anh luôn dành chỗ cho chiếc máy Pilates reformer.

Tiến sĩ Ben Rosenblatt, người từng có 7 năm làm HLV thể lực của ĐT Anh trước khi sáng lập 292 Performance (một đơn vị chuyên cung cấp đội ngũ hỗ trợ riêng cho các VĐV) lý giải: “Khi bạn chơi thể thao ở cường độ cao, cơ thể sẽ mất dần một số biên độ vận động tự nhiên. Một cầu thủ bóng đá có thể bị hạn chế cử động ở mắt cá, hông hoặc vùng cột sống ngực (phần lưng giữa). Pilates sẽ giúp khôi phục lại những chuyển động đó”.

“Để tập tốt với máy Pilates reformer, bạn cần sự chính xác tuyệt đối và khả năng kiểm soát cơ thể cực kỳ tốt. Đó là yếu tố then chốt cho mọi vận động viên, đặc biệt với những người muốn kéo dài sự nghiệp”, ông Rosenblatt cho biết thêm.

Không chỉ Pilates, Salah còn gắn bó với yoga. Sau khi ghi bàn vào lưới Chelsea ở mùa giải 2018/19, anh từng ăn mừng bằng cách thực hiện động tác “tree pose” - tư thế đứng bằng một chân, chân còn lại đặt lòng bàn chân lên đùi trong của chân trụ, đồng thời đưa hai tay lên cao vốn rất quen thuộc với những người đam mê yoga. Đây là tư thế đòi hỏi khả năng giữ thăng bằng, sự tập trung và ổn định tuyệt vời.

Yoga cũng hỗ trợ Salah kiểm soát trạng thái tinh thần và cảm xúc. Trong các bài tập yoga, người tập được khuyến khích tập trung vào hơi thở, đặc biệt là cách thở sâu từ bụng thay vì từ ngực. Điều này giúp làm dịu hệ thần kinh, giữ cho tâm trí ổn định hơn.

Bản thân Tiến sĩ Rosenblatt từng áp dụng “bài tập hơi thở” (breathwork) cho ĐT Anh vào năm 2020, sau khi tận mắt chứng kiến các cầu thủ kiệt quệ về tinh thần lẫn tâm lý sau chiến thắng trước Colombia trên chấm luân lưu ở vòng 1/8 World Cup 2018. “Ai cũng mệt rã rời,” ông nhớ lại. “Không hẳn là về thể lực, mà là cảm xúc và tâm lý. Tôi chưa từng thấy tình trạng ấy trước đây: họ hoàn toàn suy sụp”.

Từ đó, BHL Tam sư nhận ra: muốn tiến xa hơn, họ phải biết cách phục hồi không chỉ cơ thể, mà cả tinh thần. Rosenblatt lý giải: “Trong bóng đá đỉnh cao, áp lực sẽ ngày càng nặng nề. Bạn chỉ có thể huấn luyện thể lực đến một giới hạn nhất định. Phần còn lại buộc phải có biện pháp cân bằng”.

Bài tập thở có thể kích thích hệ thần kinh phó giao cảm - vốn có tác dụng làm dịu cơ thể - để cân bằng lại hệ thần kinh giao cảm (tình trạng “chiến đấu hay bỏ chạy”) mà các cầu thủ thường xuyên rơi vào khi phải thi đấu trong cường độ cao. “Quản trị cảm xúc và kiểm soát tâm lý là kỹ năng cực kỳ quan trọng với bất cứ ai, chứ chưa nói đến những người luôn phải thi đấu trong môi trường áp lực khủng khiếp của bóng đá đỉnh cao như Salah”, Tiến sĩ Rosenblatt nhấn mạnh.

Trong thời gian thi đấu tại Roma những năm 2015-2017, Salah cũng đọc về cách VĐV bơi lội huyền thoại Michael Phelps sử dụng thiền và khả năng tưởng tượng (visualisation) để cải thiện thành tích. Từ đó, Salah bắt đầu đưa những kỹ thuật này vào đời sống thường ngày: mỗi sáng sau khi thức dậy, anh dành vài phút nhắm mắt, hình dung mình trong các tình huống dứt điểm khác nhau. Song song, anh nghiên cứu kỹ các thủ môn đối thủ để tìm ra điểm yếu.

Tiến sĩ James Malone, chuyên gia khoa học thể thao từng làm việc tại nhiều đội Premier League, trong đó có Liverpool giai đoạn 2010–2013, nhận định, chính những cách tiếp cận đầy khoa học và tổng hòa phương pháp “tu dưỡng” cơ thể của cả phương Đông lẫn phương Tây đã giúp tiền đạo người Ai Cập chiến thắng thời gian. “Salah duy trì phong độ đỉnh cao lâu dài một phần nhờ sự bền bỉ và khả năng chống chịu hiếm có, những phẩm chất anh đạt được thông qua một quá trình tập luyện hết sức công phu”, Tiến sĩ Malone kết luận.