Doanh nghiệp không đủ “điều kiện” để giải ngân

Giữa tháng 5/2020, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, NHNN đã chuyển khoản tiền 16.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho doanh nghiệp vay trả lương cho người lao động bị ngừng việc.

Tuy nhiên, gần một tháng nay, khoản tiền hỗ trợ nằm chờ ở ngân hàng, trong khi doanh nghiệp khó tiếp cận. Bà Trần Lan Phương, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội cho biết, mặc dù đã sẵn sàng vốn, ngân hàng vẫn chưa giải ngân được một món vay nào trong gói này.

Ngay khi có Nghị quyết 42 của Chính phủ ngày 9/4 và Quyết định 15 ngày 24/4 của Thủ tướng, Ngân hàng Chính sách xã hội đã phối hợp các bên liên quan, ban hành ngay văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho doanh nghiệp vay trả lương người lao động.

“Thời gian qua, một số doanh nghiệp liên hệ ngân hàng để tìm hiểu thủ tục, tuy nhiên họ không đáp ứng được các điều kiện, đối tượng do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tham mưu. Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện, dịch Covid-19 ở Việt Nam đã được kiểm soát một phần, doanh nghiệp cũng dần phục hồi nên gói tín dụng này vẫn chưa giải ngân được”, bà Phương cho biết.

Bà Phương khẳng định, các đối tượng đáp ứng theo điều kiện Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đưa ra sẽ được giải ngân. Các điều kiện và đối tượng được phép cho vay do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội làm đầu mối phối hợp với các bộ ngành tham mưu Thủ tướng ban hành Quyết định 15.

Theo đó, điều kiện để doanh nghiệp vay được gói 16.000 tỷ với lãi suất 0% để trả lương cho người lao động gồm: Có từ 20% hoặc từ 30 người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ một tháng liên tục trở lên. Đồng thời phải trả trước tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động trong khoảng thời gian từ ngày 1/4 đến hết 30/6...

Đau mắt trái – chữa mắt phải!

Theo TS Nguyễn Đình Cung, về các gói hỗ trợ của Chính phủ, dùng từ “gói” là không chính xác, bởi sau khi nhận hỗ trợ thì doanh nghiệp vẫn phải trả các gói đó. Trong khi đó, việc miễn giảm thuế, phí gần như là chưa có, đây mới là thứ mà doanh nghiệp đang thật sự cần.

Chẳng hạn, một số điều kiện hỗ trợ như giảm, hoàn thuế nhưng số người mất việc của doanh nghiệp đó phải trên 50%. Các doanh nghiệp hiện giờ phải giữ công nhân ở lại, nhưng điều kiện hỗ trợ này lại làm cho doanh nghiệp phải sa thải nhân viên mới được hưởng hỗ trợ.

“Đây là điều không hợp lý, tạo ra khuyến khích ngược đối với hành vi của doanh nghiệp”.

Thêm ví dụ như phí kiểm định, bảo trì đường bộ, ông Cung cho rằng nhiều xe nằm “đắp chiếu” trong những tháng dịch Covid-19 nhưng đến hạn đăng kiểm vẫn phải đi nộp phí. "Tại sao trong thời gian ngừng hoạt động lại không bỏ các loại phí này?", TS Cung nhấn mạnh.

Ông Cung cho rằng, “doanh nghiệp kỳ vọng nhất là tháo bỏ rào cản, thủ tục hành chính hơn là các hỗ trợ”.

Vị chuyên gia này đánh giá, doanh nghiệp tại Việt Nam đa số là những doanh nghiệp nhỏ do thủ tục hành chính ràng buộc, tiếp cận nguồn vốn khó khăn. Do đó, cần phân định lại, hỗ trợ tập trung vào các ngành chịu tác động trực tiếp từ dịch Covid-19 như hàng không, du lịch... đồng thời hỗ trợ “ra tấm, ra món” để các ngành đó đủ sức phục hồi. Còn cách làm rải rác, dàn trải như hiện nay chỉ như muối bỏ bể, rất khó giải quyết…

Đồng quan điển với TS Cung, một chuyên gia kinh tế cũng từng cảnh báo “đau mắt trái – chữa mắt phải” thì lấy đâu hiệu quả sau thông tin gói 16.000 tỷ đồng sẽ được “bung ra” để hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng do dịch Covid-19.

Ngọc An