Cảnh sát Nam Phi cho biết, 82 người được giải cứu đã bị bắt giữ với các cáo buộc khai thác trái phép, xâm nhập bất hợp pháp và vi phạm luật nhập cư. Tuy nhiên, nhà chức trách vẫn chưa xác định được chính xác có bao nhiêu người còn mắc kẹt dưới lòng đất, ước tính con số này có thể lên đến hàng trăm người.

Hầu hết những người làm việc tại mỏ này là dân nhập cư từ các nước láng giềng, họ chui xuống các hầm mỏ bỏ hoang để tìm kiếm những tàn dư của vàng từ các mỏ từng thuộc ngành công nghiệp khai khoáng Nam Phi.

Kể từ khi chiến dịch giải tỏa mỏ bắt đầu vào tháng 8/2024, Bộ Tài nguyên Khoáng sản và Năng lượng Nam Phi cho biết đã có 1.576 người rời khỏi mỏ. Trong nhiều tháng, chính quyền đã cắt nguồn cung cấp thực phẩm và nước uống từ bên trên để ép những người này rời khỏi mỏ. Tuy nhiên, một phán quyết của tòa án vào tháng 11 đã buộc chính quyền phải chấm dứt biện pháp này.

Hoạt động giải cứu hiện vẫn đang diễn ra, với việc sử dụng lồng sắt để đưa người sống sót và thi thể từ độ sâu hơn 2 km dưới lòng đất lên mặt đất. Cảnh sát dự đoán quá trình này sẽ kéo dài thêm nhiều ngày nữa.

Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép là vấn đề nhức nhối ở Nam Phi, đặc biệt tại các mỏ bị bỏ hoang do không còn khả năng khai thác quy mô lớn. Những người khai thác vàng trái phép thường làm việc trong điều kiện cực kỳ nguy hiểm mà không có bất kỳ biện pháp bảo hộ nào.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Khoáng sản Gwede Mantashe đã đến hiện trường vào ngày 14/1 và nhấn mạnh rằng những người trực tiếp khai thác vàng không phải là bên thu lợi chính từ hoạt động bất hợp pháp này.

“Những người khai thác này chỉ là công cụ. Vàng mà họ khai thác được đưa đến tay ai đó. Và người đó phải chịu trách nhiệm cho việc này”, ông Mantashe tuyên bố. “Những kẻ trục lợi từ vàng khai thác trái phép cần phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về những rủi ro mà các thợ mỏ đang phải đối mặt”.

Theo Hội đồng Khoáng sản Nam Phi, quốc gia này sở hữu những mỏ vàng sâu nhất thế giới, nhiều mỏ có độ sâu hàng kilomet dưới lòng đất. Đây chính là lý do khiến việc khai thác vàng trái phép tại các mỏ bỏ hoang trở nên cực kỳ nguy hiểm nhưng vẫn thu hút nhiều người bất chấp rủi ro.

Giới chức Nam Phi đang tiếp tục đẩy mạnh điều tra để truy tìm những kẻ đứng sau mạng lưới khai thác và buôn bán vàng trái phép, đồng thời tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn tại các mỏ bỏ hoang nhằm ngăn chặn thảm kịch tương tự tái diễn.

Hồng Hạnh (theo DW, Reuters, BBC)