Bộ trưởng Ngoại giao Teodoro Locsin cho biết việc đình chỉ sẽ kéo dài thêm 6 tháng trong khi Tổng thống Rodrigo Duterte "nghiên cứu và cả hai bên sẽ giải quyết thêm những quan ngại của ông về các khía cạnh cụ thể của thỏa thuận".

Philippines là một đồng minh hiệp ước của Hoa Kỳ và một số hiệp định quân sự phụ thuộc vào VFA, tổ chức này đưa ra các quy định về việc luân chuyển hàng nghìn binh sĩ Hoa Kỳ vào và ra khỏi Philippines để tham gia các cuộc tập trận và huấn luyện quân sự.

Năm ngoái, ông Duterte đã thông báo với Washington rằng ông sẽ hủy bỏ thỏa thuận, điều này xảy ra trong bối cảnh phẫn nộ về việc một thượng nghị sĩ và đồng minh bị từ chối cấp thị thực Hoa Kỳ. Hiệp ước sẽ kết thúc vào tháng 8 nếu ông Duterte không gia hạn thêm lần thứ ba.

Sự thay đổi của Tổng thống Duerte diễn ra khi căng thẳng gia tăng giữa Philippines và Trung Quốc về những tranh chấp ở một số khu vực trên Biển Đông, mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.

Manila đã nhiều lần phản đối điều mà họ mô tả là sự hiện diện bất hợp pháp và đe dọa của hàng trăm dân quân hàng hải Trung Quốc bên trong vùng đặc quyền kinh tế của mình.

Quyết định của ông Duerte cũng theo sau một thông báo của Hoa Kỳ rằng Philippines nằm trong số các quốc gia sẽ nhận được một phần trong số 80 triệu vắc xin COVID-19 mà nước này đang tài trợ.

Mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Philippines đã trở nên phức tạp sau khi ông Duterte lên nắm quyền vào năm 2016 và việc ông thường xuyên lên án chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và có các động thái xích lại gần với Trung Quốc.

Jose Manuel Romualdez, đại sứ của Manila tại Washington, nói với Reuters hôm 3/6 rằng hiệp ước quốc phòng kéo dài hai thập kỷ giữa Philippines và Hoa Kỳ đã được sửa đổi để trở thành "có thể chấp nhận được" và "cùng có lợi" cho cả hai nước.

Manila trước đây đã không hài lòng về các vấn đề như thiếu quyền tài phán đối với các nhân viên Hoa Kỳ bị kết tội phạm tội ở Philippines và thiệt hại đối với môi trường trong các cuộc tập trận hàng hải.

Đầu năm 2020, ông Duterte đơn phương thông báo sẽ hủy bỏ VFA, khiến thỏa thuận này chỉ kéo dài tới tháng 8-2020. Tuy nhiên, ông đột ngột tuyên bố tạm ngưng quá trình hủy bỏ hai lần vào tháng 6 và tháng 11/2020, nên thỏa thuận vẫn còn có hiệu lực tới tháng 8/2021.

Tháng 12/2020, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ tiếp tục hủy bỏ VFA nếu Mỹ không sản xuất ít nhất 20 triệu liều vắc xin ngừa COVID-19 cho Manila.