Phê duyệt vắc xin sớm để tiêm chủng sớm

Anh đưa ra quyết định nhanh hơn bất kỳ quốc gia châu Âu nào trong việc phê duyệt và triển khai vắc xin Covid-19. Ngày 2/12, Chính phủ Anh đã chấp thuận khuyến nghị của Cơ quan Quản lý Thuốc và các Sản phẩm Chăm sóc Sức khỏe Anh (MHRA), để phê duyệt vắc xin Covid-19 của Pfizer-BioNTech và trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phê duyệt vắc xin ngừa virus Corona.

Nước này đã nhanh chóng thực hiện tiêm chủng cho gần 15% dân số chỉ sau hơn hai tháng trong một hoạt động hậu cần khổng lồ. Hơn 9 triệu liều vắc xin đã được tiêm ở các địa điểm khác nhau như phòng khám, nhà thờ và trường đua.

Trong một so sánh, Hoa Kỳ cũng triển khai tiêm chủng rất sớm cho công dân của mình, nhưng họ mới thực hiện tiêm cho 9% dân số của mình. Điều này cho thấy nỗ lực và quyết tâm rất lớn của chính phủ của thủ tướng Boris Johnson.

Các nhà khoa học cảnh báo rằng vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận chắc chắn về mức độ hiệu quả của việc tiêm chủng, để chính phủ bắt đầu nới lỏng các lệnh cấm. Theo các chuyên gia, ngay cả với một chiến dịch tiêm chủng hiệu quả cao, người ta sẽ mất không ít thời gian để cuộc sống trở lại bình thường. Thêm vào đó là sự không chắc chắn bởi sự xuất hiện của các biến thể Covid-19 mới có thể có một số kháng với các loại vắc xin hiện có.

Jeremy Brown, chuyên gia về các bệnh hô hấp, thành viên của Ủy ban hỗn hợp về tiêm chủng và tiêm chủng, cố vấn cho chính phủ Anh, cho biết: “Dữ liệu sơ bộ có vẻ hứa hẹn và niềm tin của chúng tôi vào dữ liệu sẽ tốt hơn khi thời gian trôi qua”.

Trong một tín hiệu tích cực hơn nữa, các nhà khoa học tại Đại học Oxford cho biết nghiên cứu sơ bộ cho thấy vắc xin được phát triển với AstraZeneca PLC đã giúp giảm 67% sự lây truyền của virus Corona sau một liều duy nhất.

Đợt tiêm chủng của Anh được tiến hành từ tháng 12 đã chứng tỏ một điểm sáng của một quốc gia đang bị tàn phá bởi virus Corona. Đại dịch Covid-19 đã gây ra nhiều ca tử vong ở Anh hơn bất kỳ nơi nào khác ở châu Âu, với hơn 109 nghìn người chết kể từ đầu đại dịch. Các đợt phong tỏa liên tục đã khiến nền kinh tế Anh suy tàn, vốn đã hoạt động tồi tệ hơn bất kỳ quốc gia phát triển nào khác thuộc nhóm G7.

Dữ liệu lạc quan từ chiến dịch tiêm chủng

Nhưng một quyết định của chính phủ đầu tư sớm vào đại dịch với hàng trăm triệu liều vắc xin từ nhiều công ty dược phẩm trước đó nhận được sự đầu tư của Anh, đang tạo ra sự thay đổi trong đường cong dịch bệnh.

Sau khi các cơ quan quản lý nhanh chóng phê duyệt sử dụng khẩn cấp vắc xin Covid-19, Vương quốc Anh đã ưu tiên tiêm chủng cho các nhân viên y tế và những bệnh nhân cao tuổi nhất, trước khi lập danh sách những người được coi là dễ bị tổn thương nhất với Covid-19.

Cho đến nay, khoảng 90% người từ 80 tuổi trở lên và hơn một nửa trong số những người trên 70 tuổi ở Anh đã được chủng ngừa. Chính phủ Anh đang theo dõi để tiêm chủng cho tất cả những người trên 50 tuổi vào cuối mùa xuân nếu nguồn cung tiếp tục giảm.

Theo nghiên cứu được thực hiện bởi Our World in Data, chỉ có Israel và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã thực hiện tiêm phòng cho tỷ lệ dân số lớn hơn.

Cơ quan y tế công cộng của Anh dự kiến ​​sẽ sớm công bố dữ liệu sơ bộ về hiệu quả tiêm chủng.

Adam Finn, một thành viên của Viện JCVI, người đang dẫn đầu một nghiên cứu để theo dõi tác động của vắc xin đối với những người bị viêm phổi tại hai bệnh viện lớn nhất ở Bristol, Tây Nam nước Anh cho biết: “Dữ liệu ban đầu mà chúng tôi nhận được rất đáng khích lệ”.

Ông nói: “Khoảng 14 ngày sau liều vắc xin Pfizer đầu tiên, có xu hướng rõ ràng là vắc xin đã chống lại việc nhiễm virus Corona và theo dữ liệu của chúng tôi đối với Bristol, số ca phải nhập viện đã giảm”.

Tuy nhiên, dữ liệu vẫn còn mơ hồ. Phải mất đến ba tuần để vắc xin phát huy khả năng bảo vệ, nên vẫn còn sớm để đưa ra kết luận.

Ngoài ra, các nhóm hiện đang nhận liều vắc xin chưa phản ánh đầy đủ thực tế khi hầu hết những người được tiêm trên 80 tuổi và ít tiếp túc với Covid-19 hoặc nhân viên y tế tiếp xúc với virus nhiều hơn người bình thường nhưng lại chỉ là một nhóm nhỏ.

Thêm vào đó, nước Anh đã đóng cửa vào đầu tháng Giêng, khiến việc phân biệt mức độ giảm của các ca nhiễm trùng là do vắc xin hay do giãn cách xã hội trở nên khó khăn hơn. “Về mặt dữ liệu, đó là một mớ hỗn độn”, Simon Kroll, giáo sư khoa bệnh truyền nhiễm tại Đại học College London, người cũng tham gia JCVI, cho biết.

Hiệu quả thu được từ một thử nghiệm lâm sàng với “những người trẻ khỏe mạnh đã được lựa chọn kỹ càng và quan sát kỹ lưỡng không giống với hiệu quả mà bạn nhận được khi chủng ngừa cho một nhóm người già 80 tuổi yếu ớt và nhìn nó theo cách không ngẫu nhiên với sự thiên vị”, Tiến sĩ Finn nói.

Ông nói thêm rằng tỷ lệ hiệu quả là 50% cho một liều vắc xin trong thử nghiệm thực tế như thế này vẫn là một kết quả tốt.

Doug Brown, giám đốc điều hành của Hiệp hội Miễn dịch học Anh Quốc, cho biết nhà chức trách chỉ tăng cường tiêm chủng vào cuối tháng 12 và phải mất vài tuần để cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch, có thể là một tháng nữa cho đến khi mọi thứ trở nên rõ ràng rằng quyết định này có đúng không.

Không thể nóng vội

Thủ tướng Boris Johnson nói rằng chính phủ Anh sẽ đưa ra một lộ trình để chấm dứt việc phong tỏa sau khi những người dễ bị tổn thương nhất được tiêm chủng. Ông hy vọng sẽ đưa ra Quốc hội đề xuất này vào ngày 22 tháng 2.

Ông Johnson đang đặt mục tiêu mở cửa trở lại trường học cho một số học sinh ít nhất trước ngày 8 tháng 3, nhưng các doanh nghiệp như nhà hàng và phòng tập thể dục có thể phải mất vài tháng nữa mới có thể hoạt động bình thường trở lại. Các quan chức lo ngại rằng một biến thể mới của virus có thể làm xáo trộn các kế hoạch này.

Một biến thể từ Nam Phi đã được chứng minh là có khả năng kháng vắc xin cao hơn biến thể được phát hiện ở Anh, trong khi một biến thể khác vốn đã chiếm ưu thế ở Anh hiện đã được tìm thấy trong một số ít trường hợp mắc phải có một đột biến có thể giúp nó có nhiều khả năng né tránh sự tấn công của vắc xin.

Nếu vắc xin hoạt động như kỳ vọng, chính phủ Anh có thể sẽ có một sự đánh đổi chính sách để giữ cho virus trong tầm kiểm soát trong mở cửa xã hội trở lại, nhằm tránh cho nền kinh tế tiếp tục rơi vào cảnh khốn đốn.  

Chính vì vậy, Mike Tildesley, giáo sư tại Trường Khoa học Đời sống của Đại học Warwick cảnh bảo chính phủ cần phải thận trọng trước khi đưa ra các quyết định, bởi một khi lệnh phong tỏa và giãn cách xã hội được dỡ bỏ, nguy cơ bùng phát lây nhiễm vẫn còn bởi sự tấn công của các biến thể mới.

Với những gì nước Anh thu được từ chiến dịch tiêm chủng nhanh, các quốc gia có thể lấy đây là cơ sở để đưa ra các biện pháp phù hợp.

Tiêm chủng là một giải pháp căn cơ, nhưng các biện pháp cơ học như phong tỏa và giãn cách xã hội vẫn có thể phát huy hiệu quả trong bối cảnh khan hiếm vắc xin và chưa đủ bằng chứng để xác nhận độ hiệu quả của những vắc xin đang triển khai, cũng như khả năng miễn dịch của các biến thể mới.