Cộng đồng các nhà báo nữ Afghanistan đang suy giảm đã đến mức đáng lo ngại. Ngay sau cuộc đảo chính, lực lượng Taliban bắt đầu siết chặt kiểm soát tất cả các nhà báo. Rất nhiều người bị đột kích vào nhà, bắt giam, đe dọa, bỏ tù v.v.

Taliban đã đưa ra các quy định nghiêm ngặt về trang phục của phụ nữ, bao gồm cả việc bắt buộc phải đeo mạng che mặt. Việc cấm phụ nữ di chuyển đường dài mà không có nam giới đi kèm cũng đã khiến công việc tác nghiệp của nhà báo nữ trở nên bất khả thi. Phụ nữ cũng bị cấm xuất hiện trên các chương trình truyền hình. 

Do những luật lệ này, nhiều phụ nữ, trong đó có các nhà báo, đã mất việc làm và nhiều người đã trốn khỏi đất nước. Những người phụ nữ từng là lao động duy nhất trong gia đình giờ đây đang phải sống trong cảnh cơ cực.

Điều này đã gây nên tình trạng chảy máu chất xám ở Afghanistan. Các tiến bộ liên quan đến phát triển truyền thông, trao quyền cho phụ nữ và xây dựng năng lực của phụ nữ trong giới truyền thông đã bị Taliban hủy bỏ chỉ trong hai năm lên nắm quyền.

Tất cả những nữ nhà báo có năng lực giờ đây hoặc bị giam lỏng trong nhà hoặc bị bắt giữ. Thật không may, một số người đã mất mạng khi cố gắng tìm nơi trú ẩn. Một nữ nhà báo có tên Torpekai Amarkhel đã chết đuối cùng gia đình trên một chiếc thuyền đến Ý chỉ vài tuần trước.

Do quá trình xin tị nạn ở các nước phát triển quá phức tạp, các nhà báo nữ đang lựa chọn các phương tiện nhập cư nguy hiểm và bất hợp pháp. 

Ở Afghanistan, sự tuyệt vọng của người dân đang bị lợi dụng để trục lợi tài chính. Việc xin các giấy tờ thông hành thiết yếu bị kéo dài, các yêu cầu khắt khe và thủ tục hỗn loạn, đồng nghĩa với việc mở ra các kênh bất hợp pháp để kiếm tiền từ những người muốn rời khỏi đất nước.

Ví dụ, phí làm dịch vụ hộ chiếu lấy ngay vào thời điểm này ở Afghanistan là 3.000 USD và lệ phí thị thực sang Pakistan là 1.200 USD. 

Khi lưu vong, các nữ nhà báo Afghanistan không thể tiếp tục công việc đưa tin do gặp phải vô số vấn đề, chẳng hạn như thiếu cơ hội ở các quốc gia tạm trú, rào cản ngôn ngữ, rào cản pháp lý và phân biệt đối xử với người Afghanistan.

Kết quả là các nhà báo nữ lưu vong sẽ bị buộc phải ở nhà hoặc bị buộc phải làm những công việc chân tay để kiếm sống qua ngày. Một số hiện đang bỏ ngành và chuyển đổi nghề nghiệp.

Tình hình cũng trở nên khó khăn không kém đối với các nhà báo nam. Một nhà báo gần đây đã đăng trên Twitter và các mạng xã hội khác về việc phải bán một quả thận để lấy tiền nuôi sống bản thân và gia đình đang sống lưu vong ở Pakistan. Và một nhà báo khác, một người có thâm niên trong nghề, đã trở thành một thợ sửa giày làm việc trên đường phố.

Hoàng Tôn (theo AFP)