Donald Trump đã thay đổi nước Mỹ không nhiều như những người ủng hộ ông ấy mong muốn, nhưng nhiều hơn những gì những người chỉ trích ông ấy hy vọng.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ không phải là quốc gia duy nhất thay đổi trong bốn năm qua. Trong khi Tổng thống Joe Biden đấu tranh để trấn an các đồng minh rằng Hoa Kỳ mà họ nhớ đã trở lại, thì những người khác vẫn tiếp tục thay đổi.

Điều đó khiến cho việc quay trở lại như trước đây đã không thể xảy ra. Điều đó đặc biệt đúng với mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương - mối quan hệ độc nhất từng có giữa Hoa Kỳ và Châu Âu sẽ không quay trở lại, ngay cả khi Biden tại vị. Và không phải tất cả những điều đó đều liên quan đến Trump.

Lý do đầu tiên khiến quan hệ Mỹ-EU sẽ không trở lại trạng thái trước đây trước khi Trump nhậm chức - đó là cuộc bỏ phiếu Brexit. Trong nhiều thập kỷ, Vương quốc Anh là bến cảng đầu tiên của Hoa Kỳ khi giao dịch với châu Âu. London đã đóng vai trò là người ủng hộ đáng tin cậy và hiệu quả trong khối cho Hoa Kỳ.

Giờ đây, Hoa Kỳ phải đầu tư nhiều thời gian và sức lực hơn nữa vào các mối quan hệ của mình với các chính trị gia và các tổ chức của EU. Mối quan hệ quốc phòng và tình báo Anh-Mỹ vẫn đủ giá trị để đảm bảo sự quan tâm đặc biệt của Washington.

Mặt khác, Chính quyền Biden chia sẻ đánh giá của EU và Ireland về những thách thức được khôi phục bởi Brexit ở Bắc Ireland. Brexit sẽ khiến việc điều hướng mối quan hệ của Vương quốc Anh và EU trở nên khó khăn hơn nhiều đối với Nhà Trắng, đặc biệt là khi Vương quốc Anh và EU vẫn ở thế khó khăn trong tương lai gần.

Ranh giới phân chia thứ hai giữa Hoa Kỳ và Châu Âu nằm ở các giá trị rộng hơn, làm cơ sở cho các lựa chọn chính sách. Về các vấn đề kinh tế, thời ông Trump đã đánh thức nhận thức trong các chính trị gia Hoa Kỳ rằng họ cần phải có xu hướng chủ động hơn để giải quyết các vấn đề trong nước. Đối với đảng Dân chủ, điều đó có nghĩa là sẽ có nhiều hỗ trợ hơn cho công nhân Hoa Kỳ và nhiều trợ cấp công nghiệp hơn.

Điều này nghe có vẻ quen thuộc hơn ở châu Âu nhưng nó sẽ không ngăn cản Brussels bảo vệ thị trường đơn lẻ của mình trước những gì họ coi là lợi thế cạnh tranh không công bằng. Thêm vào đó là cách tiếp cận cụ thể của EU đối với các mối quan tâm của thế kỷ 21 như biến đổi khí hậu và dịch vụ kỹ thuật số.

Cùng với các cách tiếp cận khác nhau được thực hiện đối với các vấn đề như quyền riêng tư dữ liệu, hợp đồng xã hội và quyền tự do ngôn luận, các giá trị chung mà Hoa Kỳ và Châu Âu từng chia sẻ ngày càng khó thống nhất.

Nhưng sự phân chia quan trọng nhất là về địa chính trị và nhận thức về ai là bạn và ai là kẻ thù. Mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương phát triển mạnh nhất trong Chiến tranh Lạnh khi Liên Xô được xem là kẻ thù chung mà cả Hoa Kỳ và châu Âu đều tập trung vào.

Ngày nay, một số người châu Âu muốn có quan hệ chặt chẽ hơn với Moscow, coi đây là một đối tác năng lượng quan trọng; những người khác thì lại lạnh lùng trước những "hành động hung hăng" của chính quyền ông Putin ở nước ngoài và những "vi phạm nhân quyền" ở trong nước. Nhưng vấn đề chia rẽ thực sự giữa Hoa Kỳ và Châu Âu là Trung Quốc - Hoa Kỳ coi Trung Quốc là đối thủ chính của mình trên cả lĩnh vực kinh tế và an ninh quốc gia, bao gồm cả công nghệ.

Châu Âu có thể coi Trung Quốc là một mối đe dọa an ninh quốc gia, nhưng hy vọng sẽ hợp tác kinh tế trong các lĩnh vực cùng quan tâm với Bắc Kinh, như được thể hiện trong Thỏa thuận Toàn diện về Đầu tư mà họ đã ký vào tháng 12 năm ngoái.

Thật khó để hợp tác chặt chẽ với nhau khi Mỹ và EU thậm chí không thể thống nhất xem ai là bạn và ai là kẻ thù của mình. Và nếu không có một mối đe dọa từ bên ngoài để gắn kết họ, mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương ngày càng xa rời nhau.

Các nhà lãnh đạo châu Âu rất vui khi thấy một tổng thống truyền thống hơn như Biden trở lại Nhà Trắng. Nhưng tâm trạng nhẹ nhõm khi Trump ra đi không tạo cơ sở cho một mối quan hệ bền chặt.

Liên minh xuyên Đại Tây Dương đang suy tàn, và trật tự thế giới do phương Tây lãnh đạo cũng theo đó. Cả hai bên càng sớm hiểu được điều đó, thì họ càng sớm có thể bắt đầu xây dựng kiến ​​trúc mới, cần thiết cho một mối quan hệ bền vững và chặt chẽ hơn.