Trên khoang chiếc xe lửa là những chiếc Buk-M1, một loại hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung, từng khét tiếng vào năm 2014 khi nó được bắn từ lãnh thổ do lực lượng ủy nhiệm của Nga ở miền đông Ukraine trúng vào một máy bay thương mại của Malaysia, khiến tất cả 298 người thiệt mạng.

Nếu Nga tham chiến ở Ukraine, nước này vẫn cần thực hiện một số bước: thiết lập các đường cung cấp nhiên liệu, mở các bệnh viện dã chiến và triển khai các hệ thống phòng không như Buk để bảo vệ vũ khí hạng nặng và binh lính của mình ở gần tiền tuyến.

Ngay cả khi 2 vị tổng thống Joe Biden và Vladimir Putin đang ngồi xuống để đàm phán nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng, thì Nga vẫn đang tiến gần hơn đến việc sẵn sàng tiến hành một cuộc chiến toàn diện vào nước láng giềng Ukraine.

“Những diễn biến này cho phép chúng tôi kết luận rằng bất chấp các cuộc đàm phán giữa Biden và Putin, sự tập trung của quân đội Nga tại các khu vực giáp ranh với lãnh thổ Ukraine vẫn tiếp tục”, Nhóm tình báo CIT - một nhóm nghiên cứu trực tuyến - đưa ra đánh giá.

Tổng thống Putin vẫn có thể quyết định không tiến hành một cuộc tấn công, vì có thể ông chỉ sử dụng quân đội trên mặt trận làm đòn bẩy cho các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, các nhà phân tích Nga và phương Tây dự đoán rằng đợt tăng quân này báo trước một loạt các cuộc khủng hoảng trong tương lai đối với Ukraine, khi Putin tìm cách đảo ngược quỹ đạo về phía Tây.

Hôm thứ Năm vừa qua, Tổng cục An ninh Nga (FSB) cho biết họ đã chặn một tàu Ukraine ở biển Azov gần Crimea vì không tuân theo mệnh lệnh. Một ngày sau, Nga đóng cửa gần 70% biển Azov, một vùng nước chung cũng được Ukraine sử dụng để thực hiện các cuộc tập trận.

Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov cho biết Nga và Mỹ có thể đang lặp lại cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962. Và Putin nói rằng tình hình ở miền đông Ukraine “giống như một cuộc diệt chủng” trong một cuộc họp gần đây, làm dấy lên lo ngại rằng ông đang tìm lý do để đưa quân vào nước này.

Putin đã dành hai thập kỷ qua để cố gắng chống lại sự mở rộng của NATO, nhưng việc Ukraine muốn gia nhập liên minh quân sự tại châu Âu này có thể nói là giọt nước tràn ly. Điều này dẫn đến việc ông ra lệnh sáp nhập Crimea và được cho rằng có liên quan đến một cuộc nổi dậy ở miền đông Ukraine khiến hơn 14.000 người thiệt mạng.

Mỹ đã cố gắng thuyết phục Nga rằng Ukraine sẽ không tham gia liên minh này sớm, nhưng vào thứ Sáu, Moscow đã yêu cầu một tuyên bố chính thức hơn. Sau đó, người đứng đầu NATO, Jens Stoltenberg, cho biết trong cuộc họp báo với tân Thủ tướng Đức, Olaf Scholz rằng: “Mối quan hệ của NATO với Ukraine sẽ được quyết định bởi 30 thành viên và Ukraine, chứ không phải một quốc gia nào khác”.

Ở Ukraine, sự ủng hộ gia nhập NATO đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây, khi nước này tìm kiếm sự bảo vệ trong nỗ lực thoát Nga. Và đối với các quốc gia ở phía đông của NATO, đây có thể là bước đi cần thiết để làm suy giảm phạm vi ảnh hưởng của Nga tại khu vực này.

Có những nghi ngờ về việc liệu Nga thực sự muốn tấn công Ukraine hay không? Các nhà phân tích lưu ý rằng mặc dù Moscow đã xây dựng lực lượng trong nhiều tháng, song cho đến tuần trước họ vẫn chưa chuẩn bị bất kỳ tài liệu chính thức nào về một cuộc tấn công quân sự.

Ý tưởng tập trung gần 100.000 quân trong khoảng cách xa biên giới Ukraine (Mỹ cho biết Nga có thể tăng con số đó lên 175.000 vào cuối tháng Một tới) có thể chỉ là công cụ để Putin hội đàm với Biden. 

Dẫu vậy, Putin sẽ chỉ rút quân, sau khi Nga đã giành được một chiến thắng đủ lớn để giữ vị thế của mình và quân đội nước này. Bởi thế, nếu mặt trận ngoại giao giữa các bên tiếp tục bế tắc như hiện tại, thì nguy cơ một cuộc tấn công quân sự của Nga vào Ukraine vẫn hoàn toàn có thể xảy ra!

Hoàng Hải