Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp TL.286 đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo, huyện Yên Phong theo hình thức hợp đồng BT (dự án) do Công ty Cổ phần Đầu tư nhà và thương mại Hưng Ngân đầu tư (Công ty Hưng Ngân). Đơn vị được UBND tỉnh Bắc Ninh ủy quyền làm đại diện ký hợp đồng BT với Công ty Hưng Ngân là Sở Giao thông vận tải tỉnh Bắc Ninh.

Thông tin từ cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh, ngày 20/9/2015, dự án chính thức được nhà đầu tư tiến hành khởi công; tổng chiều dài toàn tuyến gần 4 km, đoạn từ Km13+92 đến Km16+840; tổng vốn đầu tư được phê duyệt trên 277 tỷ đồng. Đoạn I của dự án thiết kế theo đường trục đô thị có mặt cắt 80 km/h, đoạn II thiết kế theo đường cấp IV đồng bằng, mặt cắt ngang 8 m. Ngày 14/9/2018, Sở GTVT tỉnh Bắc Ninh phối hợp với UBND huyện Yên Phong, nhà đầu tư tổ chức thông xe Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp TL 286 đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo theo hình thức BT.

Tuy nhiên, hồ sơ phóng viên thu thập được, ngày 29/10/2019, UBND tỉnh Bắc Ninh có Quyết định số 703/QĐ-UBND do ông Nguyễn Hữu Thành – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ký Quyết định về việc giao đất cho Công ty Cổ phần Đầu tư nhà và Thương mại Hưng Ngân quản lý để thực hiện dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 286, đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo (Km13+91,89 đến Km17+78,60) tại thị trấn Chờ và xã Yên Phụ, huyện Yên Phong.

Quyết định 703/QĐ-UBND được UBND tỉnh Bắc Ninh căn cứ theo Nghị quyết số 191/NQ-HĐND ngày 11/7/2019 của HĐND tỉnh về phê duyệt danh mục bổ sung các dự án chuyển mục đích sử dụng đất dưới 10ha đất trồng lúa; dự án thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng năm 2019 trên địa bàn tỉnh;

Căn cứ các văn bản của UBND tỉnh: số 414/QĐ-UBND ngày 31/7/2019 về việc phê duyệt bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của các huyện, thị xã, thành phố; số 249/QĐ-UBND ngày 24/3/2015 về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp TL.286, đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo (Km13+91,89 đến Km17+78,60) huyện Yên Phong theo hình thức Hợp đồng Xây dựng – Chuyển giao (BT);

Xét đề nghị của: Công ty Cổ phần đầu tư nhà và thương mại Hưng Ngân tại đơn xin giao đất ngày 2/8/2019; UBND xã Yên Phụ tại công văn số 53/CV-UBND ngày 26/8/2019; UBND thị trấn Chờ tại công văn số 108/UBND-ĐCXD ngày 3/9/2019; UBND huyện Yên Phong tại tờ trình số 1472/TTr-UBND ngày 5/9/2019 và Quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường số 535/QĐ-UBND ngày 5/4/2016 và số 598/QĐ-UBND ngày 14/4/2016; Sở Giao thông vận tải tại Quyết định số 579/QĐ-SGTVT ngày 6/8/2015; Sở Tài nguyên và Môi trường tại tờ trình số 516/TTr-STNMT ngày 24/9/2019.

Theo Quyết định: Điều 1: 1.Giao 56.068,3m2 đất tại thị trấn Chờ (32.802,1m2) và xã Yên Phụ (23.266,2m2), huyện Yên Phong (đã thực hiện xong bồi thường, giải phóng mặt bằng theo Quyết định thu hồi đất ngày 5/4/2016 và ngày 14/4/2016 của UBND huyện Yên Phong gồm: 13.565,8m2 đất trồng lúa; 18.777,9m2 đất giao thông; 23.544,0m2 đất thủy lợi; 38,6m2 đất bằng trồng cây lâu năm khác; 142,0m2 đất nuôi trồng thủy sản cho Công ty Cổ phần đầu tư nhà và thương mại Hưng Yên quản lý để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp TL.286, đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo (Km13+91,89 đến Km17+78,60) theo dự án đầu tư đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 07/QĐ-UBND ngày 7/1/2014.

Điều 2: Sau khi xây dựng xong công trình dự án, Công ty Cổ phần đầu tư nhà và thương mại Hưng Ngân có trách nhiệm chuyển giao toàn bộ diện tích đấy của dự án cho Sở Giao thông vận tải để quản lý, sử dụng.

Từ Quyết định 703/QĐ-UBND do ông Nguyễn Hữu Thành – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ký có thể thấy, đất thuộc dự án đến 11/7/2019, HĐND tỉnh Bắc Ninh mới phê duyệt danh mục bổ sung các dự án chuyển mục đích sử dụng đất dưới 10ha đất trồng lúa; ngày 31/7/2019 mới nằm trong văn bản số 414/QĐ-UBND về việc phê duyệt bổ sung kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của các huyện, thị xã, thành phố.

Và thậm chí, cho đến 2/8/2019 Công ty Cổ phần đầu tư nhà và thương mại Hưng Ngân mới có đơn xin giao đất làm dự án.

Cũng theo điều tra của phóng viên, dự án công bố thực hiện từ ngày 20/9/2015 nhưng sau hơn 6 tháng Công ty Hưng Ngân mới được UBND huyện Yên Phong xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường bằng văn bản số 356/GXN-UBND do ông Nguyễn Duy Phúc – Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Phong ký.

Phải chăng UBND tỉnh Bắc Ninh đã “bật đèn xanh” cho Công ty Hưng Ngân làm trái quy định của pháp luật khi thi công dự án (từ tháng 9/2015) trước đó nhiều năm mà không có kế hoạch bảo vệ môi trường, quyết định giao đất?

Tiếp tục tìm hiểu được biết, từ quá trình thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đến thi công dự án đã diễn ra từ cuối năm 2014 cho đến tháng 11/2016, dự án chỉ đạt 27% khối lượng. Công ty TNHH đầu tư đường 286 (doanh nghiệp này do ông Nguyễn Đắc Điềm làm chủ, ông Điềm cũng chính là chủ của Công ty Hưng Ngân) bộc lộ yếu kém dẫn đến dự án thi công ì ạch, chậm tiến độ. Trong khi đó, những khu vực đi qua khu dân cư công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn do người dân không đồng thuận việc đền bù.

Để làm rõ nội dung phản ánh, ngày 1/6/2015, Sở GTVT tỉnh Bắc Ninh mới ký Hợp đồng số 20/2015/HĐBT với Công ty Hưng Ngân để đầu tư làm dự án thì trước đó (2014) doanh nghiệp dựa vào đâu để tiến hành thi công dự án này?, phóng viên đã liên hệ với ông Đinh Văn Bảy – Chủ tịch UBND xã Yên Phụ. Trao đổi về việc vì sao doanh nghiệp đã làm đường xong hơn 1 năm thì UBND xã Yên Phụ mới có 53/CV-UBND ngày 26/8/2019 để gửi cấp trên; sau đó, tỉnh Bắc Ninh mới có Quyết định giao đất cho doanh nghiệp thi công? Ông Bảy cho biết: “Việc này thì anh cứ lên trên UBND huyện Yên Phong để làm việc, huyện cũng giao cho chỗ anh Hòa là Trưởng phòng Tài nguyên đấy. Xã cũng chỉ là con tốt, huyện, tỉnh bảo sao thì làm vậy…”.

Liên hệ với ông Nguyễn Văn Hòa – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Phong, ông Hòa thừa nhận việc tỉnh có văn bản giao đất cho doanh nghiệp sau khi doanh nghiệp đã thi công xong dự án. Về việc này, ông Hòa giải thích là do yêu cầu cấp bách của dự án nên nhà đầu tư đã tiến hành làm trước.

Phóng viên cũng đã liên hệ với UBND tỉnh Bắc Ninh để làm rõ về Quyết định số 703/QĐ-UBND, nhưng UBND tỉnh Bắc Ninh lại không trả lời báo chí theo quy định. Liên hệ qua điện thoại với ông Trịnh Hữu Hùng – Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bắc Ninh để trao đổi thông tin. Tuy nhiên, khi phóng viên chưa nói xong nội dung làm việc, ông Hùng lại có thái độ “nổi nóng” rồi tắt máy.

Ngày 27/12/2019, Văn phòng Chính phủ đã có công văn số 11804/VPCP gửi Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh truyền đạt chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình liên quan đến khiếu nại, phản ánh của người dân xã Yên Phụ về một số nội dung liên quan đến việc UBND huyện Yên Phong thu hồi đất, bồi thường thiệt hại tại xã Yên Phụ, huyện Yên Phong về các dự án trên địa bàn (trong đó có Dự án khu nhà ở thôn Cầu Gạo; dự án Khu đô thị và dịch vụ phía Tây thị trấn Chờ phân khu A, trong đó có việc thu hồi đất để đối ứng cho Công ty Hưng Ngân).

Theo công văn, Phó Thủ tướng giao Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh kiểm tra, xem xét đơn khiếu nại, có biện pháp giải quyết theo quy định của pháp luật; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả giải quyết trước ngày 1/3/2020.

Luật sư Nguyễn Hoài Nam – Văn Phòng Luật sư Hoàng Huy, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định: Dự án nâng cấp, cải tạo đường tỉnh lộ 286 đoạn từ thị trấn Chờ đến cầu Đò Lo đã triển khai từ tháng 9/2015 và hoàn thành xong và đưa vào sử dụng ngày 14/9/2018, nhưng đến ngày 29/10/2019 UBND tỉnh Bắc Ninh mới ra Quyết định số 703/QĐ-UBND giao diện tích đất nêu trên để Công ty Hưng Ngân thực hiện xây dựng dự án.

Căn cứ khoản 2, Điều 68, Luật đất đai năm 2013:

2. Đất đã thu hồi được giao để quản lý, sử dụng theo quy định sau đây:

a) Đất đã thu hồi theo quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật này thì giao cho chủ đầu tư để thực hiện dự án đầu tư hoặc giao cho tổ chức dịch vụ công về đất đai để quản lý;

Như vậy, Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sau khi thu hồi đất để thực hiện dự án phải ra quyết định giao đất cho nhà đầu tư để triển khai thực hiện dự án.

Việc UBND tỉnh Bắc Ninh ra Quyết định giao đất sau khi Dự án đã được thực hiện xong và đưa vào sử dụng là việc làm trái pháp luật, vi phạm nghiêm trọng quy định tại Điều 68 Luật đất đai.

Quốc Trần