Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê (GSO), năm 2024, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 786,3 tỷ USD, tăng 15,4% so với năm 2023. 

Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 405,5 tỷ USD, tăng 14,3% và kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 380,8 tỷ USD, tăng 16,7% so với năm 2023. 

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa năm 2024 tăng, trong đó nhập khẩu hàng hóa là tư liệu sản xuất tăng 16,4% và chiếm tỷ trọng 93,6% trong tổng kim ngạch nhập khẩu, phản ánh hoạt động sản xuất năm 2024 phục hồi tích cực so với năm 2023.

Nhận định về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, có nhiều yếu tố tác động tới tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong năm 2024.

Đầu tiên, xét dưới góc độ bối cảnh thế giới, năm 2024 thương mại hàng hóa toàn cầu dần ổn định, lạm phát tiếp tục giảm trên toàn cầu; doanh thu bán lẻ hàng hóa tại các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như: Mỹ; EU và Trung Quốc duy trì xu hướng tích.

“Điều này thể hiện thông qua doanh thu bán lẻ đạt tăng trưởng dương hầu hết các tháng trong năm 2024 tại thị trường Mỹ và Trung Quốc”, bà Hương nói.

Trong nước, năm 2024 các doanh nghiệp sản xuất duy trì xu hướng phục hồi tích cực. Đơn hàng trong các doanh nghiệp sản xuất tăng trong năm 2024, nổi bật là các doanh nghiệp dệt, may, giày dép.

“Những yếu tố này đã giúp xuất nhập khẩu trở thành một trong những điểm sáng của kinh tế Việt Nam năm 2024, đây cũng là năm đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay”, bà Hương nói.

Cũng theo Tổng cục trưởng, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng tăng 14,3% so với năm 2023, vượt hơn gấp đôi chỉ tiêu phấn đấu năm 2024 được Chính phủ đề ra hồi đầu năm. Năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa Việt Nam đạt xuất siêu 24,8 tỷ USD và là năm thứ hai đạt giá trị xuất siêu lớn trong thời kỳ (2020-2024).

Xét theo loại hình kinh tế, khu vực kinh tế trong nước hoạt động sản xuất phục hồi tích cực. Khu vực kinh tế có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, năm 2024 duy trì vai trò dẫn dắt với tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 71,7% trong tổng số kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và tăng 12,3% so với năm 2023, sản xuất phục hồi tích cực.

Xét theo mặt hàng, trong tổng số 45 mặt hàng xuất khẩu chính, năm 2024 có 37/45 (đạt 82,2%) nhóm hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, chiếm 94,3% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa. 

Trong đó, mặt hàng điện tử máy tính và linh kiện ở vị trí dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu đạt 72,6 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 17,9% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa.

Các mặt hàng gia công lắp giáp tiếp tục đóng vai trò động lực của tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu năm 2024. Trong đó, năm 2024 kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng gia công, lắp giáp chủ lực chiếm tỷ trọng 62,8% tổng kim ngạch xuất khẩu và có mức tăng so với năm 2023.

Đơn cử, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 26,6%, điện thoại các loại và linh kiện tăng 2,9%, máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng tăng 21,0%, hàng dệt may tăng 11,2%; Giày dép tăng 13%; Gỗ và sản phẩm gỗ tăng 20,3%.

Bên cạnh đó, năm 2024 kinh ngạch xuất khẩu một số mặt hàng nông sản Việt Nam có lợi thế tăng so với năm 2023, trong đó: Cà phê tăng 32,5%; rau quả tăng 27,6%; gạo tăng 21,2%; Thủy sản 11,9%,... 

Xét theo thị trường, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2024 tăng trưởng khá so với năm 2023, ở hầu hết các thị trường là đối tác thương mại lớn của Việt Nam, như: Mỹ tăng 23,3%; Thị trường EU tăng 19,3%; Hàn Quốc 8,7%; ASEAN 13,7%....

“Có được kết quả như trên, là sự chỉ đạo quyết liệt của Chính Phủ đối với các bộ ngành, địa phương và sự quyết tâm của doanh nghiệp đã tận dụng các cơ hội của các hiệp định thương mại tự do trong việc tăng cường xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm của Việt Nam ra thị trường quốc tế; đồng thời phản ánh cầu thế giới được cải thiện trở lại; hoạt động sản xuất trong nước phục hồi tích cực”, bà Hương nhấn mạnh.

Để nâng cao hơn nữa kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam, Tổng cục trưởng GSO đề nghị cần nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt chú trọng việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, nâng cao năng suất lao động; giảm giá thành sản phẩm hàng hóa xuất khẩu, nâng cao tính cạnh tranh về giá và chất lượng sản phẩm trên thị trường thế giới, đặc biệt đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Đồng thời, tiếp tục đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền rộng rãi về các ưu đãi tại các Hiệp định FTA đối với các doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu, góp phần nâng cao hiệu quả và tính bền vững xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang các thị trường đã ký FTA; khuyến khích các doanh nghiệp tham gia thường xuyên vào các sự kiện phổ biến, tuyên truyền các chương trình xúc tiến thương mại;.

Ngoài ra, bà Hương đề nghị tiếp tục đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại, trong đó tập trung thúc đẩy ở mức cao nhất chương trình chuyển đổi số trong các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu trong và ngoài nước.