Sát thủ môi trường

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Frans Timmermans nói với các phóng viên tại Brussels: “Chúng ta đang phải trả giá cho ô nhiễm bằng thuế, sức khỏe và tính mạng con người”.

Mục tiêu rộng lớn hơn của dự án là loại bỏ ô nhiễm môi trường nguy hiểm vào năm 2050. Đề xuất được công bố hôm thứ Tư cũng đã liệt kê 25 chất gây ô nhiễm nước mới là các chất có hại, giúp người dân dễ dàng được bồi thường hơn từ những người gây ô nhiễm.

Ô nhiễm không khí, một trong những rủi ro môi trường hàng đầu đối với sức khỏe con người trên toàn thế giới, đã dẫn đến hơn 350.000 ca tử vong sớm ở Liên minh châu Âu vào năm 2019, theo số liệu của Cơ quan Môi trường châu Âu.

Mối quan tâm đặc biệt là hạt mịn, xuất phát từ ngành công nghiệp, vận tải và sản xuất năng lượng, và có liên quan đến các vấn đề về tim, hen suyễn và ung thư phổi. Tiếp xúc với ôzôn và nitơ điôxít cũng có liên quan đến hàng nghìn ca tử vong mỗi năm.

Để giải quyết vấn đề này, cơ quan hành pháp EU muốn đạt nồng độ hợp pháp tối đa của vật chất mịn được giới hạn ở mức 10 microgam trên mét khối vào cuối thập kỷ này, giảm đáng kể so với mức hiện tại là 25 microgam/m³. Tuy nhiên, giới hạn mới này vẫn cao gấp đôi mức mà WHO khuyến cáo.

Anne Staufer, Phó Giám đốc của Liên minh Sức khỏe và Môi trường cho biết: “Chúng ta đang đối mặt với tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng do ô nhiễm không khí. Để giải quyết nó đòi hỏi ý chí chính trị, vì lợi ích sức khỏe trước mắt và lâu dài”, đồng thời kêu gọi tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn của WHO.

Vấn đề đã tồn tại từ lâu

Thực tế, hầu hết các quốc gia thành viên của EU đã không đáp ứng được tất cả các tiêu chuẩn hiện hành, vốn đã có từ năm 2008.

Ô nhiễm không khí đã được cải thiện đáng kể ở khối này trong ba thập kỷ qua, với tỷ lệ tử vong sớm liên quan giảm 33% kể từ năm 2005. Nhưng theo Cơ quan Môi trường châu Âu, 96% dân số thành thị ở khu vực này đã tiếp xúc với mức độ hạt mịn vốn được WHO cho là không an toàn vào năm 2020.

Trong những năm gần đây, người dân và các nhóm vận động ở một số quốc gia - gần đây nhất là Bỉ - đã kiện chính quyền địa phương hoặc chính phủ vì không giải quyết được vấn đề.

Chính Ủy ban châu Âu cũng đã đưa nhiều quốc gia thành viên lên Tòa án Công lý châu Âu, tòa án cấp cao của EU - bao gồm Đức, Pháp, Ý và Ba Lan - để giải quyết các vấn đề ô nhiễm không khí.

Khi được hỏi tại một cuộc họp báo tại sao đề xuất chưa đạt tiêu chuẩn của WHO, Ủy viên Môi trường châu Âu, Virginijus Sinkevicius, nói rằng các đề xuất này có tính chất “khả thi về mặt kỹ thuật” và “các cân nhắc về kinh tế xã hội”.

Ông nói thêm rằng các biện pháp mới cần được thực thi “ngay sau khi công nghệ và chính sách mới cho phép”. Các quy tắc mới sẽ được tranh luận tại Nghị viện châu Âu và giữa 27 quốc gia thành viên EU, để có thể có hiệu lực vào năm 2024.

Hoàng Anh (theo DW)