Một phân tích của công ty nghiên cứu Airfinity của Anh cho thấy khoảng 100 triệu liều thuốc được mua hoặc hứa hẹn với Nhóm G7 và các thành viên Liên minh châu Âu sẽ hết hạn vào cuối năm nay, ngay cả khi đã xem xét các mũi tiêm tăng cường. Tổng cộng khoảng 240 triệu liều vắc xin sẽ hết hạn trong vòng hai tháng sau tới, thời điểm mà việc vận chuyển sẽ trở nên khó khăn để gửi đến các nền kinh tế mới nổi.

Theo Airfinity, hàng tồn kho của nhóm G7 và EU sẽ vượt quá 1 tỷ liều vào cuối năm 2021, do nguồn cung vượt xa nhu cầu. Phân tích giả định rằng tất cả các quốc gia sẽ thực hiện các mũi tiêm nhắc lại nhưng không xem xét phê duyệt vắc xin cho trẻ em dưới 12 tuổi.

Các vắc xin COVID được cung cấp cho các nền kinh tế tiên tiến thường có thời hạn sử dụng từ sáu đến bảy tháng. Khi các liều được phân phối đến các nước mới nổi thông qua chương trình COVAX do Tổ chức Y tế Thế giới hậu thuẫn, cần có thời gian để bảo quản lạnh và vận chuyển đến các địa điểm tiêm chủng. Thời gian này phải được tính đến khi xem xét ngày hết hạn của các mũi tiêm được tặng.

Nhật Bản đã mua hoặc đồng ý mua 560 triệu liều. Quốc gia này đã tiêm chủng đầy đủ cho hơn 60% dân số, mặc dù chiến dịch tiêm chủng bắt đầu chậm hơn so với châu Âu và Mỹ. Gần như tất cả những người ở Nhật muốn tiêm vắc xin dự kiến ​​sẽ được đáp ứng vào khoảng tháng 11, sau đó các mũi tiêm dự kiến ​​sẽ tăng lên.

Airfinity ước tính rằng vắc xin trong kho của Nhật Bản sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn tích trữ vào khoảng hai tháng cuối năm, với giả định rằng quốc gia này bắt đầu tiêm mũi nhắc lại cho những người nhận lớn tuổi tám tháng sau liều thứ hai của họ. Hơn 100 triệu liều sẽ hết hạn tính đến tháng Ba năm sau.

Nhật Bản đã phân phối vắc xin Pfizer và Moderna cho chính quyền địa phương mà không lưu ý cụ thể về ngày hết hạn, theo Ban Thư ký Nội các.

Trong khi đó, quốc gia này đã tăng cường quyên góp các mũi tiêm AstraZeneca - vốn được giới hạn cho các nhóm tuổi lớn hơn ở Nhật Bản - để giảm thiểu lãng phí. Với nhu cầu về liều lượng từ các nhà sản xuất vắc xin khác dự kiến ​​sẽ giảm, Tokyo sẽ cần phải xem xét các lựa chọn tương tự cho nguồn cung sắp dư thừa của mình.

Các nhà sản xuất vắc xin COVID đang trên đà sản xuất 12,2 tỷ liều vào cuối năm nay, đủ để tiêm chủng đầy đủ cho toàn bộ dân số từ 12 tuổi trở lên trên thế giới.

Nhưng phần lớn nguồn cung này đã được hứa hẹn cho các nước tiên tiến, và các chiến dịch tiêm chủng ở các nền kinh tế mới nổi sẽ tiếp tục tụt hậu nếu không có sự sắp xếp chia sẻ có kế hoạch tốt. Cho đến nay, chỉ có hơn 300 triệu liều được vận chuyển qua COVAX, thấp hơn nhiều so với mục tiêu ban đầu là 2 tỷ vào cuối năm.

Một trở ngại khác liên quan đến mạng lưới hậu cần chuỗi lạnh kém phát triển ở các nước đang phát triển. Các nền kinh tế tiên tiến cũng sẽ cần hỗ trợ trong lĩnh vực này. Malawi buộc phải tiêu hủy 20.000 liều thuốc hết hạn vào tháng 5 và Cộng hòa Dân chủ Congo đã trả lại 1,3 triệu liều cho COVAX có nguy cơ hết hạn sử dụng trước khi chúng có thể được sử dụng.

Các quốc gia gặp khó khăn trong việc tiêm chủng cho người dân cần cung cấp các đợt hiến tặng có tổ chức, quy mô lớn và các mũi tiêm còn nhiều hạn sử dụng, một đại diện tại Gavi, liên minh vắc xin quốc tế đồng dẫn đầu COVAX cho biết.

Nguyễn Hoàng (Theo Nikkei)