(CLO) Bất chấp áp lực từ Google và Meta, ngành báo chí toàn cầu vẫn đang quyết tâm xây dựng một bộ quy tắc chung cho việc đàm phán nhằm buộc những gã khổng lồ công nghệ (Big Tech) phải trả tiền cho tin tức, giống như cách mà Úc và gần đây là Canada đã làm.
Một cuộc họp kéo dài hai ngày ở Johannesburg, Nam Phi gần đây đã quy tụ các nhà báo và học giả từ khắp nơi trên thế giới để thảo luận về cách thực hiện các quy tắc đó và đồng ý về các nguyên tắc có thể giúp soạn thảo luật. Cho đến nay, hơn 50 tổ chức đã ký kết các nguyên tắc này.
Thế giới báo chí đang gây sức ép buộc các công ty công nghệ phải trả tiền khi sử dụng tin tức để thu lợi nhuận. Ảnh: Poynter
Vào mùa xuân năm 2021, Úc đã thông qua đạo luật “đầu tiên trên thế giới” nhằm giải quyết mối quan hệ bất công giữa các ông lớn công nghệ lớn và các nhà xuất bản tin tức. Kể từ đó, khoảng 140 triệu USD đã được trả cho các hãng tin Úc. Sau đó, Canada đã thông qua luật C-18 vào tháng 6 và Vương quốc Anh có thể sẽ áp dụng các quy tắc cạnh tranh mới vào cuối năm 2023. Tổng thống Indonesia dự kiến sẽ ban hành nghị định có ý nghĩa buộc các mạng xã hội và các nền tảng công nghệ như Facebook và Google phải trả tiền cho tin tức.
Mỹ đang cho thấy sự tụt hậu trong cuộc chiến này, vì Đạo luật Bảo tồn và Cạnh tranh Báo chí lưỡng đảng vẫn chưa được thông qua. Cuộc họp, “Công nghệ lớn và Báo chí,” do Michael Markovitz từ GIBS Media Leadership Think Tank tổ chức, là một nỗ lực giúp các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan soạn thảo các thỏa thuận nhằm cải thiện những gì Úc và Canada đã làm.
Tuyên bố về các nguyên tắc toàn cầu được soạn thảo tại cuộc họp kêu gọi minh bạch hơn về cách tính toán các khoản phí, bao gồm các cơ quan báo chí nhỏ hơn và số tiền nhận được sẽ được chi cho hoạt động báo chí.
“Cả nền tảng và nhà xuất bản nên áp dụng mức độ minh bạch cao nhất có thể để tất cả các bên có thể đánh giá tính công bằng của bất kỳ thỏa thuận nào và để các bên thứ ba có thể đánh giá toàn bộ tác động của cơ chế. Ví dụ: Các cơ chế có thể yêu cầu các nền tảng và nhà xuất bản chia sẻ dữ liệu về quy mô và hoạt động, cũng như vị trí đặt quảng cáo của họ”, phần 7 của bộ nguyên tắc viết.
Nhiều nhà báo từ châu Mỹ Latinh và châu Phi tham dự cuộc họp đã bị thu hút bởi các luật mới nhưng vẫn e ngại về việc cuối cùng tổ chức nào sẽ nhận tiền từ Google và Meta. Họ muốn đảm bảo rằng bất kỳ cơ chế đền bù nào cũng phản ánh chính xác giá trị thực của tin tức, phải làm rõ những tin tức thực sự với tin tức được lấy lại và đặc biệt những tin tức do trí tuệ nhân tạo “xào xáo” từ các nguồn tin gốc.
Cần sự đoàn kết của tất cả
Tính minh bạch vốn vẫn là một điểm khó khăn khi mà thực tế bây lâu nay các tổ chức tin tức trên khắp thế giới nhận tiền từ Google và Meta đã ký các thỏa thuận không tiết lộ. Việc giữ bí mật đã gây bất lợi cho các tổ chức báo chí nhỏ vì họ không biết cách định giá và những gì họ có thể yêu cầu.
Google cũng đang ký kết các thỏa thuận ở các quốc gia không có quy tắc thương lượng. Tại Đài Loan (Trung Quốc), Google đã đàm phán một thỏa thuận ba năm với các hãng tin trị giá chỉ 10 triệu đô la, sau khi phải chịu những sức ép từ một quy định giống như ở Úc.
Ở Nam Phi, Google chưa cung cấp thông tin chi tiết về các cuộc thảo luận, song một số tổ chức tin tức đã được Google cho biết rằng công ty sẽ làm việc trực tiếp, thông qua dự án Google News Showcase, như đã làm ở Úc, với 10 nhà xuất bản lớn nhất và những tổ chức khác sẽ được đảm bảo bởi một quỹ do Google tạo ra.
Bởi vì các thỏa thuận giữa Google hoặc Meta và các tổ chức báo chí được giữ bí mật nên không rõ chính xác cách thức hoạt động của chúng. Các nhà xuất bản cho biết họ không nhận được khoản thanh toán trực tiếp, mà được trả bằng các sản phẩm công nghệ và cùng một số loại phí dịch vụ.
Ở Úc, các nhà xuất bản đã nói rằng đây là "một trò đùa". Còn ở Brazil và Tây Ban Nha, việc trả tiền được thực hiện bằng cách tin tức của họ sẽ được Google ưu tiên phân phối thông qua kênh "Google Khám phá", một nguồn cấp tin tức được cá nhân hóa nhằm vào đối tượng quảng cáo.
Ở Nam Phi, có một số sự chia rẽ giữa các tổ chức tin tức, với việc Diễn đàn biên tập viên quốc gia Nam Phi và những bên khác đang yêu cầu Google chỉ tài trợ cho các tổ chức báo chí là thành viên của Hiệp hội báo chí Nam Phi. Một số nguồn tin cho rằng Google đã đồng ý với điều kiện đó.
Trong bối cảnh đó, việc ngăn sự chia rẽ trong ngành truyền thông đang được thực hiện, nhằm chống lại những nhận thức sai lầm rằng chỉ những phương tiện truyền thông lớn hoặc lâu đời mới được hưởng lợi từ những nỗ lực này.
Helena Rae của BBC Media Action, đang làm việc với Hội đồng báo chí của Indonesia về một dự luật mô phỏng theo dự luật của Úc, cho biết : “Nếu bạn di chuyển cùng nhau, họ không thể chia rẽ bạn”.
Nelson Yap, nhà xuất bản của Tạp chí Bất động sản Úc, một hãng tin chuyên ngành nhỏ ở Úc, đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo truyền thông đồng nghiệp trên khắp thế giới về tầm quan trọng của việc gắn bó với nhau. Yap khuyên: “Các nhà xuất bản thuộc mọi quy mô cần liên kết với nhau".
Tính tiền bằng cách nào?
Nhưng ngay cả khi các tổ chức báo chí có được quyền thương lượng tập thể, họ cũng khó định giá sản phẩm của mình. Tin tức trên Google hoặc Facebook có giá trị như thế nào? Giá trị đó có nên được xác định bằng lưu lượng truy cập hay không? Và các nhà hoạch định chính sách có dữ liệu gì để đưa ra quyết định?
Google và các nền tảng công nghệ khác đang thu được rất nhiều lợi ích từ thông tin báo chí, nhưng luôn né tránh việc chia sẻ lợi nhuận. Ảnh: GI
Là một phần của quy trình định giá, các tổ chức tin tức trên khắp thế giới đang tìm kiếm những cách thức thanh toán. Ở Thụy Sĩ, các hãng tin đã thuê một nhà kinh tế học hành vi hàng đầu để giúp họ xác định giá trị của tin tức trên tìm kiếm của Google. Kết quả đã được trình bày tại hội nghị và nhận được sự hoan nghênh cho những nỗ lực xác định khách quan giá trị của tin tức đối với các nền tảng.
Nghiên cứu của Fehr Consulting đã phát hiện ra rằng khi tìm kiếm của Google không bao gồm tin tức, người dùng đã báo cáo rằng đó là trải nghiệm kém hài lòng hơn và không quay lại trang đó. Sử dụng nghiên cứu về hành vi người dùng này, các nhà kinh tế lập luận rằng sự hiện diện của tin tức tạo ra giá trị cho Google và tính toán rằng các nhà xuất bản Thụy Sĩ sẽ nhận được 40% quảng cáo, tương đương khoảng 166 triệu USD.
Như vậy, một tiêu chuẩn toàn cầu cho những gì mà các gã khổng lồ công nghệ như Google và Meta “nợ” các tổ chức báo chí đang dần hiện hữu. Các hiệp hội báo chí ở một số quốc gia đã bắt đầu tính toán những gì họ tin rằng các gã khổng lồ công nghệ này đang mắc nợ họ.
Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách ở nhiều quốc gia cũng đang ngày càng quan tâm đến việc khắc phục sự suy yếu của nền báo chí so với các nền tảng truyền thông xã hội và công nghệ vốn đang trôi nổi và rất ít được kiểm soát trên không gian internet.
(CLO) Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng ý giao UBND tỉnh Hòa Bình làm cơ quan chủ quản để quản lý, đầu tư xây dựng đoạn tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (Km 0 - Km 19) với quy mô giai đoạn hoàn thiện theo tiêu chuẩn đường cao tốc 4 làn xe.
(CLO) Ngày 1/4, thông tin từ Công an xã Thanh Hòa (huyện Như Xuân, Thanh Hóa) cho biết, đang phối hợp Trại giam Thanh Lâm truy tìm phạm nhân Dương Hữu Duy trốn khỏi trại giam Thanh Lâm.
(CLO) Trước tình hình trật tự an toàn giao thông (TTATGT) diễn biến phức tạp trong những tháng đầu năm 2025, Công an tỉnh Quảng Bình đã triển khai đợt cao điểm nhằm kiểm soát, ngăn chặn tai nạn giao thông (TNGT) trên địa bàn. Đợt cao điểm bắt đầu từ ngày 1/4/2025, hướng tới mục tiêu giảm thiểu tai nạn trên cả ba tiêu chí và đảm bảo an toàn cho người dân.
(CLO) Chiều 1/4, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về việc sáp nhập Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Lạng Sơn vào Báo Lạng Sơn, tạo thành Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn. Đồng thời, hội nghị cũng công bố các quyết định về công tác cán bộ của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn, ngày 2/4, khu vực Nam Bộ tiếp tục có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to (mưa tập trung vào chiều tối và tối). Mưa lớn cục bộ ở TP HCM và Nam Bộ còn cảnh báo có thể gây ngập úng tại các vùng trũng, thấp.
(CLO) Ngày 1/4, trong chuyến công tác tại tỉnh Khánh Hòa, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã đi thăm, kiểm tra các công trình trọng điểm của 3 chương trình mục tiêu quốc gia tại huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa.
(CLO) Liên quan đến xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các văn bản phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nhấn mạnh, công việc trước mắt rất lớn. Văn phòng Chính phủ cần xây dựng văn bản trình Thủ tướng để giao việc cụ thể cho các bộ, ngành với thời hạn cụ thể vì "không còn thời gian để lùi".
(CLO) Thông tin từ Cục Cảnh sát giao thông chiều 1/4 cho biết, qua 3 tháng thực hiện nghị định 168 đã phát hiện, xử lý 728.818 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông; Trong đó có 149.931 trường hợp vi phạm nồng độ cồn; 168.598 trường hợp vi phạm tốc độ.
(CLO) Chiều nay 1/4, giá vàng có xu hướng giảm nhẹ nhưng vẫn neo ở mức cao, với mức bán ra cao nhất lên đến 102,3 triệu đồng/lượng. Trước cơn sốt giá vàng, nhiều người dân sẵn sàng gác lại công việc để đi mua vàng tích trữ.
(CLO) Từ 1/4, Cục Thống kê tiến hành điều tra doanh nghiệp năm 2025 trên phạm vi cả nước theo phương thức trực tuyến. Dự kiến thời gian điều tra kéo dài tới cuối tháng 7.
(CLO) UBND tỉnh Ninh Bình vừa ban hành Kế hoạch số 70/KH-UBND, chính thức khởi động công tác chuẩn bị cho Tuần Du lịch Ninh Bình năm 2025 với chủ đề “Sắc vàng Tam Cốc - Tràng An”.
(CLO) Sở Y tế tỉnh Gia Lai vừa có văn bản yêu cầu Trung tâm y tế huyện Chư Sê phối hợp với cơ quan Công an điều tra vụ việc người nhà bệnh nhân tấn công bác sĩ ngay tại phòng bệnh.
(CLO) Chiều 1/4, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam rời Hà Nội, lên đường tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 của Liên minh Nghị viện thế giới (IPU-150), thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan và Cộng hòa Armenia.
(CLO) Chính phủ của tân Thủ tướng Canada Mark Carney đã có động thái đáp trả mạnh mẽ đối với chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Không chỉ gây ra khó khăn cho Mỹ, mà động thái còn cho thấy Canada sẽ không khuất phục trước sức ép của ông Trump.
(CLO) Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Đồng Nai liên quan đến đầu tư phát triển hạ tầng vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, khắc phục tình trạng tai nạn giao thông, kẹt xe thường xuyên xảy ra.
(CLO) Microsoft đã quyết định thay đổi thiết kế của "Màn hình xanh chết chóc" (Blue Screen of Death - BSOD) huyền thoại trên hệ điều hành Windows, chuyển từ màu xanh truyền thống sang màu đen.
(CLO) Ở các vùng quê rộng lớn của Trung Quốc, AI đang dần trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho nông dân, cung cấp lời khuyên về mọi thứ, từ chăn nuôi lợn đến kiểm soát sâu bệnh.
(CLO) Trong một thông báo mới vào ngày 29/3, Microsoft đã chính thức loại bỏ script bypassnro.cmd - công cụ được nhiều người dùng ưa chuộng để bỏ qua yêu cầu đăng nhập tài khoản Microsoft khi cài đặt Windows 11.
(CLO) Tiền điện tử ngày càng trở thành mục tiêu của tội phạm mạng, với những vụ trộm trị giá hàng tỷ USD. Để truy vết tài sản bị đánh cắp, các nhà báo cần đến sự hỗ trợ của các công cụ phân tích blockchain mạnh mẽ.
(CLO) Bạn có thường xuyên kiểm tra cửa ra vào trước khi đi ngủ để đảm bảo rằng chúng đã được khóa chưa? Nếu có, bạn cũng nên áp dụng nguyên tắc tương tự cho các tài khoản trực tuyến quan trọng của mình, đặc biệt là tài khoản Google.
(CLO) Trong nhiều năm qua, quá trình phát triển Android luôn diễn ra một cách công khai, cho phép cộng đồng theo dõi tiến độ làm việc của Google. Tuy nhiên, điều này sắp thay đổi.
(CLO) Một nhà báo truyền hình nhà nước Nga đã thiệt mạng và người quay phim của cô bị thương nặng do trúng mìn ở vùng Belgorod của Nga gần biên giới với Ukraine, theo đài truyền hình nhà nước Nga đưa tin hôm thứ Tư.