(NB&CL) “ChatGPT sẽ khiến giáo viên, nhà báo, thiết kế đồ họa, nhân viên ngân hàng và vô số nghề khác biến mất?” - status mang đậm tính “đe dọa” giăng kín trên các mạng xã hội những ngày qua chắc hẳn đã và đang khiến không ít các nhà báo… chột dạ.
Tuy nhiên, trong những góc nhìn của mình, nhiều chuyên gia truyền thông cho rằng, chừng nào báo chí cũng như các nhà báo vẫn giữ cho mình được sự sáng tạo và sự thật trong mỗi bài viết thì chừng đó, họ vẫn có cho mình một chỗ đứng vững vàng mà những công cụ AI như ChatGPT sẽ khó có cơ hội thay thế.
Từ thử nghiệm Chat GPT viết… báo
Ngoài việc được xem như một giải pháp thay thế cho công cụ tìm kiếm Google, ChatGPT đã cho thấy có thể dịch văn bản từ một ngôn ngữ này sang một ngôn ngữ khác, giải toán, đặc biệt là tạo các đoạn văn bản tự động theo yêu cầu như viết diễn văn, bài phát biểu, bài luận và cả các bài viết phản ánh, ghi nhận khác… Cũng từ khả năng này của ChatGPT, giới truyền thông toàn cầu thời gian qua đã nhiều người tạo cho ứng dụng này thử thách “viết báo”.
Nhiều tờ báo thời gian qua đã đăng tải thử nghiệm của Henry Williams, một nhà báo tự do ở London, như một ví dụ. “Viết một bài giải thích cổng thanh toán là gì” là “đề bài” mà Henry Williams giao cho ChatGPT. Theo lời kể của Henry Williams, trên cả mọi sự mong đợi của anh, chỉ mất vỏn vẹn khoảng 30 giây sau đó, anh nhận được “sản phẩm” là một bài viết mà theo anh là “có thể chấp nhận được” bởi chứa đựng “nhiều luận điểm mà tôi cho là có thể thuyết phục được khách hàng” - Williams cho hay. Williams cho biết sau khi nhận “sản phẩm thô” này, anh đã gia công chỉnh sửa thêm một chút và sau đó bài viết đã được duyệt. Cũng theo nhà báo tự do này, nếu là anh, anh có thể phải mất hàng tiếng để hoàn thiện bài viết này.
Tới câu chuyện: Các tòa soạn có thể sử dụng AI đến mức độ nào?
“To what extent can newsrooms use AI?” - Các toà soạn có thể sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) đến mức nào?; “Will ChatGPT and other AI tools replace journalists in the newsroom?” - Liệu ChatGPT và các công cụ trí tuệ nhân tạo khác có thể thay thế các nhà báo tại các toà soạn?... là hai trong rất nhiều câu hỏi “nóng” nhất được đặt ra tại nhiều cơ quan báo chí trên khắp thế giới những ngày này khi “hiện tượng Chat GPT” đang bùng nổ khắp nơi nơi.
Trở lại câu chuyện “thử thách viết báo” cho Chat GPT. CNET - một trang tin công nghệ của Mỹ đã “thú nhận” rằng hồi tháng 11/2022, Chat GPT mới chính thức hiện diện đã từng sử dụng AI để viết một bài báo tài chính. Tuy nhiên, để có thể sử dụng được “tác phẩm” của ChatGPT, CNET vẫn phải viện đến đội ngũ BTV để biên tập cũng như check lại nguồn thông tin được sử dụng. Cũng theo lời Connie Guglielmo - TBT CNET, CNET hiện đang tạm dừng mọi thử nghiệm viết báo sử dụng công cụ AI bởi “đã xác định nhiều lỗi thực tế cần được khắc phục”.
Từ thực tế đó, câu hỏi: Các tòa soạn có thể sử dụng AI đến mức độ nào? đã được đặt ra. Theo nhiều chuyên gia, báo chí cũng như các ngành nghề khác, hoàn toàn cũng có thể vận dụng AI, trong đó có ChatGPT nhưng chỉ nên ở dạng “công cụ hỗ trợ đắc lực”, có thể hưởng lợi từ công cụ này nhưng tuyệt đối không nên và không thể xem nó là một công cụ thay thế hoàn toàn con người.
“Các lĩnh vực mà chúng ta có thể cậy nhờ đến AI còn rất hạn chế nhưng chúng ta có thể xem xét, lựa chọn lĩnh vực nào sử dụng AI một cách có lợi nhất” - Ariane Bernard, trưởng dự án của Hiệp hội tin tức quốc tế International News Media Association cho biết.
“Chúng ta – các nhà báo chỉ nên sử dụng AI vào những bài viết về những vấn đề phi chính trị hoặc không mang tính tranh cãi hoặc không tác động quá lớn đến xã hội, đơn cử như các vấn đề thường thức, lối sống” - nhấn mạnh thêm của Ariane Bernard có lẽ cũng khiến các toà soạn cần lưu tâm.
Hiện tại, cách BuzzFeed - công ty tin tức, truyền thông và giải trí trực tuyến có trụ sở tại New York, Mỹ - đang sử dụng AI có thể là một hướng đi tham khảo. Theo người phát ngôn của BuzzFeed, công ty này không sử dụng AI để tạo nội dung mà chỉ xem đó là công cụ để cá nhân hoá một số bài viết thuộc dạng câu hỏi trực tuyến của mình.
“Mặc dù tất cả các câu đố của chúng tôi đều do con người viết, nhưng ở định dạng mới này, AI sẽ được áp dụng cho kết quả bài kiểm tra để thay đổi và nâng cao trải nghiệm câu đố, tạo ra vô số câu trả lời có thể có”.
Như vậy, từ câu chuyện của Henry Williams, của CNET, BuzzFeed câu chuyện “ChatGPT viết báo” đã chứa đựng nhiều khía cạnh đối lập. ChatGPT rõ ràng có thể viết, thậm chí là rất nhanh và khá rõ ràng, mạch lạc một văn bản “mang dáng vẻ một bài báo” nhưng từ việc “mang dáng vẻ một bài báo” đến một bài báo thực sự lại là câu chuyện khác.
Như câu chuyện của CNET đó là thực tế cần được “fact-checked and edited by our editorial staf" - kiểm tra và biên tập bởi đội ngũ BTV. Nghĩa là, dù AI “nhanh tay” đến mấy, đến tận cùng, vẫn cần sự tham gia của con người và chỉ con người mới có thể mang đến cái gọi là fact - sự thật cũng như edit - biên tập, gia công, bồi bổ để mang đến cái gọi là tính riêng biệt cho mỗi bài báo.
Và như thế, câu hỏi: Can AI replace journalists? - AI có thể thay thế nhà báo? hoàn toàn có thể xem như đã có câu trả lời. Đúng như một nhà báo từng nói: Nếu làm tốt công việc của mình thì không có một chatbot hay công cụ AI nào có thể lấy đi được độc giả của bạn.
Thay vì lo lắng xem công việc của mình, bản thân mình có bị các công cụ AI thay thế hay không, người làm báo hãy “học cách vận dụng nó” - lời một chuyên gia của CNET, sử dụng công cụ này như thế nào để tối ưu cho công việc của mình và đặc biệt giữ cho mình những điều mà AI chắc chắn không thể làm được: tính cá nhân hoá - sáng tạo và không phát tán tin tức giả mạo trong mỗi bài viết.
“Việc sử dụng một mô hình ngôn ngữ như ChatGPT để viết báo là làm hại độc giả và làm mất giá trị nghề nghiệp của các nhà báo chuyên nghiệp. Các bài viết do ChatGPT đưa ra thiếu sắc thái, thiếu những lời phân tích, phê bình và quan điểm cá nhân xuất phát từ kinh nghiệm và chuyên môn của con người. Việc sử dụng nội dung do AI tạo ra cũng có thể dẫn đến những thông tin thiếu chính xác và sai lệch. Nó làm giảm giá trị và tầm quan trọng của báo chí chuyên nghiệp và có thể gây tổn hại đến sự hiểu biết của công chúng về các vấn đề quan trọng” - nhận xét của chính ChatGPT về việc ChatGPT viết báo có thể là câu trả lời chân xác, toàn diện xung quanh câu chuyện ChatGPT và mối đe dọa với báo chí.
Ngày 30/11/2022, OpenAI - một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo có trụ sở tại San Francisco đã chính thức cho người dùng đăng ký trải nghiệm miễn phí ChatGPT, một ứng dụng phần mềm được thiết kế để mô phỏng cuộc trò chuyện của con người. Đây là sự phát triển mới nhất của dòng AI tạo văn bản - GPT (Generative Pre-Trained Transformer).
Theo thống kê của Công ty phân tích Similar Web, khoảng 13 triệu người dùng đã sử dụng ChatGPT mỗi ngày trong tháng 1/2023, nhiều hơn gấp đôi so với mức trong tháng 12/2022, trở thành ứng dụng tiêu dùng phát triển nhanh nhất trong lịch sử.
(CLO) Do có mâu thuẫn với hàng xóm nên Triệu Thị Ton đã đổ thuốc trừ sâu vào đầu nguồn nước được gia đình anh N dẫn về nhà để sử dụng trong sinh hoạt nhằm mục đích đầu độc các thành viên trong gia đình anh N.
(CLO) Tại phòng khám đầu tiên chuyên điều trị các bệnh do ô nhiễm ở Delhi (Ấn Độ), ông Deepak Rajak 64 tuổi đang vật lộn với cơn hen suyễn ngày càng nặng. Con gái ông đã đưa ông đến đây trong tình trạng vô cùng lo lắng khi thấy sức khỏe của cha mình xấu đi nhanh chóng.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).
Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức Giải chủ trì buổi lễ.
(CLO) Giới chức Hồng Kông (Trung Quốc) mới đây cho biết, một tổ chức ở đặc khu này đã điều hành đường dây mại dâm thông qua các nền tảng mạng xã hội, quảng bá các diễn viên phim người lớn Nhật Bản để thu hút khách hàng.
(CLO) Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ trích Mỹ vì làm gia tăng căng thẳng, cho rằng Bán đảo Triều Tiên đang đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có khi đến thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên.
(CLO) Tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc lũy kế 10 tháng năm 2024 đạt xấp xỉ 3 tỷ USD. Trong đó, xe nhập khẩu từ Trung Quốc tăng bằng lần, xe Thái Lan và Indonesia nhích nhẹ.
(CLO) Còn hơn 1 tháng nữa mới tới giáng sinh, nhưng những ngày này phố Hàng Mã đã “thay áo mới” lung linh sắc màu của những đồ chơi, phụ kiện trang trí bắt mắt
(CLO) CTCP Kỹ thuật và Ô tô Trường Long (Mã: HTL) ghi nhận doanh thu sụt giảm 7,8% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận vẫn được cải thiện do cắt giảm các chi phí. Công ty vừa chốt tạm ứng cổ tức tiền mặt tỷ lệ 35% cho cổ đông.
(CLO) Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đan Phượng (TP Hà Nội) đã mở thầu gói thầu số 07: Thi công xây dựng công trình và đảm bảo an toàn giao thông, thuộc Dự án "Xây dựng tuyến đường Tây Thăng Long".
(CLO) Theo thông báo của công tố viên Mỹ, tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani, một trong những người giàu nhất thế giới, bị truy tố ở New York với cáo buộc hối lộ hơn 250 triệu USD cho giới chức Ấn Độ.
(CLO) Lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine vào ngày 21/11 đã công bố đoạn video cho thấy một cuộc tấn công vào một sở chỉ huy của Nga gần làng Maryino ở Tỉnh Kursk.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
(CLO) Meta đã bị EU phạt gần 800 triệu euro với cáo buộc cạnh tranh không lành mạnh bằng cách liên kết dịch vụ 'rao vặt' Marketplace với mạng xã hội Facebook.
(CLO) Việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ ông Donald Trump dự kiến sẽ giúp mạng xã hội X (trước đây là Twitter) khôi phục kinh doanh, khi một số thương hiệu bắt đầu quay lại quảng cáo trên nền tảng này để tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền mới.
(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.
(CLO) Các nhà quảng cáo dự kiến sẽ chi số tiền kỷ lục là 10,5 tỷ bảng cho quảng cáo Giáng sinh tại Vương quốc Anh trong mùa này, song không ưu tiên cho truyền hình truyền thông.
(CLO) Vào đầu thế kỷ 19, thủ đô London của Vương quốc Anh có hàng chục tờ báo in hàng ngày. Nhưng ngày nay, việc các tờ báo thay đổi định dạng đã đánh dấu sự kết thúc của tin tức địa phương hàng ngày trên báo in.
(CLO) Espresso, ứng dụng tin tức ngắn gọn của The Economist, sử dụng AI để dịch nội dung video sang nhiều ngôn ngữ nhằm tiếp cận đối tượng độc giả trẻ trên toàn cầu.
(CLO) Bốn tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech) gồm Microsoft, Meta, Amazon và Alphabet tiếp tục tăng mạnh chi tiêu vào trí tuệ nhân tạo (AI) với dự báo tổng mức đầu tư sẽ vượt 200 tỷ đô la trong năm nay và còn tăng thêm trong năm 2025.