Hôm thứ Tư (30/12), Trung Quốc và EU đã kết thúc các cuộc đàm phán cho Hiệp định Toàn diện về Đầu tư (CAI), một thỏa thuận được đề xuất có thể mở đường cho sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế nhiều hơn cho cả hai bên.

Ngay sau khi Thỏa thuận này được công bố, ông Jack Sullivan, người sẽ đảm nhiệm vị trí Cố vấn an ninh Quốc gia dưới chính quyền Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Joe Biden, đã kêu gọi "tham vấn sớm" với Brussels về thỏa thuận này.

Trong khi đó, cựu Đại sứ Ấn Độ tại Đức, ông Gurjit Singh bày tỏ sự ngạc nghiên khi chia sẻ với tờ Sputnik: “Mặc dù coi Trung Quốc là một đối thủ mang tính hệ thống, nhưng điều đáng ngạc nhiên là EU vẫn tiếp tục quan hệ đối tác kinh tế của họ với Bắc Kinh mà không hề nao núng”.

Ông Singh đã đưa dẫn chứng về chiến lược mới của EU về Trung Quốc, mà theo một tài liệu được công bố vào tháng 3 năm 2019 gọi Bắc Kinh là "đối thủ có hệ thống" đối với Brussels.

Cựu Đại sứ Ấn Độ tại Đức cảnh báo rằng, sự tham gia kinh tế chặt chẽ của EU với Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác chiến lược với Ấn Độ.

“Chúng tôi đã kêu gọi EU quan hệ đối tác chiến lược chặt chẽ hơn với Ấn Độ, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Mặt khác, Trung Quốc đã thành công trong việc ràng buộc EU trong một quan hệ đối tác kinh tế sâu sắc hơn”, nhà cựu ngoại giao Ấn Độ nói.

Trong khoảng năm ngoái hoặc trước đó, các cường quốc EU như Pháp, Hà Lan và Đức đều công bố về chiến lược Tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của riêng họ.

“Các cách tiếp cận Ấn Độ - Thái Bình Dương của các cường quốc EU nhằm mở rộng dấu ấn kinh tế của họ trong khu vực. Trở thành đối thủ với Trung Quốc không phải là chủ đề trọng tâm trong cách tiếp cận của họ, như ở Washington”, ông giải thích.

Ông Singh cũng than thở về thực tế rằng EU đã đồng ý với một hiệp định đầu tư mới với Bắc Kinh ngay cả khi họ tiếp tục miễn cưỡng trong một thỏa thuận tương tự với Ấn Độ.

Các cuộc đàm phán về Hiệp định Bảo vệ Đầu tư song phương Ấn Độ-EU (BIPA) đã bị đình trệ kể từ năm 2013, do những lo ngại của New Delhi về yêu cầu của Brussels đối với việc tiếp cận thị trường nhiều hơn đối với ô tô, nông sản, rượu vang và rượu mạnh cùng những thứ khác.

Mặt khác, New Delhi đã yêu cầu các quy định về thị thực làm việc và học tập dễ dàng hơn cho công dân của mình ở EU, điều mà họ cho rằng sẽ giúp các công ty châu Âu thuê ngoài các doanh nghiệp của họ ở Ấn Độ dễ dàng hơn.

Về mặt so sánh, EU là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ vào năm 2019, đồng thời chiếm đầu tư nước ngoài cao nhất tại quốc gia này.

Tuy nhiên, ý nghĩa kinh tế của Ấn Độ đối với EU ít hơn so với Trung Quốc. Trong khi thương mại với Trung Quốc chiếm gần 13% tổng thương mại của Brussels với thế giới, con số tương ứng đối với Ấn Độ thấp hơn nhiều ở mức 2%.

Ông Singh nói, “tất cả những gì chúng tôi có thể làm là tiếp tục thúc ép EU cam kết kinh tế nhiều hơn với chúng tôi, giống như họ đã làm với Trung Quốc”, đồng thời lưu ý cam kết hướng tới quan hệ đối tác kinh tế lớn hơn giữa Ấn Độ và EU trong tuyên bố chung sau EU lần thứ 15 - Hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ vào tháng 7/2020.

Lãnh đạo EU bị chỉ trích

“Việc các nhà lãnh đạo châu Âu như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel chấp thuận về nguyên tắc cho thỏa thuận đầu tư mới với Trung Quốc về nguyên tắc cho thấy những lời chỉ trích giả tạo của họ đối với Bắc Kinh về vấn đề Hồng Kông và Biển Đông”, ông Singh đánh giá.

Cựu đặc phái viên Ấn Độ cũng chỉ trích Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen vì tuyên bố rằng thỏa thuận sẽ gắn “chương trình thương mại dựa trên giá trị của chúng tôi” với Trung Quốc.

Những nhận xét của ông Singh phù hợp với quan điểm của nhiều người dùng mạng xã hội Ấn Độ, những người nhớ rằng Thủ tướng Đức Angela Merkel thường đề cập đến vai trò của “các giá trị” để phân biệt EU với Trung Quốc và thậm chí với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong quá khứ.