Dự án Làng Thanh niên lập nghiệp được Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn khởi công vào tháng 9/2009, với tổng diện 4.260 ha trên địa bàn 3 xã Hương Phong, Hồng Thượng và Phú Vinh huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Dự án với các công trình hạ tầng cơ sở gồm hệ thống giao thông, điện nước sinh hoạt, nhà mẫu giáo, sân thể thao… cơ bản đáp ứng nhu cầu thiết yếu của các hộ. Theo dự án, mỗi hộ lên lập nghiệp được cấp 2.000 m2 đất ở và đất vườn (trong đó 500 m2 đất ở), 20 triệu đồng hỗ trợ di dân tái định cư, 2ha đất rừng để sản xuất, 5 triệu đồng tiền cây, con giống…

Nhưng đến năm 2013, sau hai đợt tiếp nhận các hộ đến bố trí lập làng, làng được bàn giao cho xã Hương Phong, huyện A Lưới với tổng số 45 hộ. Mặc dù đã định cư nhiều năm nay, song khó khăn trong đời sống của các hộ thanh niên ở đây về đất sản xuất, vốn đầu tư và việc làm vẫn tồn tại dai dẳng.

Cổng chào đi vào khu vực Làng Thanh niên lập nghiệp. (ảnh TL) 

Theo báo cáo của UBND huyện A Lưới, đến thời điểm hiện tại, chỉ có 26 hộ được cấp diện tích đất sản xuất 2 ha, 4 hộ được cấp 1,6 ha, 2 hộ được cấp 0,9 ha và 13 hộ được cấp 0,7 ha. 

Như vậy, theo định mức Dự án phê duyệt về giao đất sản xuất cho các hộ dân tại làng (tối thiểu 2 ha/hộ), thì diện tích đất sản xuất giao cho các hộ còn thiếu là 20,7 ha. Do tình trạng thiếu đất sản xuất, đất đai nghèo kiệt và khó khăn về nguồn vốn đầu tư, nên hiện tại, làng chỉ còn 29 hộ đang định cư ổn định, số hộ vắng mặt, không ở và cắt khẩu là 16 hộ.

Được biết, hầu hết các hộ ở đây đều chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, kể cả các hộ đầu tiên đến lập làng từ năm 2011. Người dân giải thích, “Nhiều người lên vùng đất mới lập nghiệp phần lớn có hoàn cảnh rất khó khăn. Tuy nhiên, đến nay chúng tôi vẫn chưa được hỗ trợ kinh phí để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, nên không có điều kiện thế chấp vay vốn đầu tư phát triển kinh tế”.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hùng  - Chủ tịch UBND huyện A Lưới chia sẻ, “Đây là dự án không phải của Chính phủ, nên các hộ nằm trong dự án này không thuộc đối tượng được miễn giảm tiền sử dụng đất, hơn nữa xã Hương Phong đã đạt chuẩn nông thôn mới, không phải vùng đặc biệt khó khăn. UBND huyện đã nhiều lần kiến nghị để thực hiện đảm bảo quyền lợi cho các hộ, bởi đây là dự án ở vùng biên giới, nhưng vấn đề này đến nay vẫn còn nan giải”.

Khó khăn chung của các hộ ở đây là chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, thiếu đất sản xuất, vốn đầu tư và thiếu việc làm. Khi lên lập nghiệp, tuy mỗi hộ được Ban quản lý dự án phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ tín chấp cho vay 20 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội, nhưng số vốn đó không thấm vào đâu đối với các gia đình lên lập nghiệp ở vùng khó khăn, khu vực biên giới. Thiếu vốn, hầu hết các hộ ở đây chỉ chăn nuôi nhỏ lẻ.

Đa phần cuộc sống của người dân nơi đây còn rất khó khăn. (ảnh TL). 

Trước những tâm tư, nguyện vọng của người dân tại buổi tiếp xúc cử tri, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Phan Ngọc Thọ đề nghị các ban, ngành liên quan, UBND huyện A Lưới phải tập trung quan tâm thực hiện hoàn chỉnh dự án này. 

Giao cho UBND huyện rà soát lại các chính sách, điều kiện hạ tầng, an sinh, thu nhập của bà con hằng ngày… Ưu tiên cho số hộ đã ổn định lập nghiệp lâu dài nhưng điều kiện sản xuất đang khó khăn. Phải tìm giải pháp để 29 hộ hiện tại có đủ 2ha đất rừng cho mỗi hộ; giảm hạn mức đất ở để thuận lợi hơn trong việc cấp quyền sử dụng đất.

 UBND huyện lập đề án phát triển các mô hình sản xuất phù hợp, khả thi cho bà con, tỉnh sẽ hỗ trợ kinh phí từ nhiều nguồn để mô hình đảm bảo cụ thể, hiệu quả đối với từng hộ dân.  Bên cạnh đó, địa phương và các ngành chức năng cần quan tâm đảm bảo việc học hành của con em ở Làng Thanh niên lập nghiệp, kết hợp các nguồn từ chương trình nông thôn mới để hỗ trợ bà con xây dựng cuộc sống mới sung túc hơn, đảm bảo đúng mục đích phát huy vai trò của thanh niên xung kích lập thân, lập nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng ở vùng biên giới.

Bên cạnh đó, chủ tịch UBND tỉnh còn lưu ý, mô hình làng thành niên lập nghiệp là mục tiêu quy tụ những thanh niên có ý chí lập thân, lập nghiệp, không phải khu vực tái định cư bình thường. Đề nghị anh chị em đang sinh sống ở đây cùng thống nhất quan điểm này. Phải có ý chi vươn lên, tự lập cánh sinh, để khi đến định cư mình biết phải làm gì để lập nghiệp, lập thân nơi làng mới.

Đặc biệt, địa phương và các ngành chức năng cần quan tâm đảm bảo việc học hành của con em ở Làng Thanh niên lập nghiệp, kết hợp các nguồn từ chương trình nông thôn mới để hỗ trợ bà con xây dựng cuộc sống mới sung túc hơn, đảm bảo đúng mục đích phát huy vai trò của thanh niên xung kích lập thân, lập nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng ở vùng biên giới.

Hữu Tin – Việt Dũng