Mặc dù chưa có thống kê chính thức, nhưng các đơn vị trong lĩnh vực vận tải hành khách và hàng hóa bằng ô tô đều cho biết đang bị sụt giảm về doanh thu, chưa thấy có tín hiệu khởi sắc. Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho biết, đối với hoạt động vận tải hành khách bằng ô tô, ước tính lượng khách qua các bến xe, khách đi taxi giảm sút nghiêm trọng khoảng 50%, kéo theo doanh thu cũng sụt giảm.

Thông thường, vào thời gian này như các năm trước, lượng khách tại các bến xe khá đông, nhưng năm nay lại vắng vẻ. Lượng hành khách liên tỉnh đã giảm từ 30% đến 50% trong những ngày qua, hầu hết các nhà xe đều chạy cầm cự, không có lãi, thậm chí là thua lỗ. Một số nhà xe đã chủ động giảm từ 15% đến 20% lượng xe so với trước. Lái xe Hà Đức Toản chạy tuyến Tam Dương (Vĩnh Phúc) - Mỹ Đình cho biết, chưa có năm nào mà lượng khách đi xe lại ít như năm nay, ngay từ những ngày cuối kỳ nghỉ Tết những chuyến xe đi đã thừa ghế. Thậm chí, có chuyến khi xe xuất bến chỉ có vài ba hành khách; có chuyến chỉ đón được hơn chục khách, không đủ chi phí xăng dầu, lương...

Bên cạnh đó, tại các cửa khẩu hiện nay vấn đề giao thương với Trung Quốc kém đi, dẫn đến việc nhiều nông sản đang phải chờ đợi, nhu cầu vận tải giảm mạnh. Theo ông Nguyễn Thái Học - Giám đốc Công ty Thiên Sơn (Tập đoàn Sơn Hà), mỗi tháng doanh nghiệp đang phải bù chi phí khoảng 30 triệu đồng, trong đó có từ 15 triệu đến 20 triệu tiền khấu hao, còn lại là các chi phí lương nhân viên, xăng dầu... nhẩm tính doanh nghiệp lỗ khoảng hơn 3 tỷ một tháng. Một xe chở hàng nông sản lên cửa khẩu tối thiểu phải chờ 10 ngày mới sang được, chi phí mỗi ngày cho một xe nằm chờ ở bãi mất khoảng 2 triệu đồng. Hiện các doanh nghiệp vận tải hàng hóa bằng ô tô, đặc biệt là nông sản đang gặp rất nhiều khó khăn, những chi phí cố định vẫn phải trả bình thường, giá thành đội lên, giao thương trì trệ… khiến doanh nghiệp lỗ nặng.

Ngoài ra, vì dịch bệnh Covid–19, nhiều tour du lịch bị hủy bỏ và các lễ hội tạm dừng dẫn đến số lượng hành khách đi xe giảm khoảng 70%. Mặt khác, hiện phí  sử dụng đường bộ cũng là một gánh nặng cho doanh nghiệp, một số tuyến lại không được mua vé tháng. Đã nhiều doanh nghiệp đề xuất ý kiến về vấn đề này, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn chưa có phương án xử lý, điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động vận tải hành khách du lịch bằng xe ô tô, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến ngành du lịch.

Bà Nguyễn Thu Ngần - Giám đốc Công ty liên doanh quốc tế DNT cho biết, hiện lượng khách giảm quá nhiều, cho nên doanh nghiệp khó có thể đứng vững được. Trong khi đó, doanh nghiệp vẫn phải chi trả các chi phí như bình thường để hoạt động mà nguồn thu lại không có. Đồng quan điểm, ông Vũ Văn Khôi - Phó Giám đốc Công ty CP Du lịch ND Việt Nam cho biết, hiện hầu hết hành khách đã hủy các chuyến đi, hầu hết xe của đơn vị đều nằm ở nhà và chỉ phục vụ chủ yếu các hoạt động hiếu hỷ. Với một chiếc xe 45 chỗ mua mới trị giá hơn 3 tỷ, mỗi tháng doanh nghiệp phải trả nợ gốc và lãi là trên 50 triệu. Bên cạnh đó, chi phí bến bãi, nhân công và nợ ngân hàng mỗi tháng đều phải chi trả bình thường khiến đơn vị có thể sẽ gặp phải khủng hoảng trong thời gian tới.

Về vấn đề này, nhiều chuyên gia còn cho rằng, mức độ thiệt hại của ngành vận tải chưa được các nhà quản lý, ngân hàng nhìn nhận đầy đủ. Nhiều biện pháp hỗ trợ ngành nông nghiệp, thương mại… đã được thực hiện nhưng hỗ trợ cho vận tải lại chưa có, khiến các doanh nghiệp vận tải hết sức lo lắng.

Theo chuyên gia giao thông Bùi Danh Liên (nguyên Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Hà Nội) cho biết, dịch bệnh khiến một chuỗi dây chuyền tiêu thụ hàng hóa, thực phẩm, giao thương trì trệ. Nó khiến nhu cầu vận chuyển giảm đáng kể và khiến các doanh nghiệp vận tải hành khách, hàng hóa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do lệ thuộc quá lớn vào các ngành nghề khác, doanh thu hằng ngày, các chi phí đầu vào cao, lãi ngân hàng vẫn phải trả như bình thường,... Nếu không được hỗ trợ, ngành vận tải sẽ khó có thể vượt qua dịch bệnh trong bối cảnh sụt giảm hành khách, hàng hóa nghiêm trọng như hiện nay. Vì vậy trong thời gian tới, Bộ Giao thông vận tải với vai trò và trách nhiệm của mình cần đưa ra những đề xuất, giải pháp để “gỡ khó” cho các doanh nghiệp vận tải. Đồng thời Ngân hàng Nhà nước cần có phương án chỉ đạo các ngân hàng, tổ chức tín dụng giãn nợ, hạ lãi suất cho vay đối với các hợp đồng vay vốn để đầu tư phương tiện vận tải hoặc đang thế chấp tại tổ chức cho vay. Ngoài ra, cần giảm phí BOT từ 3 đến 5% đối với các phương tiện chở hàng từ 5 tấn trở lên và các phương tiện chở khách từ 16 chỗ trở lên để tiết giảm chi phí vận tải. Nhất là phải ổn định giá xăng dầu tạm thời đến hết quý II năm 2020, khuyến khích các doanh nghiệp chế biến xăng dầu nâng cao sản lượng xăng E5.

 Thế Anh