Điểm tên những doanh nghiệp quen mặt 

Tính đến tháng 6/2023, trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá có 2.724 đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên, với số tiền chậm đóng là 471,134 tỷ đồng.

Trong đó, có 1.225 đơn vị chậm đóng từ 3 đến dưới 6 tháng, số tiền chậm đóng 57,657 tỷ đồng; 415 đơn vị chậm đóng từ 6 đến dưới 12 tháng, số tiền chậm đóng 41,743 tỷ đồng; 523 đơn vị chậm đóng từ 12 tháng trở lên, số tiền chậm đóng 245,507 tỷ đồng; 561 đơn vị chậm đóng khó thu (do doanh nghiệp giải thể, phá sản, dừng hoạt động sản xuất kinh doanh, chủ doanh nghiệp bỏ trốn...) đã dừng tính lãi, số tiền chậm đóng 126,227 tỷ đồng.

Một số doanh nghiệp còn hoạt động, với số lao động nhiều, số tiền chậm đóng lớn, thời gian chậm đóng kéo dài, điển hình như: Công ty TNHH MTV công nghiệp tàu thủy Thanh Hóa có 49 lao động, chậm đóng 83 tháng với số tiền 15,977 tỷ đồng; Công ty cổ phần Lilama 5 có 59 lao động, chậm đóng 51 tháng với số tiền 13,130 tỷ đồng;

Chi nhánh Công ty CP Sông Đà 4 có 38 lao động, chậm đóng 60 tháng với số tiền 9,750 tỷ đồng; Xí nghiệp Sông Đà 10/5 có 211 lao động, chậm đóng 23 tháng với số tiền 6,705 tỷ đồng; Công ty cổ phần Xi măng Công Thanh có 364 lao động, chậm đóng 13 tháng với số tiền 5,843 tỷ đồng; Công ty TNHH một thành viên JLG Vina có 79 lao động, chậm đóng 36 tháng với số tiền 4,719 tỷ đồng.

Công ty TNHH Liên doanh Vinastone có 104 lao động, chậm đóng 23 tháng với số tiền 3,195 tỷ đồng; Công ty cổ phần hóa chất Gama Thanh Hóa có 149 lao động, chậm đóng 13 tháng với số tiền 2,394 tỷ đồng;...

Nguyên nhân do đâu ?

Nguyên nhân của việc chậm đóng, nợ đọng các loại bảo hiểm được BHXH tỉnh Thanh Hóa đưa ra là do ý thức tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của người sử dụng lao động chưa nghiêm. Việc xử lý sau thanh tra, kiểm tra tại các doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm còn nhiều hạn chế, chưa có biện pháp xử lý triệt để các trường hợp vi phạm về chậm đóng bảo hiểm.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp không thực hiện kết luận sau thanh tra, kiểm tra. Công tác đôn đốc thu, nộp BHXH, BHYT, BHTN đã thực hiện thường xuyên, tuy nhiên vẫn còn một số viên chức được giao quản lý đơn vị chưa thường xuyên theo sát đơn vị, nắm bắt tình hình để có giải pháp đôn đốc thu nộp phù hợp với tình hình.

Đáng nói, vẫn còn đơn vị BHXH huyện có lúc phối hợp chưa tốt với các cơ quan, đơn vị có ký quy chế phối hợp; chưa kịp thời báo cáo tình hình thực hiện chính sách pháp luật BHXH, BHYT, BHTN, nhất là tình hình chậm đóng trên địa bàn để tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Theo khảo sát của Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa, ngoài yếu tố khách quan do dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, kéo dài; chế tài xử lý doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN chưa đủ mạnh; có nhiều nhiều nguyên nhân chủ quan dẫn đến tình trạng trên.

Đó là ý thức trách nhiệm của nhiều thủ trưởng, kế toán ở một số cơ quan hành chính sự nghiệp, chủ doanh nghiệp chưa nghiêm; một số doanh nghiệp đã khấu trừ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN khi trả lương hằng tháng cho người lao động nhưng vẫn không nộp hoặc nộp không đúng hạn cho cơ quan BHXH; cố tình dây dưa, lợi dụng vốn, có biểu hiện trốn đóng BHXH cho người lao động.

Tổ chức công đoàn tại một số doanh nghiệp chưa thực hiện tốt chức năng đại diện, giám sát, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động; bản thân một bộ phận người lao động nhận thức về chính sách BHXH, BHYT, BHTN chưa đầy đủ hoặc không dám đấu tranh.

Mới chỉ xử phạt hành chính

Về việc giải quyết tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, Bảo hiểm xã hội tỉnh Thanh Hóa cho biết, từ năm 2020 đến năm 2022 qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 16 đơn vị chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT với số tiền xử phạt là 1.935,98 triệu đồng.

Trong đó, năm 2020 xử phạt 5 đơn vị, số tiền xử phạt là 686,76 triệu đồng; năm 2021 xử phạt 1 đơn vị, số tiền xử phạt là 150 triệu đồng; năm 2022 xử phạt 10 đơn vị, số tiền xử phạt là 1.099,21 triệu đồng. 

Thông tin từ Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hóa cho hay, việc nợ đọng, chậm đóng BHXH ảnh hưởng lớn đến người lao động. Theo quy định, tổ chức công đoàn cơ sở có thể khởi kiện ra tòa khi được người lao động, tập thể người lao động ủy quyền.

Tuy nhiên, đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá chưa có tổ chức công đoàn cơ sở nào khởi kiện doanh nghiệp nợ đóng, chậm đóng BHXH kéo dài. Nguyên nhân là do công đoàn cơ sở đại đa số là kiêm nhiệm, ăn lương của doanh nghiệp nên rất khó để đứng ra khởi kiện doanh nghiệp.

Xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị hành chính sự nghiệp để xảy ra tình trạng chậm đóng BHXH

Liên quan đến lĩnh vực BHXH, trước đó, ngày 13/4, tại Phiên giải trình trực tiếp kết hợp trực tuyến về tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài trên địa bàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hoá Đỗ Trọng Hưng nêu rõ, xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị hành chính sự nghiệp để xảy ra tình trạng chậm đóng BHXH.

Đưa tiêu chí đóng đúng, đóng đủ, kịp thời BHXH vào chỉ tiêu đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị hằng năm. Trường hợp đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng, trốn đóng, không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH đầy đủ cho người lao động thì không xét các danh hiệu thi đua.

Cùng đó, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hoá cũng yêu cầu cơ quan Công an chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan BHXH thực hiện công tác phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm pháp luật về BHXH.

Sở Y tế đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn tổ chức thực hiện và phối hợp với cơ quan BHXH thanh tra, xử lý vi phạm trong thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT.

Cục Thuế tỉnh Thanh Hoá chỉ đạo các đơn vị trực thuộc khi thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế phối hợp với cơ quan BHXH đôn đốc đơn vị đóng, nộp BHXH theo quy định. Liên đoàn Lao động tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách, chế độ BHXH với những hình thức và nội dung phù hợp nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, ý thức tự giác chấp hành pháp luật về BHXH của người sử dụng lao động và đoàn viên công đoàn, người lao động…

Hà Anh