Về các biện pháp tự vệ, trong 7 tháng đầu năm 2019, Cục PVTM đã theo dõi hiệu quả áp dụng biện pháp tự vệ của 4 vụ việc (bột ngọt, tôn màu, phôi thép và thép dài, phân bón), thẩm định hồ sơ gia hạn biện pháp tự vệ của 2 vụ việc (phôi thép và thép dài, phân bón), xem xét miễn trừ áp dụng biện pháp tự vệ đối với một số hàng hóa trong nước chưa sản xuất được nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp liên quan.

Các biện pháp PVTM đã và đang áp dụng góp phần bảo vệ công ăn việc làm của trên 100.000 người lao động trong các lĩnh vực nói trên, khuyến khích sản xuất trong nước phát triển và hỗ trợ cân bằng cán cân thanh toán quốc tế.

Theo tính toán, những ngành sản xuất đang được bảo vệ bởi các biện pháp PVTM ước tính đóng góp khoảng 6,3% GDP của cả nước. Với việc tăng thuế nhập khẩu, các biện pháp PVTM được áp dụng đã góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước với mức thuế thu được ước tính lên tới hàng nghìn tỉ đồng.

Qua theo dõi tác động của các biện pháp PVTM, Bộ Công Thương nhận thấy việc tăng trưởng nhập khẩu ồ ạt với những sản phẩm này đã giảm đi đáng kể. Nhờ công cụ PVTM, nhiều doanh nghiệp thuộc một số ngành kinh tế đã cải thiện đáng kể tình hình sản xuất kinh doanh, thoát khỏi thua lỗ và từng bước ổn định sản xuất như Công ty phân bón DAP Hải Phòng, Công ty thép Việt Trung, Công ty thép Việt Ý, Công ty thép Pomina...

Trong bối cảnh xu thế bảo hộ đang gia tăng, 07 tháng đầu năm 2019, tần suất các vụ kiện PVTM với hàng hóa xuất khẩu của ta vẫn duy trì ở mức độ cao (trung bình 01 vụ/01 tháng). Hiện nay Bộ Công Thương đang tiến hành xử lý 07 vụ việc phòng vệ thương mại (05 vụ việc chống bán phá giá, 02 vụ việc trợ cấp) khởi xướng điều tra với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đang tiếp tục xử lý 07 vụ việc khởi xướng từ năm 2018, 04 vụ việc rà soát biện pháp PVTM đã áp dụng, trong đó có những vụ việc có kim ngạch xuất khẩu lớn như cá tra, tôm. Trong 7 vụ việc khởi xướng điều tra mới, thị trường Ấn Độ dẫn đầu với 04 vụ việc, Hoa Kỳ 02 vụ việc, Malaysia 01 vụ việc.

Đối với các vụ việc giải quyết tranh chấp tại WTO, trong 07 tháng đầu năm 2019, Bộ Công Thương đang xử lý 03 vụ việc, trong đó 01 vụ đã kết thúc với kết quả tích cực (In-đô-nê-xi-a hủy bỏ biện pháp áp dụng với tôn lạnh), 02 vụ việc đang trong quá trình tham vấn (chương trình thanh tra cá da trơn của Hoa Kỳ và phương pháp tính biên độ trong vụ việc Hoa Kỳ rà soát CBPG đối với cá tra).

Cục PVTM nhận định, thông qua các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp của Bộ Công Thương, nhiều vụ việc đã có kết quả tích cực như Ca-na-đa công nhận ngành sản xuất ống thép hàn các-bon của Việt Nam hoạt động theo các nguyên tắc kinh tế thị trường, từ đó thay đổi phương pháp tính toán và áp dụng mức thuế chống bán phá giá thấp đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

Ben cạnh đó Hoa Kỳ áp dụng mức thuế chống trợ cấp thấp đối với sản phẩm bao túi dệt bằng chất dẻo của Việt Nam; Ấn Độ không áp dụng thuế chống trợ cấp đối với một số doanh nghiệp xuất khẩu ống thép không gỉ của Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu lớn; Ấn Độ xác nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường và không áp dụng phương pháp tính toán biên độ CBPG bất lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Ngọc Hà