Theo nguồn tin từ các công đoàn và nhân viên chính phủ, các email thông báo sa thải đã được gửi đi trong 48 giờ qua, chủ yếu nhắm vào những nhân viên mới được tuyển dụng trong thời gian thử việc.

Những cơ quan chịu ảnh hưởng gồm Bộ Giáo dục, Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ (SBA), Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (CFPB) và Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp (GSA).

Hiện chưa rõ có bao nhiêu nhân viên bị ảnh hưởng trong đợt sa thải đầu tiên, nhưng theo số liệu chính phủ, khoảng 280.000 nhân viên dân sự đã được tuyển dụng trong hai năm qua, phần lớn vẫn đang trong thời gian thử việc, khiến họ dễ bị chấm dứt hợp đồng hơn.

Tất cả nhân viên thử việc tại Văn phòng Quản lý Nhân sự (OPM) đã bị sa thải trong một cuộc gọi nhóm vào thứ Năm và được yêu cầu rời khỏi trụ sở ở Washington. OPM cũng đã họp với các cơ quan chính phủ khác và khuyến nghị họ sa thải nhân viên thử việc, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt.

Thông thường, nhân viên công vụ chỉ có thể bị sa thải vì hiệu suất kém hoặc hành vi sai trái, đồng thời họ có quyền kháng cáo. Tuy nhiên, những nhân viên còn trong thời gian thử việc có ít quyền bảo vệ pháp lý hơn.

Trong khi ông Trump tiếp tục bảo vệ chính sách thu hẹp chính phủ, Musk và nhóm của ông tại Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) đã mở rộng phạm vi cải tổ, bao gồm việc tiếp cận hệ thống dữ liệu của Sở Thuế vụ (IRS) và yêu cầu các đại sứ quán Mỹ chuẩn bị cắt giảm nhân sự.

Ông Trump tuyên bố bộ máy chính phủ quá cồng kềnh và lãng phí tài chính. Chính phủ Mỹ hiện có khoản nợ 36 nghìn tỷ USD và thâm hụt ngân sách 1,8 nghìn tỷ USD trong năm qua. Dù cả hai đảng đều đồng ý cần cải cách chính phủ, nhưng nhiều chuyên gia chỉ trích cách tiếp cận mạnh tay của Musk.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết khoảng 75.000 nhân viên, tương đương 3% lực lượng lao động dân sự, đã đăng ký chương trình nghỉ việc tự nguyện. Hạn chót để tham gia chương trình đã kết thúc vào tối thứ Tư.

Ông Trump đã giao nhiệm vụ cải tổ bộ máy liên bang gồm 2,3 triệu nhân viên cho Musk và nhóm của ông tại DOGE. Các thành viên của DOGE đã đến ít nhất 16 cơ quan chính phủ, truy cập vào hệ thống dữ liệu nhân sự và tài chính nhạy cảm, đồng thời yêu cầu nhân viên nghỉ việc.

Bất chấp các vụ kiện từ công đoàn và các tổng chưởng lý đảng Dân chủ, ông Trump vẫn tiếp tục kế hoạch cải tổ mạnh mẽ. Một số chuyên gia tài chính của Đảng Cộng hòa cũng bày tỏ lo ngại rằng chính sách này mang tính ý thức hệ hơn là một nỗ lực thực sự để tiết kiệm chi phí.

Làn sóng sa thải này không chỉ định hình lại bộ máy hành chính Mỹ mà còn có thể tác động lớn đến chính trị, kinh tế và quan hệ đối ngoại của nước này trong thời gian tới.

Cao Phong (theo CNN, Reuteres)