Phát biểu trước toàn thể dân chúng Mỹ từ Nhà Trắng đúng 24 giờ sau khi người lính Mỹ cuối cùng rời Kabul, ông Biden tìm cách đối đầu với những người chỉ trích ông về kế hoạch này. Ông cho biết đã sơ tán 124.000 dân thường trong 17 ngày sau khi thủ đô Afghanistan thất thủ và nói rằng đã đến lúc "thay đổi" vai trò của Mỹ ở nước ngoài, chỉ ra một tương lai ít can thiệp quân sự hơn.

“Quyết định ở Afghanistan không chỉ về Afghanistan. Đó là về việc kết thúc một kỷ nguyên của các hoạt động quân sự lớn để tái thiết các quốc gia khác", Tổng thống nói.

Ông Biden nhìn vào máy quay và nói rằng ông nhận trách nhiệm về những gì ông khẳng định là một quyết định "khôn ngoan". Ông thừa nhận rằng chính quyền của ông đã không lường trước được tốc độ sụp đổ của quân đội Afghanistan, nhưng cũng nói rõ rằng có nhiều điều đáng trách đi kèm, bao gồm cả trách nhiệm của ông Trump và cựu Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani.

Ông chỉ ra rằng ông đã kế thừa thỏa thuận Doha từ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Thỏa thuận đó, được ký với Taliban một năm trước đó, không có mối liên kết cụ thể nào giữa việc rút quân và thoả thuận chính trị nội bộ Afghanistan, kèm theo việc trả tự do cho 5.000 tù nhân Taliban.

Ông Biden cho biết những chiến binh được thả “bao gồm một số chỉ huy chiến tranh hàng đầu của Taliban, những người đóng vai trò đáng kể trong các trận chiến vừa qua".

"Vào thời điểm tôi nhậm chức, Taliban đang ở vị trí quân sự mạnh nhất kể từ năm 2001, kiểm soát gần một nửa đất nước", ông Biden nói. "Vì vậy, chúng tôi chỉ còn lại một quyết định đơn giản: hoặc tuân theo cam kết của chính quyền cuối cùng và rời khỏi Afghanistan, hoặc nói rằng chúng tôi sẽ không rời đi và cử thêm hàng chục nghìn quân quay trở lại và tuyên bố chiến tranh".

“Tôi sẽ không kéo dài cuộc chiến vô tận này", ông nói.

Một cuộc thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Pew được công bố hôm thứ Ba (31/8) cho thấy 54% người trưởng thành ở Mỹ đồng ý rằng quyết định rút lui là đúng đắn. Nhưng chỉ hơn một phần tư trong số những người được hỏi cho biết chính quyền đã hoàn thành xuất sắc hoặc tốt công việc, trong khi 42% nói rằng nó hoạt động kém.

Ông Biden thừa nhận rằng những giả định về việc lực lượng an ninh Afghanistan có thể cầm cự một thời gian sau khi Mỹ rút quân "đã không chính xác". Nhưng ông cho rằng sai lầm lớn nhất là đặt niềm tin vào ông Ghani, người đã bỏ rơi Kabul và chạy trốn khỏi đất nước ngay khi Taliban tiến vào.

Ông nói rằng người dân Afghanistan đã phải “chứng kiến ​​chính phủ của họ sụp đổ và Tổng thống bỏ trốn trong bối cảnh tham nhũng, giao đất nước cho kẻ thù của họ, Taliban, và làm tăng đáng kể rủi ro cho nhân viên Mỹ và các đồng minh".

Vài giờ trước khi ông Biden phát biểu, hãng tin Reuters đã công bố đoạn trích từ cuộc điện đàm cuối cùng giữa ông Biden và ông Ghani vào ngày 23/7, trong đó rõ ràng rằng cả hai nhà lãnh đạo đều không có manh mối nào về thảm họa quân sự đang cận kề.

“Rõ ràng là các bạn có quân đội tốt nhất", ông Biden nói với ông Ghani, người hiện được cho là đang ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. "Các bạn có 300.000 lực lượng vũ trang tốt so với 70-80.000 quân Taliban và rõ ràng họ có khả năng chiến đấu tốt".

Trong cuộc điện đàm, ông Biden đã thúc ép ông Ghani giải quyết điều mà ông gọi là "vấn đề nhận thức" của chính phủ Afghanistan.

Hôm thứ Ba (31/8), các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Quốc hội đã tập trung công kích của họ vào thực tế là vài trăm công dân Hoa Kỳ đã không được sơ tán, tuyên bố chính quyền Biden đã khiến họ "mắc kẹt".

Tổng thống, người có giọng điệu bảo vệ trong phần lớn bài phát biểu kéo dài nửa giờ, nói rằng việc bám sát thời hạn rút quân vào ngày 31/8 và dừng việc sơ tán là “khuyến nghị mà tất cả các cố vấn dân sự và quân sự đã thống nhất”.

“Các cố vấn đã khuyến nghị rằng cách an toàn nhất để đảm bảo đưa những người Mỹ còn lại và những người khác ra khỏi đất nước là đưa họ ra ngoài thông qua các phương tiện phi quân sự chứ không phải với 6.000 quân bảo vệ ở Kabul”, ông nói.

Ông Biden lưu ý rằng hơn 5.500 thường dân Mỹ đã được sơ tán.

Ông nói: “Bây giờ chúng tôi tin rằng còn khoảng 100 đến 200 người Mỹ vẫn ở lại Afghanistan có ý định rời đi. Hầu hết những người ở lại là người có hai quốc tịch, những cư dân lâu năm, những người trước đó đã quyết định ở lại vì nguồn gốc gia đình của họ ở Afghanistan".

“Đối với những người Mỹ còn lại, không có thời hạn sơ tán cuối cùng", Tổng thống hứa, nói rằng Bộ ngoại giao Hoa Kỳ bây giờ sẽ tập trung vào việc tìm ra lối thoát cho họ. Ông Biden cũng nói về những gợi ý rằng có thể để một đội quân nhỏ của Mỹ  ở Afghanistan để hỗ trợ chính phủ ông Ghani.

“Tôi không nghĩ mọi người hiểu những yêu cầuđối với 1% người dân của đất nước này, những người mặc bộ đồng phục lính, sẵn sàng hy sinh mạng sống của họ để bảo vệ tổ quốc của chúng ta", ông Biden cũng nhắc tới con trai của mình là Beau, người đã từng phục vụ ở Iraq và qua đời vào năm 2015 vì khối u não.

Ông nói: “Rất nhiều cựu chiến binh của chúng tôi và gia đình của họ đã phải trải qua địa ngục trần gian. Họ đã phải xa gia đình trong nhiều năm, bỏ lỡ các dịp sinh nhật, các ngày kỷ niệm, phải đấu tranh tài chính, có người thì ly hôn, người khác thì mất tứ chi, chấn thương sọ não, căng thẳng sau chấn thương".

Ông cho biết 18 cựu chiến binh đã tự sát mỗi ngày ở Mỹ, mặc dù các chuyên gia cho rằng không biết có bao nhiêu vụ tự tử trong số đó có thể là do nghĩa vụ quân sự. Bộ phận giúp đỡ cựu chiến binh nói với Daily Beast rằng các cuộc gọi đến đường dây trợ giúp của các cựu chiến binh đã tăng lên đáng kể kể từ khi Kabul sụp đổ.

“Chúng tôi không còn có mục đích rõ ràng trong một sứ mệnh mở ở Afghanistan. Sau 20 năm chiến tranh ở Afghanistan, tôi đã từ chối cử một thế hệ con trai và con gái khác của nước Mỹ tham gia một cuộc chiến mà lẽ ra đã phải kết thúc từ lâu", ông nói.