Nhiều hộ chăn nuôi lợn ở Quảng Nam lâm vào cảnh lao đao khi thời gian qua, bệnh dịch tả lợn Châu Phi bùng phát mạnh trở lại.

Sau 1 thời gian lắng dịch, người dân nhiều địa phương ở tỉnh Quảng Nam đầu tư tái đàn. Thế nhưng, khoảng 1 tháng trở lại đây, dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) bất ngờ bùng phát trở lại. Chỉ trong một thời gian ngắn, dịch bệnh đã lây lan ra nhiều huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh khiến lợn chết hàng loạt, người dân điêu đứng.

Bà Hoàng Thị Kim Yến, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Nam cho biết, đến thời điểm hiện tại, Quảng Nam có các huyện Quế Sơn, Thăng Bình, Hiệp Đức, Đại Lộc, Duy Xuyên, Phú Ninh, Bắc Trà My, Phước Sơn; Thị xã Điện Bàn và TP Tam Kỳ đang phát sinh DTLCP và chưa qua 21 ngày.

"Dịch bệnh bùng phát mạnh tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Các hộ nuôi chưa đảm bảo được an toàn dịch bệnh chuồng trại, Bên cạnh đó, thời tiết ẩm ướt dẫn đến mần bệnh còn sót lại có cơ hội bùng phát.

Ngoài ra, các hộ chăn nuôi tự phát, chưa đảm bảo quy trình an toàn sinh học, chưa đảm bảo đúng kỹ thuật và đặc biệt là việc lấy thức ăn phụ phẩm từ các nhà hàng, quán ăn có mầm bệnh khiến tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn”, bà Yến nói.

Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Ninh Bình, trong số 2.105 con lợn chết và tiêu hủy có 498 con lợn nái trọng lượng là 87,6 tấn và 1.607 con lợn thương phẩm có trọng lượng 51,1 tấn.

Hiện dịch bệnh đã và đang xảy ra tại 435 hộ, trên 195 thôn, xóm trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Đến nay, trên địa bàn tỉnh Ninh Bình còn 15 xã thuộc 5 huyện, thành phố có bệnh dịch tả lợn Châu Phi xảy ra chưa qua 21 ngày.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tuyên Quang, tính đến giữa tháng 10, toàn tỉnh ghi nhận gần 4.700 con lợn mắc dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) tại 215 thôn/53 xã của 7/7 huyện, thành phố. Hiện nay, DTLCP có chiều hướng lây lan, phát triển nhanh trở lại.

Chỉ tính từ đầu tháng 10 đến nay, toàn tỉnh có 10 xã/49 thôn/189 hộ với 1.783 con lợn bị mắc bệnh phải tiêu hủy, chiếm khoảng 40% số lợn bị mắc kể từ đầu năm đến nay.

Những địa phương có số lợn mắc DTLCP và phải tiêu hủy lớn nhất là huyện Hàm Yên với hơn 1.100 con/84 thôn/11 xã; huyện Yên Sơn với 324 con/24 thôn/11 xã; huyện Chiêm Hóa với 364 con/24 thôn/10 xã... Theo dự báo, từ nay đến cuối năm, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, DTLCP có thể tiếp tục lan rộng.

Ông Đào Duy Quý, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tuyên Quang cho biết, nguyên nhân chủ yếu của đợt bùng phát dịch trở lại lần này đó là do người chăn nuôi tập trung tái đàn trở lại ồ ạt.

Trong khi việc kiểm soát con giống nhập về không được chặt chẽ, không rõ nguồn gốc, không khai báo với chính quyền cơ sở và không thực hiện chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học.

Cùng với đó, việc kiểm soát giết mổ, mua bán, vận chuyển chưa thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định. Khó khăn nhất hiện nay là DTLCP chưa có vacxin tiêm phòng.

Ghi nhận trong đợt bùng phát DTLCP ở Tuyên Quang lần này, những nơi phát sinh dịch bệnh đều là những hộ chăn nuôi quy mô nhỏ, công tác phòng chống, kiểm soát dịch bệnh không được chú trọng. Trong khi đó, các trang trại chăn nuôi quy mô lớn hầu như không có dịch.

Ông Nguyễn Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho biết, tính đến tháng 10/2021, cả nước xảy ra 1.834 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 1.672 xã, 304 huyện thuộc 53 tỉnh, thành phố. Tổng số lợn bị tiêu hủy là 112.092 con, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2020 với trọng lượng tiêu hủy ước tính trên 5.500 tấn.

Một số tỉnh có số lượng lợn nhiễm bệnh lớn như Nghệ An 20.196 con, Hà Tĩnh 15.048, Lạng Sơn 10.205 con, Cao Bằng 8.102 con, Tuyên Quang 3.932 con, Hà Giang 6.952 con, Quảng Nam 4.784 con... Hiện tại, cả nước có 497 ổ dịch tại 149 huyện của 37 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày, với tổng số lợn tiêu hủy là 40.719 con.

Theo ông Đông, nguyên nhân dịch tả lợn châu Phi bùng phát mạnh trở lại trong thời gian gần đây là tỷ lệ hộ chăn nuôi nhỏ lẻ ở Việt Nam vẫn còn cao. Tại một số địa phương, người dân còn nuôi lợn theo phương thức thả rông làm dịch bệnh lây lan nhanh khó phòng chống dịch.

Đáng chú ý, khi có lợn ốm chết, người dân không báo ngay cho chính quyền địa phương hay cơ quan thú y để tiêu hủy mà mổ thịt chia nhau ăn. Chất thải không được xử lý mà xả trực tiếp ra môi trường, dẫn tới dịch bệnh lây lan nhanh hơn.