Trước Hội đồng Bảo an, ông Guterres cũng kêu gọi xóa bỏ tất cả quy tắc hoặc điều kiện liên quan đến hoạt động viện trợ "cứu người", do hàng triệu người tại Afghanistan đang phải chịu cảnh đói kém cùng cực; giáo dục và các dịch vụ xã hội cũng đang trên bờ vực sụp đổ.

Ông nói: “Chúng ta cần cung cấp cho các tổ chức tài chính và các đối tác thương mại sự đảm bảo pháp lý rằng họ có thể làm việc với các nhà hoạt động nhân đạo mà không sợ vi phạm các lệnh trừng phạt”. Guterres cũng lưu ý rằng hội đồng 15 thành viên vào tháng trước đã thông qua miễn trừ nhân đạo đối với các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc tại Afghanistan.

Khoảng 9,5 tỷ USD dự trữ của ngân hàng trung ương Afghanistan vẫn bị phong tỏa ở nước ngoài và các nguồn hỗ trợ quốc tế đã cạn kiệt kể từ khi Taliban nắm chính quyền vào tháng 8/2021. Các nhà tài trợ tìm cách sử dụng số tiền này làm sức ép cho Taliban trong các vấn đề bao gồm nhân quyền.

Đặc phái viên LHQ về Afghanistan, Deborah Lyons nói rằng: "Có bằng chứng thuyết phục về một môi trường đe dọa đang nổi lên và sự suy thoái về quyền con người. Điều này cho thấy rằng việc củng cố quyền lực của chính phủ có thể dẫn đến việc kiểm soát dân chúng bằng nỗi sợ hãi”.

Vào tháng 12, Ngân hàng Thế giới đã đồng ý chuyển 280 triệu USD cho Chương trình Lương thực Thế giới và cơ quan nhi đồng của Liên hợp quốc UNICEF để hỗ trợ dinh dưỡng và sức khỏe ở Afghanistan. Ông Guterres cho biết 1,2 tỷ USD còn lại trong quỹ cần "được giải phóng khẩn cấp để giúp người dân Afghanistan sống sót qua mùa đông".

Đại sứ Mỹ tại LHQ, Linda Thomas-Greenfield, nói với hội đồng rằng Washington đã có những quyết định để đảm bảo rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ không cản trở hoạt động nhân đạo.

Giám đốc viện trợ của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths và Chủ tịch Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế Peter Maurer đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vào đầu tháng này để bàn về Afghanistan.

Dominik Stillhart, Giám đốc hoạt động của ICRC, cho biết các cuộc thảo luận "căng thẳng" giữa Liên Hợp Quốc, ICRC, Ngân hàng Thế giới và các nước tài trợ chính đều tập trung vào một "cơ chế trao đổi nhân đạo" sẽ được Ngân hàng Thế giới hỗ trợ hoặc quản lý và cho phép tiền mặt được bơm vào nền kinh tế Afghanistan.

Stillhart cho biết cần có thỏa thuận giữa LHQ, Ngân hàng Thế giới và các nhà tài trợ quan trọng để "khởi động cơ chế này", lưu ý rằng cuộc thảo luận không liên quan đến việc tước đoạt tài sản của Afghanistan hoặc thay đổi các biện pháp trừng phạt đối với Taliban.

Ông nói thêm rằng một ý tưởng riêng cũng đang được thảo luận liên quan đến việc sử dụng tiền từ Quỹ Ủy thác Tái thiết Afghanistan do Ngân hàng Thế giới quản lý để trả lương cho các nhân viên không thuộc khu vực an ninh.

Đầu tháng này, Liên Hợp Quốc đã kêu gọi viện trợ nhân đạo 4,4 tỷ USD cho Afghanistan vào năm 2022. Hôm thứ Tư, LHQ cho biết Afghanistan cần thêm 3,6 tỷ USD cho y tế và giáo dục, cơ sở hạ tầng cơ bản, thúc đẩy sinh kế và gắn kết xã hội, đặc biệt là nhu cầu của phụ nữ và các em gái.

Bùi Huy (theo RT)