Một quan chức cho biết Mỹ đang xem xét trừng phạt việc bán dầu của Iran cho Trung Quốc vì Iran có khả năng không quay trở lại tiếp tục thỏa thuận đàm phán hạt nhân hoặc có thể áp dụng đường lối cứng rắn hơn khi cần thiết.

Quan chức này cho biết, Washington nói với Bắc Kinh vào đầu năm nay rằng mục tiêu chính của họ là khôi phục sự tuân thủ với thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 và giả sử nếu Iran quay trở lại kịp thời, thì Mỹ sẽ không cần thiết phải trừng phạt các công ty Trung Quốc vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ bằng cách mua dầu thô của Iran.

Thỏa thuận hạt nhân Iran hoặc Thỏa thuận Iran (JCPOA) , là một thỏa thuận về chương trình hạt nhân Iran đạt được ở thủ đô Vienna Áo vào ngày 14 tháng 7 năm 2015, giữa Iran, P5 + 1, và Liên minh châu Âu

Quan chức Mỹ giấu tên cho biết Iran - đã nói rằng họ sẽ không nối lại các cuộc đàm phán cho đến khi Tổng thống Iran là ông Raisi tiếp quản vấn đề này – động thái trên cho thấy sự không chắc chắn về ý định của Iran trong tương lai.

Khi đề cập đến Kế hoạch thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA), theo đó Iran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy việc giảm bớt các lệnh trừng phạt kinh tế, vị quan chức Mỹ này cho biết: “Nếu chúng tôi quay trở lại thỏa thuận JCPOA, thì không có lý do gì để trừng phạt các công ty đang nhập khẩu dầu của Iran. Còn nếu chúng ta đang ở trong một thế giới mà trong đó triển vọng trở lại JCPOA dường như không còn nữa, thì Iran hẳn sẽ phải điều chỉnh lại những cam kết của mình.”

Mới đây, tờ Wall Street Journal lần đầu tiên đã đưa tin Washington đang xem xét thắt chặt việc thực thi các lệnh trừng phạt việc bán dầu thô của Iran, đặc biệt là đối với người mua hàng Trung Quốc.

Các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc là những nhà nhập khẩu dầu lớn nhất của Iran. Theo công ty tình báo dữ liệu Kpler, nhập khẩu dầu thô Iran của Trung Quốc đã đạt trung bình từ 400.000 đến 650.000 thùng mỗi ngày trong năm nay, theo công ty tình báo dữ liệu Kpler, với khối lượng tháng 5 tăng vọt lên gần 1 triệu thùng/ngày.

Công ty hậu cần Trung Quốc Concord Petroleum Co đã nổi lên như một nhân tố trung tâm trong việc nhập khẩu dầu bị trừng phạt từ Iran và Venezuela.

Nhà phân tích Robert Einhorn của Viện Brookings cho biết: “Những cảnh báo đàn áp của Mỹ có thể là để gửi một tín hiệu đến Iran rằng nếu người Iran không nghiêm túc trong việc quay trở lại JCPOA, thì Mỹ sẽ đưa các lựa chọn đối với quốc gia này và Iran sẽ phải trả giá.”.

Một quan chức Iran cho biết tùy thuộc vào nhà lãnh đạo tối cao của Iran khi các cuộc đàm phán tiếp tục và cho thấy điều này có thể xảy ra khi Tổng thống Raisi tiếp quản chức vụ vào ngày 5 tháng 8 hoặc một vài tuần sau đó. Ông cũng cho biết không rõ liệu trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Tehran, Abbas Araqchi, có còn tiếp tục ở lại đàm phán hay không.

Vị quan chức này chia sẻ thêm: “Chúng ta nên đợi tổng thống mới nhậm chức và quyết định xem ông ấy có muốn thay đổi thỏa thuận hạt nhân này hay không.”

Một quan chức thứ hai của Iran cho biết Tổng thống Raisi và nhóm hạt nhân của ông ấy khăng khăng muốn bắt đầu lại từ đầu và từ chối tiếp tục các cuộc đàm phán mà họ đã kết thúc vào tháng 6.

Quan chức Iran thứ hai cho biết: “Họ muốn có các điều khoản và điều kiện của riêng mình và họ có nhiều yêu cầu hơn như giữ dây chuyền máy ly tâm tiên tiến và không tháo dỡ chúng theo yêu cầu của Washington”.

Sự không chắc chắn của chính phủ Iran đang buộc Mỹ phải xem xét lại các cách tiếp cận mới đối với quốc gia này, mặc dù các quan chức Mỹ và châu Âu cho biết không có lựa chọn tốt nào để hồi sinh JCPOA.

Một vị quan chức Mỹ cho biết: “Nếu… chúng tôi kết luận rằng các cuộc đàm phán đang kéo dài quá lâu và chúng tôi không biết liệu chúng có đạt được kết quả tích cực hay không, thì tất nhiên chúng tôi sẽ phải có một cái nhìn mới mẻ về việc thực thi các biện pháp trừng phạt của chúng tô đối với Iran, bao gồm cả các thực thể Trung Quốc – hiện đang mua dầu của Iran ”.

Huy Hoàng