Người đầu tiên trên thế giới lập bản đồ gen SARS-CoV-2

Giáo sư Trương Vĩnh Chấn (Zhang Yongzhen), 55 tuổi, trước khi được cả thế giới biết đến ông làm việc khá bình lặng tại Trung tâm Lâm sàng Y tế Cộng đồng Thượng Hải. Công việc chính của ông là giải mã hàng nghìn loại virus chưa từng biết trước đây.

Những ngày đầu tháng 1/2020, một loại virus lạ bắt đầu bùng phát tại thành phố Vũ Hán. Giáo sư Trương và các cộng sự như một thói quen nghề nghiệp, lặng thầm thu thập các mẫu virus để tiến hành giải mã gen của chúng.

Vào 13h30 ngày 3/1, một hộp kim loại được gửi đến tòa nhà màu be ở một khu vực buồn tẻ tại thành phố Thượng Hải sầm uất, nơi đặt Trung tâm Lâm sàng Y tế Cộng đồng. Bên trong chiếc hộp là một ống nghiệm ướp đá khô, có chứa các miếng gạc của một bệnh nhân bị bệnh viêm phổi đặc biệt ở thành phố Vũ Hán.

Nhóm của Giáo sư Trương ngay lập tức lao vào nghiên cứu, phân tích các mẫu bằng những phương pháp khác nhau nhằm xác định chủng loại của virus này. Đến 2 giờ sáng ngày 5/1, sau khi vất vả suốt hai đêm liên tục, họ đã lập được bản đồ bộ gen hoàn chỉnh đầu tiên của loại virus hiện đã gây bệnh cho 56 triệu người và giết chết hơn 1,3 triệu người trên toàn cầu: virus SARS-CoV-2.

“Chúng tôi chỉ mất chưa đầy 40 giờ, rất nhanh”, Giáo sư Trương chia sẻ với Tạp chí TIME trong một cuộc phỏng vấn độc quyền. “Sau đó tôi nhận ra rằng, loại virus này có liên quan mật thiết với SARS, có lẽ là 80%. Vì vậy, chắc chắn, nó rất nguy hiểm”.

Có được bộ giải mã gen đầu tiên trên thế giới, ông nhanh chóng gọi cho bác sĩ Zhao Su - trưởng khoa hô hấp tại Bệnh viện Trung ương Vũ Hán, để yêu cầu dữ liệu lâm sàng của bệnh nhân liên quan. Sau đó, ông liên hệ với Bộ Y tế Trung Quốc và đến Vũ Hán, nơi ông nói chuyện với các quan chức y tế công cộng hàng đầu vào bữa tối ngày 8/1.

Ngày 11/1, trên sân bay Hồng Kiều, Thượng Hải, ông Trương nhận được cú điện thoại từ đồng nghiệp, Giáo sư Edward Holmes tại Đại học Sydney. Sau cuộc nói chuyện ấy, giáo sư Trương đã làm chấn động cộng đồng khoa học toàn cầu với bài đăng kết quả nghiên cứu của mình trên trang web Virological.org, trong khi đang bay đến Bắc Kinh.

Khi nói về ông Trương, trong toàn văn tối hậu thư hồi tháng 5 của Tổng thống Donald Trump gửi Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới, có đoạn viết: “Phải thừa nhận rằng việc ông Trương đưa công trình khoa học của mình lên mạng Internet là một hành động vĩ đại”.

Ngày 20/1, trong một bài báo đăng trên Tạp chí Nature, Giáo sư Trương chỉ ra rằng virus Corona Vũ Hán rất giống virus dơi Chu Sơn. Phát hiện của ông đã giúp các nhà khoa học trên thế giới bắt đầu phát triển các thử nghiệm phát hiện virus, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa lây nhiễm và chẩn đoán, qua đó cứu sống vô số người tại Trung Quốc và nhiều quốc gia khác.

Từ bản đồ phân tích bộ gen virus SARS-CoV-2 ban đầu của ông Trương, các nhà khoa học trên thế giới đã lập ra được khoảng 20.000 bản đồ gen trong vòng ba tháng. Việc giám sát bộ gen giúp các nhà khoa học theo dõi tốc độ, đặc tính của những thay đổi trong gen với sự phân chia tỷ lệ lây nhiễm để sớm bào chế được vắc xin và thuốc kháng virus.

Cho đến bây giờ, đóng góp của Giáo sư Trương và các đồng nghiệp là vô cùng to lớn.

Siêu phẩm điện ảnh “Ký sinh trùng”, giải Oscar danh giá cho châu Á

Năm 2020 sẽ là năm đi vào lịch điện ảnh Hàn Quốc khi bộ phim “Ký sinh trùng” của đạo diễn Bong Joon Ho hoàn tất cú đúp giải thưởng danh giá nhất thế giới: Cành Cọ Vàng và Oscar. Nó là sự ghi nhận cho những nỗ lực không biết mệt mỏi và tài năng xuất chúng của đạo diễn người Hàn Quốc.

Những người đam mê điện ảnh không lạ gì đạo diễn Bong Joon Ho và bộ phim lừng danh Parasite (tựa đề tiếng Việt là Ký sinh trùng). Đây là những cái tên trở thành hiện tượng của làng điện ảnh thế giới cuối năm 2019 và đầu năm 2020. Trên trang công cụ tìm kiếm goolge, từ khóa “Parasite” tìm thấy 106 triệu kết quả chỉ trong 0,76 giây, còn từ khóa “bong joon ho” cho ra 14,9 triệu kết quả sau 1,08 giây.

Việc săn lùng Bong Joon Ho và “Ký sinh trùng”  là dễ hiểu bởi đạo diễn và bộ phim này đã gây ấn tượng mạnh tại giải Oscar 2020 khi bốn lần được xướng tên ở hạng mục đạo diễn, kịch bản gốc, phim quốc tế và phim xuất sắc. Trước đó, tại Liên hoan phim Cannes, Parasite cũng làm nên lịch sử với giải Cành Cọ Vàng đầu tiên cho điện ảnh Hàn Quốc.

Truyền thông thế giới ca ngợi tài năng và tầm vóc của Bong Joon Ho, còn giới chuyên môn lẫn khán giả gọi ông là “đạo diễn vĩ đại nhất Hàn Quốc mọi thời” hay “quái kiệt 100 năm có một”.

Thành công của Parasite có thể là điều bất ngờ, bởi bộ phim không thuộc thể loại hot như hành động hay tình cảm ăn khách thông thường, cũng không có sự góp mặt của những ngôi sao nổi tiếng, nhưng với những nhà chuyên môn và người đam mê điện ảnh, nó có sức hút không thể bàn cãi, ở thể loại tác phẩm theo phong cách “Black Comedy” – dòng phim khai thác những chủ đề nghiêm túc trong xã hội dưới góc nhìn hài hước, mang tính trào phúng để đem lại tiếng cười sâu cay.

Bong Joon Ho sinh năm 1969 trong một gia đình có 4 anh chị em. Bong Joon Ho từng học tại Học viện nghệ thuật điện ảnh Hàn Quốc. Đạo diễn Bong là người châu Á thứ hai sau đạo diễn Lý An của Đài Loan giành giải Oscar.

Dù bộ phim đặt dưới bối cảnh xã hội Hàn Quốc, nhưng người xem có thể liên hệ tình huống ở nhiều quốc gia khác nhau. Khi nền kinh tế phát triển, hố sâu phân cách giàu - nghèo ngày càng lớn hơn, điều này dẫn tới những tình huống gây cười chua chát. Không hề quá lời nếu gọi Parasite là một bộ phim đa sắc thái xuất sắc, bởi tác phẩm này có sự cân bằng hoàn hảo giữa các thể loại mà nhiều tầng lớp khán giả có thể tận hưởng và cảm thụ.

Hai giải thưởng lớn Oscar và Cành Cọ Vàng là sự ghi nhận tuyệt vời đối với nỗ lực sáng tạo, tìm tòi những cách thể hiện mới và sâu xa hơn là làm nổi bật giá trị hiện thực và nhân văn của cuộc sống thông qua môn nghệ thuật thứ bảy của đạo diễn Bong Joo Ho.

Trước khi cho ra đời tác phẩm “Ký sinh trùng”, đạo diễn Bong, 51 tuổi, đã nổi danh với nhiều bộ phim hay và đều nằm trong top bộ phim ăn khách nhất lịch sử điện ảnh Hàn Quốc như: Hồi ức kẻ sát nhân (2003), Quái vật sông Hàn (2006), Chuyến tàu băng giá (2013)... Năm 2017, Metacritic xếp đạo diễn Bong ở thứ 16 trong danh sách 25 đạo diễn hay nhất thế kỷ 21.

Hoài đức