(CLO) ChatGPT đã trở thành ứng dụng có tốc độ tăng trưởng về số lượng người dùng nhanh nhất trong hai thập niên qua, được xem là bước tiến lớn trong phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo. Đối với hoạt động báo chí, thách thức lớn nhất của ứng dụng này nằm ở việc phát triển trình độ nghề nghiệp.
Xuất hiện nhiều thách thức mới
Có thể khẳng định ChatGPT đang là ứng dụng AI tạo ra làn sóng thông tin mạnh mẽ nhất trong thời đại số. Chỉ sau 2 tháng công bố, website của ChatGPT có hơn 100 triệu người dùng, khoảng 25 triệu lượt truy cập hàng ngày, cao nhất là có 28 triệu lượt truy cập (31/1/2023), khiến nó trở thành ứng dụng phần mềm phát triển nhanh nhất từ trước đến nay.
Điểm đặc biệt của ChatGPT nằm ở khả năng diễn giải ngôn ngữ một cách rất tự nhiên cùng với kho “kiến thức” vô cùng lớn từ bộ dữ liệu huấn luyện ban đầu do OpenAI xây dựng. ChatGPT có thể trả lời một cách tự nhiên các câu hỏi mà người dùng đưa ra, trong hầu hết các lĩnh vực khác nhau, từ khoa học, kinh doanh, tài chính cho đến thể thao, giải trí và văn hóa.
Sự xuất hiện của các AI sẽ tạo ra sự cạnh tranh cho báo chí từ các kênh truyền thông mới. (Ảnh: bizfly)
Trong lịch sử phát triển của công nghệ truyền thông, ChatGPT không phải cái tên đầu tiên đặt ra vấn đề cơ hội và những thách thức khi công nghệ làm thay đổi nghề nghiệp của nhà báo. Chúng ta còn nhớ thời làm báo in typo, ảnh kẽm, làm truyền hình Analog đã được thay thế bằng in opset và kỹ thuật số như thế nào. Đến nay, những thế hệ nhà báo vẫn tiếp cận và sử dụng công nghệ trong nghề nghiệp để hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của nhà báo và cơ quan báo chí.
Công nghệ không ngừng phát triển kéo theo sự thay đổi cả trong cách độc giả tiếp cận tin tức và cách các tòa soạn sản xuất và phân phối tin tức. Độc giả giờ đây không thụ động chờ đợi tin tức qua báo in, truyền hình hay radio mà chủ động tìm kiếm thông tin thông qua nhiều phương tiện khác nhau, từ mạng xã hội, podcast, OTT đến các nhóm trò chuyện riêng tư trên công cụ chatting. Chính vì vậy, báo chí phải xuất hiện ở tất cả những nơi mà độc giả có mặt.
Các cơ quan báo chí lớn trên thế giới luôn coi công nghệ là một yếu tố không thể thiếu đối với sự phát triển của tòa soạn và luôn dành sự quan tâm lớn với công nghệ, đặc biệt là các công nghệ mới.
Việc kết hợp trí tuệ nhân tạo vào quy trình sản xuất tin tức có thể giúp các tòa soạn hoạt động hiệu quả hơn. Nền tảng AI dựa trên học máy và hệ thống xử lý ngôn ngữ tự nhiên tiếng Việt có thể được sử dụng để phát hiện đề tài, thu thập và xử lý thông tin. Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh - Giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhận định: AI thách thức nhà báo trong sự phát triển nghề nghiệp báo chí không phải là sự cạnh tranh với các công nghệ trí tuệ nhân tạo.
PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh cho rằng, sự xuất hiện của các AI sẽ tạo ra sự cạnh tranh từ các kênh truyền thông mới. Các nhà báo phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các kênh truyền thông mới là các blogger, nhà văn và nhà báo tự do.
Sự phát triển của mạng lưới truyền thông xã hội và các kênh truyền thông khác khiến độc giả ngày càng có nhu cầu cập nhật tin tức và thông tin nhanh hơn. Điều này đặt áp lực lớn lên các nhà báo để sản xuất tin tức và nội dung chất lượng với tốc độ cao. Cùng với đó, thông tin được lan truyền và chia sẻ rộng rãi một cách nhanh chóng. Điều này đặt ra thách thức đối với các nhà báo đưa ra thông tin chính xác và tin cậy, đảm bảo sự uy tín của tác phẩm báo chí.
Một trong những thách thức lớn trong hoạt động báo chí truyền thông khi ChatGPT xuất hiện, theo Ths. Vũ Cường - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh là vấn đề bản quyền và đạo đức người làm báo.
Hiện ChatGPT miễn phí cho người dùng, cũng đã đưa ra phiên bản nâng cao có trả phí nhưng đa số người dùng, trong đó có phóng viên, chủ yếu dùng bản miễn phí. Khi phiên bản này nâng cấp và yêu cầu người dùng trả phí, thì vấn đề bản quyền thực sự là vấn đề đáng lo ngại.
Đặc biệt, trong lĩnh vực báo chí, vấn đề bản quyền và đạo đức người làm báo cần phải được đặt ra ngay từ bây giờ ở 2 góc độ: Nhà báo khi sử dụng ChatGPT để hỗ trợ viết bài, có kiểm tra được các nội dung sử dụng trong câu trả lời của ChatGPT có nguồn gốc từ đâu, có cần phải xin phép ai, đơn vị nào khi sử dụng nội dung câu trả lời đó không? Thứ hai, chính bản thân nhà báo chúng ta khi mất công sức, chi phí, thời gian... để sáng tạo ra các sản phẩm báo chí của riêng mình, cũng là đối tượng có khả năng bị ChatGPT vi phạm bản quyền khi các sản phẩm báo chí của nhà báo đó được xuất bản, đăng tải lên Internet, và được ChatGPT quét và sử dụng đưa vào trong câu trả lời của ChatGPT.
"Hơn nữa, nhà báo đối diện nguy cơ bị lộ đề tài, ý tưởng khi dùng ChatGPT. Cho dù ChatGPT công bố rằng những đoạn chat của người dùng sẽ được bảo mật, không công khai. Nhưng không ai khẳng định được ChatGPT có sử dụng và so sánh chéo các nội dung chat của người dùng hay không. Rất có thể, khi một nhà báo đang tìm hiểu, tra cứu thông tin phục vụ cho đề tài viết bài nào đó, ChatGPT hoàn toàn có thể tự cập nhật, và sử dụng nội dung đó trong câu trả lời cho người dùng khác. Như vậy, vô tình, bản thân nhà báo đã bị lộ đề tài, lộ thông tin, lộ ý tưởng cho người dùng khác. Điều đó thật nguy hiểm", Ths. Vũ Cường cho biết.
Không ngừng phát triển kỹ năng
Để có thể ứng phó, thích nghi với sự thay đổi công nghệ và sự phát triển trong một môi trường cạnh tranh thông tin hiện nay, PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh cho rằng các nhà báo trước hết phải nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ và ứng dụng các phần mềm trong nghề nghiệp.
Các nhà báo cần phải có khả năng sử dụng các công cụ và phần mềm mới để phân tích dữ liệu, viết bài, sửa bài, biên tập và quản lý các nội dung. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, học sâu, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và dữ liệu lớn cũng đang trở thành những công cụ quan trọng và phải được coi là một trong những yếu tố cần và đủ trong nghề báo. Các nhà báo cần phải có khả năng sản xuất và phát triển các nội dung đa phương tiện như video, âm thanh và hình ảnh để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của độc giả. Đồng thời trau dồi phát triển khả năng thu thập, phân tích và hiểu các dữ liệu số để đưa ra những thông tin và bài viết chính xác và tin cậy.
Trong thời đại công nghệ bùng nổ, các nhà báo cần phải có khả năng sử dụng các công cụ và phần mềm mới để phân tích dữ liệu, viết bài, sửa bài, biên tập và quản lý các nội dung. (Ảnh: Tư liệu)
"Một trong những kỹ năng quan trọng mà nhà báo cần chú trọng là phát triển và quản lý thương hiệu cá nhân. Các nhà báo cần phải phát triển thương hiệu cá nhân của mình trên các nền tảng truyền thông xã hội để tăng cường tầm ảnh hưởng của mình và thu hút độc giả.
Qua đó tương tác và phản hồi với độc giả trên các nền tảng truyền thông xã hội và các phương tiện truyền thông khác để tạo dựng lòng tin và tăng cường tương tác với độc giả. Nâng cao khả năng đàm phán và giao tiếp tốt để tiếp cận thông tin và phỏng vấn các nguồn tin, đồng thời cũng cần phải có khả năng sử dụng các công cụ giao tiếp tốt để truyền đạt thông tin chính xác và hiệu quả cho độc giả", PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh chia sẻ.
Rõ ràng, sự phát triển của công nghệ và sự thay đổi của ngành báo chí đang tạo ra nhiều cơ hội mới cho các nhà báo, nhưng cũng đòi hỏi các nhà báo phải có nhiều kỹ năng mới để thích nghi với sự thay đổi này - quy trình tác nghiệp, trình độ và tính lan toả thông tin.
"Vì vậy, các nhà báo cần phải tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn và phát triển các kỹ năng mới để đối phó với các thách thức hiện hữu hoặc có thể xảy ra để cải thiện chất lượng và độ tin cậy của tác phẩm báo chí", PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh nhận định.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hôm thứ Hai rằng ông muốn chiến tranh ở Gaza chấm dứt và nghĩ rằng điều đó sẽ sớm xảy ra, khi ông tiếp đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng.
(CLO) Theo số liệu Box Office Vietnam sáng 8/4, phim Địa đạo của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên đã vượt mốc 80 tỷ đồng (tính cả suất chiếu sớm), đưa dòng phim chiến tranh, cách mạng trở lại vị thế vốn có.
(CLO) Bộ Xây dựng vừa có công điện gửi UBND các địa phương về việc đăng ký các công trình, dự án khởi công, khánh thành chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).
(CLO) Chuột thường không được xem là loài vật dễ gây thiện cảm - nhưng một chú chuột đặc biệt tên Ronin đang từng bước thay đổi định kiến ấy, nhờ khả năng đánh hơi mìn đáng kinh ngạc.
(CLO) Hình ảnh của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thuỳ Tiên khi cô đến tham dự sự kiện thời trang của nhãn hàng Dior hồi đầu tháng 3 đã bị thương hiệu này xóa bỏ.
(CLO) Theo kế hoạch ngày 12/4 tới, tỉnh Lào Cai sẽ tổ chức họp để công khai toàn bộ hướng tuyến với nhân dân dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và lập Tổ công tác chuyên về công tác vận động tuyên truyền đến nhân dân về tầm quan trọng của dự án.
(CLO) Bàn thắng trên chấm phạt đền của Trần Gia Bảo ở phút bù giờ cuối cùng của hiệp 2 đã giúp U17 Việt Nam cầm hoà với tỷ số 1-1 trước U17 Nhật Bản ở lượt hai bảng B U17 châu Á 2025.
(CLO) Sau khi bị phản ánh cung cấp dịch vụ không đúng cam kết, đơn vị khai thác tàu du lịch TALIYA CRUISE – đăng ký kinh doanh tại Hải Phòng, đã phải hoàn tiền cho đoàn khách sử dụng dịch vụ ăn tối trên vịnh Hạ Long.
(CLO) Nhà báo Bùi Tấn Sỹ khẳng định: “Mỗi tác phẩm, người làm truyền hình phải xây dựng kịch bản khác nhau, phải đặt tâm huyết mình vào đó và phải có sức sáng tạo riêng, có điểm nhấn, có nút thắt, có mẫu thuẫn để từ đó tạo ra câu chuyện và nhân vật đầy màu sắc”.
(CLO) Chiến thắng hủy diệt 6-0 của Hàn Quốc trước Afghanistan tối 7/4 đã gián tiếp đưa Indonesia vào tứ kết giải U17 châu Á 2025 và chắc suất dự U17 World Cup, bất chấp còn một trận chưa đấu.
(CLO) Việc Công ty Tuấn Long có dấu hiệu sử dụng đất sai mục đích tại Cụm công nghiệp xã Ea Ral (huyện Ea H'leo, tỉnh Đắk Lắk) đã được Công an huyện Ea H'leo xác định. Tuy nhiên, khi thanh tra, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường lại không thể phát hiện ra sai phạm.
(CLO) Nhà báo Bùi Tấn Sỹ khẳng định: “Mỗi tác phẩm, người làm truyền hình phải xây dựng kịch bản khác nhau, phải đặt tâm huyết mình vào đó và phải có sức sáng tạo riêng, có điểm nhấn, có nút thắt, có mẫu thuẫn để từ đó tạo ra câu chuyện và nhân vật đầy màu sắc”.
(CLO) Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, Sở này đã đón tiếp, cấp thẻ, hỗ trợ tác nghiệp cho 230 phóng viên thuộc 57 cơ quan báo chí của Trung ương và địa phương trong dịp Lễ hội Đền Hùng - Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2025.
(CLO) Vượt qua những tường thuật hời hợt, báo chí dữ liệu đang mở ra một kỷ nguyên mới trong việc khám phá và giải mã thông tin. Theo ông Bùi Công Duyến, Giám đốc Sản phẩm Tòa soạn hội tụ ONECMS, để lĩnh vực này thực sự bứt phá, cần giải quyết bài toán về nhân lực, dữ liệu và công nghệ.
(CLO) Khi theo dõi các fanpage, kênh youtube, tiktok... của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), chúng ta dễ dàng bắt gặp các buổi truyền hình trực tiếp. Những vấn đề thời sự, nóng hổi đăng tải trên các nền tảng số này thu hút sự quan tâm lớn của công chúng. Và đằng sau câu chuyện đó là sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nội dung, thiết bị, đặc biệt là việc đổi mới quy trình sản xuất của mỗi phóng viên, BTV.
(CLO) Bằng những kinh nghiệm nhiều năm "tác chiến", những cơ duyên được học hỏi từ các chuyên gia trên thế giới cùng thực tiễn đào tạo các phóng viên ảnh, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn - Phó Ban Thư ký toà soạn, Trưởng khối nội dung Media - Báo Dân trí- đã đưa ra nhiều quan điểm, nhiều câu chuyện thực tế hữu ích xung quanh chủ đề này trong bài viết gửi báo Nhà báo và Công luận.
(CLO) Theo nhà báo Phùng Văn Hiệp: “Trí tuệ nhân tạo (AI) không có giới hạn tuổi tác, chỉ có giới hạn về tư duy và tinh thần sẵn sàng học hỏi… AI không thay thế người làm truyền hình mà giúp nâng tầm sự sáng tạo của người làm truyền hình”.
(CLO) Chiều 4/4, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Ninh Bình tổ chức hội nghị giao ban công tác báo chí, tuyên truyền tháng 3, định hướng công tác tháng 4 năm 2025.
(CLO) Tại Hội nghị giao ban báo chí quý I/2025, tỉnh Yên Bái đã đề ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền, hướng tới Đại hội Đảng XIV và xây dựng hình ảnh địa phương.
(CLO) Ngày 4/4, tại Trụ sở Bộ Biên tập Báo Nhân Dân, số 71 Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, Báo Nhân Dân phối hợp cùng Tập đoàn TH tổ chức Hội thảo “Tương lai cho thế hệ vươn mình”.