Hoa Kỳ đảm bảo rằng quan điểm của họ đối với các đảo do Nhật Bản kiểm soát (Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền) vẫn còn nguyên vẹn dưới chính quyền mới của Tổng thống Joe Biden.

Nói chuyện qua điện thoại, hai Bộ trưởng Kishi và Austin cam kết tăng cường hơn nữa liên minh Nhật-Mỹ và bảo vệ hòa bình và an ninh ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Cuộc điện đàm này đánh dấu cuộc đàm phán cấp bộ trưởng đầu tiên giữa Tokyo và Washington kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào thứ Tư (20/1).

Phát biểu với báo giới sau cuộc hội đàm, ông Kishi cho biết hai bộ trưởng xác nhận duy trì Điều 5 của hiệp ước an ninh áp dụng cho quần đảo Senkaku, nghĩa là Washington sẽ bảo vệ Tokyo trong trường hợp xảy ra cuộc tấn công vũ trang nhằm vào nhóm đảo nhỏ còn được gọi là Điếu Ngư ở Trung Quốc.

Ông nói: “Chúng tôi nhất trí phản đối bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông".

Ông Kishi đang ám chỉ đến các cuộc xâm nhập liên tục của Trung Quốc vào vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku nhằm cố gắng làm suy yếu quyền kiểm soát của Nhật Bản đối với chúng, cũng như việc Bắc Kinh quân sự hóa các tiền đồn ở các khu vực tranh chấp trên Biển Đông.

Ông Austin "khẳng định rằng các đảo Senkaku được điều chỉnh bởi Điều 5 của Hiệp ước An ninh Hoa Kỳ-Nhật Bản và Hoa Kỳ vẫn phản đối bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng ở Biển Đông", Lầu Năm Góc cho biết trong một tuyên bố.

Bộ trưởng Kishi cho biết những nhận xét, có khả năng khiến Bắc Kinh khó chịu, là "rất đáng khích lệ". 

Sự đảm bảo của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin được đưa ra sau khi Thủ tướng Yoshihide Suga nhận được bình luận tương tự vào tháng 11 từ ông Joe Biden sau khi ông đánh bại Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ.

Trong cuộc hội đàm, các ông Kishi và Austin nhất trí về vai trò chủ chốt của liên minh song phương trong khu vực và sự cần thiết phải hợp tác với nhiều đối tác khác nhau, kể cả bên ngoài khu vực, để duy trì và củng cố một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết.

Bộ trưởng Austin viết trên Twitter: “Chúng tôi đã thảo luận về bản chất kiên quyết và kiên cường của liên minh Hoa Kỳ-Nhật Bản và những nỗ lực chung để duy trì một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở".

"Ấn tượng của tôi là ông ấy có vẻ rất quan tâm đến an ninh của châu Á", ông Kishi nói khi nhắc đến tân Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ. "Về mối quan hệ với Nhật Bản, tôi cảm thấy rằng ông ấy rất coi trọng liên minh Nhật Bản-Hoa Kỳ".

Bộ trưởng Austin kêu gọi Nhật Bản đóng góp nhiều hơn vào việc an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ.

Trước khi đảm nhận vị trí này, ông Austin cho biết tại một phiên điều trần của ủy ban Thượng viện rằng ông ấy đang mong muốn được 'tân trang lại' các liên minh của Hoa Kỳ trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Gọi Trung Quốc là thách thức hàng đầu đối với Bộ Quốc phòng, ông Austin tuyên bố sẽ phát triển các khả năng và kế hoạch để duy trì lợi thế cạnh tranh khi Bắc Kinh xây dựng quân đội.

Trong cuộc hội đàm hôm Chủ nhật (24/1), hai bộ trưởng cũng nhất trí làm việc hướng tới mục tiêu đưa Triều Tiên loại bỏ vũ khí hủy diệt hàng loạt và tên lửa đạn đạo theo cách 'hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược', ông Kishi nói.

Họ khẳng định quyết tâm của các nước trong việc ngăn chặn Triều Tiên trốn tránh các lệnh trừng phạt thông qua các biện pháp như chuyển tàu bất hợp pháp và vận chuyển trực tiếp hàng hóa bị cấm theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Ông Kishi cho biết điều quan trọng là Tokyo và Washington phải sớm đưa ra quyết định về việc thay thế thỏa thuận chia sẻ chi phí kéo dài 5 năm đối với việc tổ chức quân đội Mỹ sẽ hết hạn vào tháng Ba năm nay. Hai bên hiện đang đàm phán.

Ông cho biết Nhật Bản sẽ cân nhắc về mối đe dọa an ninh ngày càng tăng trong khu vực, cũng như các điều kiện tài chính khắc nghiệt của nước này.