Giải vô địch châu Âu đang được tổ chức tại 11 thành phố khác nhau của 10 quốc gia khác nhau. Những hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy trên màn hình tivi hoặc máy tính có vẻ xa lạ đối với nhiều người, 18 tháng sau khi xảy ra đại dịch Covid-19: Đám đông trong không gian hạn chế với hàng nghìn người không đeo khẩu trang.

Sự kiện thể thao lớn đầu tiên được tổ chức với rất đông khán giả trên khán đài sẽ có tác động gì đến làn sóng thứ ba của đại dịch, vốn đang lắng xuống?

Tại một số trận đấu của EURO 2020, người hâm mộ được khám sàng lọc trước sau khi có xét nghiệm nhanh dương tính với COVID-19.

Gần đây nhất, Cơ quan Y tế Scotland phát hiện ra rằng 1.991 người hâm mộ từ Scotland có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 trước đó đã tham dự các sự kiện của Euro 2020, bao gồm các sân vận động ở London và Glasgow, cũng như các buổi tiệc ăn mừng hay các trận cầu trực tiếp ở quán rượu. Theo báo cáo, 397 người hâm mộ bị nhiễm bệnh đã xem trận Anh vs Scotland tại sân vận động Wembley ở London vào ngày 18/6 và có thể đã vô tình lây lan virus trong khu vực.

Dữ liệu của Scotland không phải là bằng chứng về việc lây lan đại dịch trong sân vận động, nhưng cho thấy rằng hàng trăm người bị nhiễm bệnh đã vào sân vận động, mặc dù những người đến sân vận động ở London được yêu cầu xuất trình kết quả xét nghiệm âm tính hoặc được chứng minh là đã tiêm phòng hoặc phục hồi, theo quy định của UEFA.

Một lời giải thích có thể là các bài kiểm tra bắt buộc đối với Wembley chỉ là các bài kiểm tra nhanh và chúng không được thực hiện tại chỗ mà có thể kéo dài đến 48 giờ. Vì vậy, những người đi sân vận động có thể đã thực hiện các xét nghiệm trước khi đến và sau đó bị nhiễm bệnh trong quá trình di chuyển trong vòng 48 giờ. Đây là một kịch bản mà nhà nghiên cứu khí dung Gerhard Scheuch cũng cho là hợp lý. Ông nói: “virus có thể đã lây từ 2-3 người sang một đám đông".

Cũng có một số trường hợp nhiễm Covid-19 được ghi nhận sau trận Phần Lan vs Bỉ, diễn ra ở St.Petersburg, Nga. Tại Đan Mạch, các khán giả đã có kết quả dương tính với biến thể delta sau trận đấu giữa chủ nhà và Bỉ.

Theo truyền thông Phần Lan, ít nhất 86 trường hợp nhiễm bệnh đã được phát hiện ở những người trở về nhà từ Nga. Trong hầu hết các trường hợp, không rõ liệu họ có bị nhiễm bệnh ở chính sân vận động hay ở nơi khác, như trong quá trình di chuyển đến hoặc từ sân đấu hay không.

Trên hết, ba khán giả đã có kết quả dương tính với biến thể ở Copenhagen sau trận đấu giữa chủ nhà Đan Mạch và Bỉ. Tại Budapest, một gia đình người Pháp được cho là đã có kết quả xét nghiệm dương tính sau trận đấu của Pháp với Hungary.

Các chuyên gia đồng ý rằng cơ hội nhiễm COVID-19 tại các sự kiện ngoài trời là tương đối thấp do không khí trong lành làm loãng các hạt trong không khí. Nhưng tỷ lệ chỉ thấp khi khoảng cách an toàn được duy trì.

Ông William Schaffner, giáo sư về các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt, Mỹ, cũng chỉ ra rằng việc tham dự sân vận động trong thời gian diễn ra Euro 2020 có nguy cơ lây nhiễm rất thấp khi thực hiện đủ các biện pháp an toàn, chẳng hạn như hạn chế số lượng khán giả và cách xa xã hội.

Tuy nhiên, các biện pháp khác nhau được duy trì giữa các địa điểm tổ chức Giải vô địch châu Âu. Ở Budapest, Hungary, Sân vận động Ferenc Puskas đã được lấp đầy sức chứa, nhưng khán giả cần phải cung cấp xét nghiệm PCR âm tính để được vào. Ở Glasgow, Scotland, sân vận động Hampden Park chỉ lấp đầy 25% công suất, nhưng khán giả được yêu cầu kiểm tra PCR.

Theo nhà nghiên cứu người Đức Gerhard Scheuch, những nguy hiểm luôn rình rập trong các sân vận động bóng đá, đặc biệt là trong các hộp thông gió kém, thang máy và phòng vệ sinh.

Ông nói: “Nếu một người bị nhiễm bệnh thở ra virus ở các khu vực đó, virus sẽ tồn tại trong một thời gian tương đối dài".

Vấn đề nhất, theo ông Scheuch và ông Schaffner, là những gì xảy ra trước và sau một trận đấu: Hàng chục nghìn người hâm mộ sử dụng xe bus, tàu hỏa và máy bay để đến và rời sân vận động. Họ ở lại qua đêm trong khách sạn và có thể muốn mở tiệc trong quán bar sau một trận đấu.

Cho đến nay, việc đeo khẩu trang trong các sân vận động tại Euro 2020 là điều bắt buộc, và các quan chức của UEFA tại sân vận động này có nhiệm vụ nhắc nhở người hâm mộ về các quy định. Nhưng nhiều người trong đấu trường vẫn không tuân thủ.

Điều này gây ra hậu quả gì? Ông Schaffner nói: “Khẩu trang không hoàn hảo. Nhưng chúng cung cấp một số biện pháp bảo vệ nếu mọi người xung quanh bạn la hét trong một trận đấu bóng đá".

Một nghiên cứu chưa được công bố của Deutsch Welle cho thấy điều tương tự. Theo Viện Nghiên cứu Kinh tế RWI Leibniz và Đại học SDU Nam Đan Mạch ở Sonderborg, các trận đấu Bundesliga có đông người xem đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể các ca lây nhiễm mới. Điều này đặc biệt xảy ra khi khán giả chỉ đeo khẩu trang trên đường đến chỗ ngồi của sân vận động, nhưng không đeo trong khu vực dành cho người hâm mộ.

Kể từ ngày 27/6, trang web của UEFA đã nói rằng nếu bạn đang ngồi trên ghế của mình tại Sân vận động Wembley, bạn có thể gỡ bỏ khẩu trang trên mặt. 

Ngày càng có nhiều lo ngại về số ca nhiễm trùng do biến thể COVID-19 delta đang gia tăng ở các nước tổ chức là Nga và Anh.

Cơ quan bóng đá cũng thông báo rằng khoảng 2.500 quan chức UEFA, đại diện truyền thông và khách VIP sẽ được phép vào sân vận động mà không phải kiểm dịch bắt buộc khi nhập cảnh. Tuy nhiên, về mặt chính thức, họ chỉ được phép rời khỏi phòng khách sạn để đến sân vận động.

Nhiều nhà nghiên cứu và chính trị gia nhận thấy việc cho một lượng lớn khán giả tham dự là vô trách nhiệm, bao gồm Bộ trưởng Nội vụ Đức Horst Seehofer, thành viên quốc hội SPD và chuyên gia y tế Karl Lauterbach.

Mặc dù Giải vô địch châu Âu có thể làm tăng tỷ lệ lây nhiễm ở các khu vực và quốc gia nơi các trò chơi đang được tổ chức, nhà nghiên cứu Scheuch cho rằng nguy cơ lây lan của biến thể delta từ các trận cầu bóng đá ở châu Âu là thấp. Điều này là do thực tế chỉ có một số lượng tương đối nhỏ du khách sẽ đi du lịch trong và ngoài nước.

Hơn nữa, các nhà khoa học cho biết biến thể delta dễ lây lan hơn và đang có xu hướng phát triển ở châu Âu. Các chuyên gia khác cũng tin rằng biến thể này sẽ sớm chiếm ưu thế ở các quốc gia khác, bất kể Euro 2020 có diễn ra hay không.

Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng UEFA phải chịu trách nhiệm một phần cho thực tế là số ca bệnh ở các khu vực ở châu Âu lại đang gia tăng. Chuyên gia của WHO Catherine Smallwood gần đây đã phát biểu về việc "chấm dứt 10 tuần giảm" số ca nhiễm COVID-19 ở châu Âu. Giải vô địch châu Âu đang thúc đẩy sự lây lan với đám đông tụ tập không chỉ ở sân vận động mà còn ở các quán rượu và trên các phương tiện giao thông công cộng.