Đối mặt với kịch bản tồi tệ

Năm 2016, 63 triệu người - gần một nửa cử tri Mỹ đã bầu cho Donald Trump. Bốn năm sau, thế giới lại sửng sốt khi gần 75 triệu người bỏ phiếu cho Joe Biden, tạo nên kỷ lục trong lịch sử bầu cử Mỹ. Kỳ tích của ứng viên đảng Dân chủ cùng nhiều cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử cho thấy, không chỉ ông Trump mà đảng Cộng hòa cũng đang đứng trước một thất bại thảm hại trong chiến dịch bầu cử 2020.

Mặc dù cuộc chơi chưa ngã ngũ khi công tác kiểm phiếu tại các bang chiến trường vẫn đang diễn ra, ngay cả tại Pennsylvania và Georgia, hai bang mang tin vui cho ông Biden cũng chưa nộp kết quả phiếu bầu, nhưng sự thất thế đang ngày một rõ ràng đối với ông Trump và phe Cộng hòa.

Tổng thống Mỹ và chiến dịch bầu cử của ông đã tuyên bố có hành động pháp lý với những cáo buộc nghi ngờ có gian lận bầu cử ở một số bang. Trong phát biểu ngày 6/11, tức ngày 7/11 giờ Việt Nam, ông Trump cũng cảnh báo ứng viên đảng Dân chủ không nên vội tuyên bố chiến thắng sớm.

Những nỗ lực sau cùng của chiến dịch Trump đang chứng tỏ rằng, họ đang nghĩ đến thất bại trước sự phấn khích trở nên công khai của những người ủng hộ Joe Biden, với những bữa tiệc thịnh soạn đang được phe Dân chủ chuẩn bị sẵn.

Theo Fox News và AP, lúc này ứng cử viên đảng Dân chủ đang được 264 phiếu đại cử tri so với 214 phiếu của Tổng thống Trump, nhưng một số hãng truyền thông cho rằng ở Arizona vẫn còn tranh chấp nên vẫn chỉ thống kê ông Biden có 253 phiếu. Nhưng ngay cả với 253 phiếu đại cử tri, nếu giành chiến thắng ở bang Pennsylvania với 20 phiếu đại cử tri, ông Biden sẽ hội đủ 270 phiếu đại cử tri cần thiết để tuyên bố chiến thắng mà không cần quan tâm đến những bang còn lại chưa kiểm phiếu.

Đây là kịch bản tồi tệ nhất và nguy cơ nhất đối với ông Trump.

Bi kịch ở chỗ Pennsylvania lại chính là bang đã mang lại chiến thắng đầy bất ngờ cho ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016. Có lẽ vì thế, tại cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump vẫn tự tin rằng sức hút của cá nhân có thể chiếm được sự ủng hộ của đông đảo cử tri tại bang này.

Và cũng bi kịch ở chỗ, tại cuộc bầu cử năm nay ông đã phá vỡ tổng số phiếu bầu năm 2016 của mình khi có thêm ít nhất 7 triệu phiếu bầu nữa. Tức là, ông Trump có nhiều sự ủng hộ hơn 4 năm trước. Tuy nhiên, Pennsylvania đang ở ngoài tầm với của Donald Trump và 7 triệu phiếu bầu thêm cho ông cũng đứng trước nguy cơ trở nên vô nghĩa.

Những điều vô nghĩa ấy xảy đến trong một năm đầy biến động và bất trắc. Nó là hệ quả tất yếu của những hành động hây tác động tiêu cực trong lòng nước Mỹ do chính ông Trump tạo ra và từ chính chiến dịch chưa đủ hiệu quả của vị Tổng thống đương nhiệm này. Nói một cách cụ thể hơn, năm 2020 là năm bị chi phối bởi đại dịch kéo dài. Chính quyền của Tổng thống Trump bị chỉ trích gay gắt về cách đối phó với đại dịch COVID-19, kết hợp với một mùa hè đầy hỗn loạn, được đánh dấu bởi những vụ bạo hành của cảnh sát, gây ra những cuộc biểu tình bạo lực ở tất cả các thành phố trên khắp nước Mỹ.

Những sự mất mát lớn

Sau tất cả, nhiều người Mỹ cho rằng ông Donald Trump trong vai trò Tổng thống Mỹ chậm chễ đưa ra thông điệp liên bang nhằm trấn và an xoa dịu sự giận dữ của dân chúng vốn đang bức bối bởi những hạn chế bởi đại dịch.

Những tuyên bố cứng rắn và phát ngôn có phần thiếu kiềm chế nhắm vào người biểu tình khiến dư luận có cảm giác rằng ông Trump đang gây chia sẽ và bỏ lỡ cơ hội ghi điểm với cư tri Mỹ, trong bối cảnh nước Mỹ đang cần đoàn kết hơn lúc nào hết để chống lại đại dịch cùng nhiều thách thức thời đại khác. 

Năm 2016, ông Trump chiến thắng một phần vì đối thủ thua nhiều hơn. Bà Hilary Clinton, bị phản đối một cách chưa từng có trong giới chính trị Mỹ, không chỉ của đảng Cộng hòa mà còn từ các đảng viên Dân chủ và các đảng phái khác. Họ bị ám ảnh về vụ bê bối những bức thư điện tử của cựu Đệ nhất phu nhân, cựu Bộ trưởng Ngoại giao và không tin tưởng vào sự minh bạch trong việc điều hành Quỹ Clinton.

Chẳng thế mà ông Trump khi ấy từng tuyên bố: "Tôi có thể bắn một người nào đó trên Đại lộ 5 mà sẽ không mất một phiếu bầu".

Lúc này, ông Biden cũng đang được hưởng lợi từ chính điều ấy, bởi cử tri không thích ông Trump dù không hẳn yêu mến gì ứng viên đảng Dân chủ. Rất nhiều cử tri tại Pennsylvania và nhiều bang khác bầu cho ông Trump ở cuộc bầu cử năm 2016 quyết định đổi màu từ đỏ sang xanh.

Dường như họ đã rút ra bài học từ cuộc bầu cử năm 2016, mà theo nhà tư vấn chính trị của Đảng Cộng hòa Frank Luntz nói rằng, “đơn giản vì họ đã sai cách đây 4 năm”.

So với năm 2016, phần lớn tỷ lệ người Mỹ bỏ phiếu cho ông Trump khá giống nhau. Năm nay, gần 3/4 (74%) cử tri Mỹ là người da trắng và 55% trong số họ ủng hộ Trump, theo khảo sát sau bầu cử của Associated Press. Khoảng một nửa số nam giới (52%) đã bỏ phiếu cho Tổng thống và ông cũng đã giành được 60% cử tri sống ở các thị trấn nhỏ và khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, những thống kê đó không gây ấn tượng bằng những con số của Joe Biden, khi liên minh cử tri của ứng cử viên đảng Dân chủ gồm những sinh viên tốt nghiệp đại học (57%), phụ nữ (55%). Và ông Biden đã giành được 55% cử tri dưới 45 tuổi, 65% cử tri thành thị và 54% người ngoại ô.

Một ghi nhận được báo cáo là lực lượng cử tri trẻ đã rời bỏ ông Trump nhiều hơn ở các bang chiến trường. Ngoài ra, những cử tri da màu cũng nghiêng hẳn về phía Joe Biden khiến sự áp đảo của Tổng thống đang dần mất đi.

Khâu kiểm phiếu vẫn chưa kết thúc. Tranh chấp pháp lý cũng sắp bắt đầu. Cuộc đua bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 chưa thể khép lại. Song, có một điều rất rõ ràng là nếu ông Trump giành chiến thắng, thì đó không phải là một chiến thắng vẻ vang và ngoạn mục như 4 năm trước. 

Cử tri Mỹ dường như đang nghiêng về sự ôn hòa của đảng Dân chủ với một Joe Biden ít nổi cáu và thận trọng hơn.