Thảm họa thiên nhiên thứ 7 trong thế kỷ 21

Ngoài số thương vong khủng khiếp, còn hàng triệu người đã mất nhà cửa và thiếu lương thực trong điều kiện mùa đông khắc nghiệt và các nhà lãnh đạo ở cả hai quốc gia đã phải đối mặt với sự chỉ trích về phản ứng của họ.

Truyền thông nhà nước Syria đưa tin Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã thực hiện chuyến đi đầu tiên được báo cáo tới các khu vực bị ảnh hưởng kể từ sau trận động đất, thăm một bệnh viện ở Aleppo.

Chính phủ của ông cũng phê chuẩn việc chuyển hàng viện trợ nhân đạo qua các tuyến đầu của cuộc nội chiến kéo dài 12 năm của đất nước, một động thái có thể đẩy nhanh việc giúp đỡ hàng triệu người đang tuyệt vọng. Chương trình Lương thực Thế giới trước đó cho biết họ đang cạn kiệt nguồn dự trữ ở vùng Tây bắc Syria do phiến quân kiểm soát.

Trận động đất xảy ra vào rạng sáng thứ Hai khi nhiều người vẫn còn đang ngủ, được xếp hạng là thảm họa thiên nhiên nguy hiểm thứ 7 trong thế kỷ này, hơn cả trận động đất và sóng thần năm 2011 ở Nhật Bản và trận động đất ở nước láng giềng Iran năm 2003 khiến gần 31.000 người thiệt mạng.

Tổng thống Thổ Nhĩ kỳ Tayyip Erdogan hôm thứ Sáu đã đến thăm tỉnh Adiyaman của Thổ Nhĩ Kỳ, nơi ông thừa nhận phản ứng của chính phủ không nhanh như lẽ ra phải có. “Mặc dù hiện tại chúng tôi có đội tìm kiếm và cứu hộ lớn nhất thế giới, nhưng thực tế là các nỗ lực tìm kiếm không nhanh như chúng tôi mong muốn”, ông nói.

Bộ trưởng Y tế Thổ Nhĩ Kỳ cho biết số ca tử vong ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng lên 20.213 vào thứ Sáu. Tại Syria, hơn 3.500 người đã thiệt mạng. Nhiều người khác vẫn còn dưới đống đổ nát.

Những điều thần kỳ từ đống đổ nát

Lực lượng cứu hộ, bao gồm các đội từ hàng chục quốc gia, làm việc cật lực cả ngày lẫn đêm trong đống đổ nát của hàng ngàn tòa nhà đổ nát để tìm kiếm những người sống sót bị chôn vùi. Trong nhiệt độ đóng băng, họ thường xuyên kêu gọi sự im lặng khi lắng nghe bất kỳ âm thanh nào của sự sống từ những gò bê tông đổ nát.

Tại quận Samandag của Thổ Nhĩ Kỳ, lực lượng cứu hộ cúi mình dưới những tấm bê tông và thì thầm "Inshallah" (Chúa sẵn lòng), cẩn thận thò tay vào đống đổ nát để đưa một bé sơ sinh 10 ngày tuổi ra ngoài.

Đôi mắt mở to, bé Yagiz Ulas được quấn trong một chiếc chăn giữ nhiệt và đưa đến bệnh viện dã chiến. Hình ảnh video cho thấy các nhân viên cấp cứu cũng đưa mẹ của em, người đang choáng váng và xanh xao nhưng vẫn tỉnh táo, lên cáng.

Ở Diyarbakir về phía Đông, Sebahat Varli, 32 tuổi và con trai Serhat đã được giải cứu và đưa đến bệnh viện vào sáng thứ Sáu, 100 giờ sau trận động đất. Một người mẹ và hai cô con gái đã được giải cứu khỏi đống đổ nát của một khu chung cư ở thành phố Kahramanmaras vào tối thứ Sáu.

Bên kia biên giới ở Syria, những người cứu hộ từ nhóm Mũ bảo hiểm trắng dùng tay đào bới thạch cao và xi măng cho đến khi tiếp cận được bàn chân trần của một cô gái trẻ, vẫn mặc bộ đồ ngủ màu hồng, bám đầy bụi bẩn nhưng còn sống và đã được giải cứu thành công.

Nhưng hy vọng rằng nhiều người nữa sẽ được tìm thấy còn sống đang ít dần. Tại thị trấn Jandaris của Syria, Naser al-Wakaa đã khóc nức nở khi ngồi trên đống gạch vụn và kim loại cong vênh từng là nhà của gia đình anh, vùi mặt vào bộ quần áo trẻ em từng thuộc về một trong những đứa con của anh. "Bilal, ôi Bilal", anh rên rỉ, hét tên một trong những đứa con đã chết của mình.

Nguồn viện trợ đang được khai thông

Người đứng đầu Tổ chức Cứu trợ Nhân đạo của Thổ Nhĩ Kỳ, Bulent Yildirim, đã đến Syria để xem tác động ở đó. "Cứ như thể một quả tên lửa đã được thả xuống từng tòa nhà vậy", ông mô tả sức mạnh của trận động đất.

Khoảng 24,4 triệu người ở Syria và Thổ Nhĩ Kỳ đã bị ảnh hưởng, theo các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ, trong một khu vực kéo dài khoảng 450 km từ Adana ở phía Tây đến Diyarbakir ở phía Đông. Tại Syria, người dân đã thiệt mạng ở tận phía Nam Hama, cách tâm chấn 250 km.

Nhiều người đã thiết lập nơi trú ẩn trong bãi đậu xe siêu thị, nhà thờ Hồi giáo, ven đường hoặc giữa đống đổ nát. Những người sống sót thường tuyệt vọng về thức ăn, nước và đồ sưởi ấm.

Tại Syria, việc chuyển giao viện trợ trên khắp các tuyến đầu đã được thống nhất vào thứ Sáu sẽ diễn ra với sự hợp tác của Liên hợp quốc, Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế và Trăng lưỡi liềm đỏ, theo truyền thông nhà nước cho biết.

Liên hợp quốc đã thúc đẩy viện trợ được triển khai tự do hơn vào Syria, đặc biệt là vào phía Tây bắc, nơi ước tính có hơn 4 triệu người đang cần hỗ trợ khẩn cấp. Hàng chục chuyến máy bay chở hàng viện trợ đã đến các khu vực do chính phủ của ông Assad nắm giữ kể từ thứ Hai nhưng rất ít đến được phía Tây bắc.

Hoàng Anh (theo Reuters, AP, CNN)