Trong một phân tích về thiệt hại kinh tế sau chiến tranh, ngân hàng trên ước tính rằng ở một nửa số quốc gia trên thế giới, mức tăng trưởng vẫn thấp hơn tốc độ xu hướng ở các nền kinh tế so sánh 25 năm sau.

Mức độ sụt giảm GDP của Ukraine là tồi tệ 

Các dự báo chỉ ra rằng sự sụt giảm GDP của Ukraine sẽ nằm trong số 10-20% quốc gia tồi tệ nhất trong các cuộc xung đột trong 200 năm qua.

Trong dự báo kinh tế vào tháng 9, ngân hàng dự báo GDP của Ukraine sẽ giảm 30% trong năm nay nhưng sẽ bắt đầu phục hồi bằng cách tăng 8% vào năm 2023. Ngân hàng Thế giới vào tháng trước đã dự đoán GDP sẽ giảm 35% trong năm nay.

Nhà kinh tế trưởng Beata Javorcik đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn rằng: “Mối đe dọa lớn đối với dự báo kinh tế của Ukraine là cơ sở hạ tầng đã bị phá hủy nặng nề do pháo kích của Nga.”

Bà lập luận rằng cộng đồng quốc tế cần phải giúp đỡ Ukraine ngay bây giờ, khuyến khích người dân ở lại đất nước này và cho những người tị nạn một lý do để trở về. Ukraine có số lượng người tản cư trong nước cao nhất thế giới.

Javorcik nói: “Trong khi hầu hết các cuộc thảo luận về tái thiết Ukraine tập trung vào việc xây dựng lại nguồn vốn, thì điều quan trọng không kém là đảm bảo rằng Ukraine sẽ giữ được nguồn nhân lực mà nước này có, bởi vì nguồn nhân lực cũng quan trọng không kém trong giai đoạn tái thiết. Đó là lý do tại sao điều rất quan trọng là giúp Ukraine lúc này cả về hỗ trợ ngân sách cũng như sửa chữa khẩn cấp để những người hiện đang ở Ukraine có thể ở lại đó.”

EBRD đã mở rộng khoảng 1 tỷ EUR hỗ trợ tài chính trong năm nay cho Ukraine và đã cam kết chi tổng cộng tới 3 tỷ EUR cho năm nay và năm 2023.

Theo Ngân hàng Thế giới, tổng nhu cầu phục hồi và tái thiết của Ukraine ít nhất là 349 tỷ USD, gấp hơn 1,5 lần quy mô nền kinh tế trước chiến tranh của Ukraine vào năm 2021.

Suy thoái kinh tế ở Nga “có thể kiểm soát được”

Trong khi đó, về thiệt hại đối với nền kinh tế Nga do chiến tranh và các lệnh trừng phạt, vào tháng 9, EBRD đã dự báo rằng GDP của nước này sẽ giảm 5% trong năm nay và 3% vào năm 2023..

Bà Javorcik nói: “Đây là một cuộc suy thoái khó chịu nhưng vẫn có thể kiểm soát được”, đồng thời chỉ ra rằng sự suy thoái ở Nga vẫn nhẹ hơn một số nền kinh tế Tây Âu bị suy thoái trong thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch Covid-19.

Bà nói: “Những kỳ vọng ban đầu rằng các biện pháp trừng phạt sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính và kinh tế của Nga là không thực tế.”

Việc thay thế nhập khẩu, đã thúc đẩy sản lượng trong nước, cũng như thương mại trung gian của các nước xung quanh, đã giúp giảm bớt tác động tiêu cực lên kinh tế Nga.

Tuy nhiên, bà lập luận rằng các biện pháp trừng phạt vẫn đang tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế. Bà nói: “Các biện pháp trừng phạt đang gây ra sự sụt giảm lớn hơn về sản lượng sản xuất trong các ngành dựa vào đầu vào nhập khẩu hơn là trong toàn bộ ngành sản xuất. Ngoài ra, dòng kiến thức, công nghệ, linh kiện và vốn chảy vào thấp hơn sau khi nhiều công ty đa quốc gia rút lui khỏi Nga cũng sẽ có những tác động dài hạn.”

Có thể Nga cũng đang bị tổn hại bởi dòng chảy khổng lồ của những người di cư chủ yếu là trẻ tuổi, thường có tay nghề lao động cao sang các nước láng giềng như Armenia, Georgia, các nước vùng Baltic và Trung Á.

Ông Javorcik cho biết, một số nền kinh tế ở Kavkaz đã có mức tăng trưởng hai con số trong nửa đầu năm nay nhờ dòng vốn và con người đổ vào, cũng như thương mại trung gian giữa Nga và phần còn lại của thế giới.

Trung Âu cũng được hưởng lợi từ dòng người tị nạn, lần này là từ Ukraine, đặc biệt là do dân số nghèo trong khu vực. Theo Báo cáo chuyển đổi, dòng người nhập cư này có thể làm tăng lực lượng lao động của EU thêm 0,5% vào cuối năm 2022, gấp đôi tác động của dòng người di cư qua biên giới phía nam của khối trong năm 2015-16.

Huy Hoàng (Theo Reuters)