Ba cường quốc châu Âu cho biết động thái mà Tehran nói là nhằm phát triển nhiên liệu cho một lò phản ứng nghiên cứu đã đe dọa đàm phán để khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 và điều này cũng thu hút sự chỉ trích từ Hoa Kỳ, vốn gọi đây là một "bước lùi đáng tiếc".

Các quan chức Hoa Kỳ và châu Âu nói rõ rằng quyết định của Iran sẽ làm phức tạp và có khả năng là tê liệt các cuộc đàm phán gián tiếp Mỹ-Iran tìm cách đưa cả hai quốc gia trở lại tuân thủ thỏa thuận năm 2015, vốn bị cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từ bỏ.

Thỏa thuận đã áp đặt các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của Iran nhằm khiến Tehran khó phát triển vật liệu phân hạch cho vũ khí hạt nhân để đổi lại việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế. Sau khi Trump đơn phương từ bỏ thỏa thuận, Iran bắt đầu vi phạm nhiều hạn chế của mình.

Tehran đã sản xuất một lượng nhỏ kim loại uranium trong năm nay chưa được làm giàu. Đó là vi phạm thỏa thuận, cấm tất cả hoạt động trên kim loại uranium vì nó có thể được sử dụng để làm lõi của một quả bom hạt nhân.

"Hôm nay, Iran đã thông báo với Cơ quan rằng UO2 (uranium oxide) được làm giàu lên đến 20% U-235 sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm R & D (nghiên cứu và phát triển) tại Nhà máy Chế tạo Nhiên liệu ở Esfahan, nơi nó sẽ được chuyển đổi thành UF4 (uranium tetrafluoride) và sau đó Kim loại uranium được làm giàu đến 20% U-235, trước khi sử dụng nó để sản xuất nhiên liệu", một tuyên bố của IAEA cho biết.

Một báo cáo mật của IAEA cho biết cơ quan này xác nhận rằng Iran đã thực hiện bước thứ hai trong số bốn bước được mô tả, làm rõ rằng họ đã bắt đầu quá trình này.

Anh, Pháp và Đức hôm thứ Ba (6/7) cho biết họ "quan ngại nghiêm trọng" về quyết định của Iran, hành động vi phạm thỏa thuận hạt nhân chính thức được đặt tên là Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA).

"Iran không có nhu cầu dân sự đáng tin cậy về R&D và sản xuất kim loại uranium, vốn là bước quan trọng trong quá trình phát triển vũ khí hạt nhân", họ cho biết trong một tuyên bố chung do Bộ Ngoại giao Anh đưa ra.

Họ nói: “Với những bước đi mới nhất của mình, Iran đang đe dọa một kết quả thành công của cuộc đàm phán Vienna bất chấp những tiến bộ đạt được trong sáu vòng đàm phán”, đồng thời kêu gọi Iran quay trở lại cuộc đàm phán bắt đầu vào tháng 4 và hoãn lại vào ngày 20 tháng 6.

Hiện chưa xác định thời gian cho một vòng đàm phán tiếp theo.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price nói rằng Washington không đặt ra thời hạn cho các cuộc đàm phán nhưng lưu ý rằng "khi thời gian tiến hành, các tiến bộ hạt nhân của Iran sẽ ảnh hưởng đến quan điểm của chúng tôi về việc quay trở lại JCPOA".

Ông Price cho biết Hoa Kỳ nhận thấy điều "đáng lo ngại" rằng Iran đang tiếp tục vi phạm thỏa thuận", đặc biệt là với các thí nghiệm có giá trị nghiên cứu vũ khí hạt nhân.

"Đó là một bước thụt lùi đáng tiếc cho Iran", ông nói.