Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM mới đây đề xuất chi 20-30 tỷ đồng lắp đặt mái che ở đường Lê Lợi (quận 1), nhằm tạo bóng mát thu hút du khách sau khi tuyến phố được Metro số 1 trả mặt bằng qua gần 7 năm chiếm dụng.

Song, đề xuất này ngay lập tức nhận về nhiều ý kiến trái chiều từ phía người dân và giới chuyên gia. Là một kỹ sư, anh Nguyễn Anh Tuấn (ngụ quận Tân Phú) cho rằng, tôn là loại vật liệu hấp thụ nhiệt khá cao, nếu áp dụng làm mái che có thể tích trữ gây nóng không gian xung quanh. “Mái che ít nhiều cũng sẽ cản gió, khuất tầm nhìn, gây cảm giác ngột ngạt trong khi thời tiết ở TPHCM rất nóng bức”, anh Tuấn nói.

Thay vào đó, theo chị Cù Tố Quỳnh (nhân viên văn phòng tại quận Bình Thạnh), nên tăng cường trồng cây xanh thay vì lắp mái che, dù sẽ mất nhiều thơi gian hơn nhưng nếu chăm sóc tốt sẽ có hiệu quả và thiết thực hơn về lâu dài. “Trung tâm thành phố là bộ mặt của cả nước, cần có thêm nhiều mảng xanh hơn nữa, không chỉ để che mát mà còn giúp không khí trong lành hơn. Tôi tin rằng người dân và du khách sẽ thích đi dưới những tán cây rợp bóng mát thay vì mái che”, chị Quỳnh nêu.

Là chuyên gia có nhiều kinh nghiệm về quy hoạch đô thị, TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TPHCM đánh giá, việc tạo bóng mát cho người dân, du khách khu vực trung tâm là tốt, song phương án lắp mái che bằng tôn không phù hợp. Bởi theo ông Cương, ngoài kinh phí đầu tư còn phải tốn chi phí bảo trì, bảo dưỡng. Chưa kể, mái che có thể bị đổ sập khi trời mưa gió nếu không được quản lý tốt.

"Lê Lợi là trục giao thông lớn khác với các tuyến phố nhỏ. Nhiều nơi trên thế giới cũng làm mái che nhưng riêng đường Lê Lợi phải tính toán nhiều hơn vì liên quan tới bảo tồn cảnh quan. Nếu muốn tạo bóng mát thì có thể trồng cây xanh lớn qua đầu người để sớm tạo bóng mát”, TS Võ Kim Cương nói.

Trong khi đó, TS. KTS Phạm Ngọc Tuấn, Trưởng khoa Quy hoạch Trường Đại học Kiến trúc TPHCM đồng tình với đề xuất của Sở Quy hoạch và Kiến trúc. Theo ông, Lê Lợi là một tuyến phố thương mại, dịch vụ, có rất nhiều hoạt động thu hút người dân đi bộ nhiều trên trục này.

“Cái khó hiện nay là các công trình ở tuyến này đã hình thành rồi và không đồng bộ như các tuyến phố mới, cho nên giải pháp thiết kế về mái che như thế nào để hài hòa và hấp dẫn về mặt không gian là cần tính toán”, TS Phạm Ngọc Tuấn đặt vấn đề làm như thế nào để vừa hiệu quả vừa thẩm mỹ về mặt cảnh quan.

Theo ông, cần phải có ý tưởng và mô hình cho không gian đó, không nhất thiết phải là mái che liên tục kéo dài cả tuyến (sẽ gây cứng và khô) mà cần cộng với cả giải pháp về cây xanh kết hợp.

Nói về đề xuất này, đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM cho biết, đặc thù của khu vực này vốn đã có quy hoạch được duyệt trong một tổng thể chung bao gồm khu vực trước chợ Bến Thành tuyến đường Lê Lợi, công viên 23/9. Việc đề xuất lắp mái che trên vỉa hè cho tuyến đường Lê Lợi đã được nghiên cứu phù hợp trong tổng thể chung này.

Quanh ga trung tâm Bến Thành của Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) hiện được quy hoạch không gian ngầm và thành phố đã tổ chức thi tuyển tìm phương án. Vì vậy việc bố trí diện tích trồng cây xanh lớn, rễ sâu phía trên phải cân nhắc rất kỹ để không ảnh hưởng công trình ngầm và đồng bộ cảnh quan cho khu vực.

Ngoài ra, việc trồng cây xanh đủ lớn, tạo được bóng mát cho tuyến phải mất nhiều năm. Trong khi thành phố rất cần thu hút du khách, phát triển thương mại, dịch vụ ở khu vực sau khi tuyến metro giao mặt bằng nên việc làm mái che là một giải pháp được tính đến. 

Bên cạnh hệ thống mái che, đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM cho biết sẽ kết hợp trồng thêm các cây xanh nhỏ như dây leo hay các bồn hoa, cây cảnh thấp. Với thiết kế như vậy, TPHCM có một tuyến đường vừa có không gian xanh, vừa có mái che ngăn được nắng mưa cho người dân, tạo mỹ quan đô thị.

Đường Lê Lợi dài chừng một km, gần chợ Bến Thành, phố đi bộ Nguyễn Huệ, là một trong tuyến phố thương mại, dịch vụ sầm uất bậc nhất trung tâm TPHCM. Nhiều năm qua, tuyến đường này bị rào chắn để thi công ga ngầm của Metro số 1. Tháng 8 năm ngoái, công trường tuyến metro sau khi hoàn trả mặt bằng, UBND quận 1 đề xuất chuyển đường Lê Lợi thành phố đi bộ để thu hút khách du lịch.