Theo dõi báo trên:
Cứ đến ngày 29 tháng Chạp hằng năm là bà con người Thái Tày Thanh ở xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, lại tất bật chuẩn bị gói bánh chưng đen - 1 loại bánh truyền thống không thể thiếu trên mâm cúng vào ngày Tết của người dân nơi đây.
Ghi nhận của PV Báo Nhà báo và Công luận, tại xã Châu Thành (Quỳ Hợp, Nghệ An) vào chiều ngày 29 tháng Chạp, thời điểm chỉ còn cách Tết Nguyên đán cổ truyền đúng 1 ngày, nơi đây rộn ràng tiếng cười nói của những người con gái Thái, tiếng chày giã gạo ở hiên nhà sàn, mọi người cùng nhau làm nên chiếc bánh chưng đen độc đáo, truyền thống để cúng vào ngày Tết sắp tới.
Bánh chưng đen là loại bánh đặc biệt mang nét riêng của người Thái Tày Thanh, nguyên liệu chính chỉ là gạo nếp trắng và được nhuộm đen bằng tro rơm. Cứ bắt đầu vào vụ mùa gặt cuối cùng của năm, người Thái đen lại tích 1 ít rơm khô để ngày cận Tết gói bánh chưng. Rơm được bà con cất trữ ở đây phải từ cây lúa nếp do chính tay người trong gia đình mình cắt, sau khi rửa sạch phơi khô và cất lên giàn cao ở trong nhà.
Những bó rơm vẫn hương mùi lúa nếp được người dân đưa ra đốt để lấy tro.
Để giữ được tro tốt, người dân sẽ gắp những đống tro còn đỏ ửng vào trong chiếc cối đã đong sẵn gạo.
Tro và gạo nếp được giã đều tay. Mọi công đoạn đều do các bàn tay người phụ nữ làm, tuyệt nhiên đàn ông không được động tay vào.
Hạt Nga Chiếng (một loại vừng mọc tự nhiên trong rừng) cũng được bỏ thêm vào giã cùng gạo và tro, để tạo vị đậm đà cho bánh.
Sau khi đã giã đều, thành 1 màu đen. Người phụ nữ Thái sẽ sẩy trên một cái mẹt cho tro bay bớt ra ngoài và lấy gạo đã được nhuộm đen đi gói bánh.
Theo chị Ngân Thị Hà (xã Châu Thành, Quỳ Hợp, Nghệ An) cho hay, gạo sau khi đã nhuộm đen sẽ được những người phụ nữ Thái đưa lên gian chính giữa của nhà mình, cùng mọi người quây quần và gói bánh chưng.
" Theo phong tục từ rất lâu rồi việc giã gạo đen và chuẩn bị sẽ phải do phụ nữ làm, người đàn ông không được phép làm chỉ đến khi gói bánh thì người đàn ông mới được gói bánh cùng." - Chị Hà cho hay.
Bánh chưng đen người Thái Tày Thanh ở Qùy Hợp không có nhân. Lá gói bánh cũng dùng lá dong rừng rửa sạch, lau khô mới đem gói. Bánh chưng để cúng ngày Tết của đồng bào nơi đây có 4 loại bánh. Khâu tôm kháu khoài (Bánh sừng trâu); Khâu tôm cộp (Bánh đôi); Khâu tôm khuản tụ (Bánh gậy); Khâu tôm pom (Bánh vuông nhỏ).
Bánh chưng được hình thành gồm 2 bánh hình vuông kẹp vào với nhau tạo thành một cặp, với ý nghĩa cuộc sống ấm no, cầu cho gia đình hạnh phúc. Có tên gọi là "khâu tôm cộp" ( Bánh đôi).
Bánh "khâu tôm pom" ( Bánh vuông nhỏ). Bánh này có hình vuông nhỏ, lớn hơn hộp diêm, buộc thành chùm, mỗi chùm 5 bánh. Với ý nghĩa cầu cho sung túc, mọi sự tròn trịa, đầy đủ.
Bánh "khâu tôm khuản tụ" ( Bánh gậy). Bánh hình chiếc gậy, với ý nghĩa cầu cho người già được sống lâu.
Ông Vi Xuân Điển (xã Châu Thành, Quỳ Hợp, Nghệ An) cho biết: "Năm nào gia đình chúng tôi cũng tổ chức gói bánh chưng đen vào đúng ngày 29 tháng Chạp. Không gói sớm hơn tránh bánh hỏng không ngon."
Bánh sau khi chín, ăn vào sẽ cảm nhận được vị thơm của mùi nếp kèm mùi tro khiến cho người ăn có cảm giác như đang được giao hòa cùng cỏ cây, ruộng đồng, cùng thiên nhiên hoang sơ miền Tây xứ Nghệ.
Những đôi bàn tay đen sạm màu tro sau khi gói bánh.
Chị Ngân Thị Hà (Quỳ Hợp, Nghệ An) kiểm tra lại số lượng bánh "khâu tôm pom" ( Bánh vuông nhỏ). Chị cho hay, số lượng mỗi chùm bánh vuông nhỏ sẽ có 5 cái, ở mỗi mâm cũng gia đình sẽ phải đặt 1 đôi, tức là 10 cái bánh này.
"Bạn thân mến, đừng hỏi nhân bánh ở đâu nhé, vì bánh chưng người Thái không có nhân. Nó thật đơn giản, mộc mạc, nhưng cũng đầy ý nghĩa không kém bánh của Lang Liêu đấy. Mời bạn ăn thử một miếng nhé, nó ngọt ngào lắm đấy! Tết này khi đến với bản làng người Tày Thanh, nếu được biếu một chùm bánh nhỏ thì đừng từ chối, mau nhận lấy đi. Vì khách quý mới được biếu như thế, đó là lộc mà." - Chị Hà vui vẻ nói với mọi người khách đến với bản làng Thái Tày Thanh ngày Tết.
Thích
(CLO) Chiều 2/4, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Ngãi (1975 - 2025), đoàn công tác của Báo Hải Dương đã tới thăm và có buổi trao đổi nghiệp vụ với Báo Quảng Ngãi.
(CLO) Ngày 2/4, Tạp chí Trẻ em Việt Nam chính thức phát động cuộc thi vẽ tranh “Ngôi nhà mơ ước” năm 2025 với chủ đề “Đô thị xanh hạnh phúc”. Tổng giá trị giải thưởng lên tới hơn 300 triệu đồng.
(CLO) UBND TP Hà Nội quyết định thành lập Tổ công tác đánh giá Hồ sơ đăng ký thực hiện 02 Dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội (NƠXH) Tiên Dương 1 và xây dựng Khu nhà ở xã hội Tiên Dương 2, xã Tiên Dương, huyện Đông Anh.
(CLO) Phó Thủ tướng Mai Văn Chính mong muốn Khu công nghiệp Dốc Đá Trắng (tỉnh Khánh Hòa) ra đời phải là khu công nghiệp thông minh, hiện đại và bền vững, hình thành các hệ sinh thái công nghiệp - đổi mới sáng tạo - đô thị - dịch vụ - công nghệ cao; đảm bảo phát triển hài hòa với cộng đồng, hạ tầng cơ sở và phát triển kinh tế tri thức cho địa phương.
(CLO) Về thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị Quảng Ninh tiếp tục chủ động triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương trên tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" trong công tác tinh gọn, sắp xếp bộ máy.
(CLO) Ngày 2/4, theo thông tin từ UBND thành phố Hải Dương, bài đánh giá năng lực vào lớp 6 trường THCS trọng điểm năm học 2025 - 2026 sẽ có thêm môn tiếng Anh.
(CLO) Ngày 2/4, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, Sở này vừa ban hành thông báo công khai kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất năm 2025 (đợt 1) trên địa bàn tỉnh.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn, ngày 3/4, Bắc Bộ tăng nhiệt nhẹ, sáng sớm sương mù, trưa chiều giảm mây trời nắng. Khu vực Nam Bộ nắng nóng, có nơi trên 35 độ, chiều tối có mưa rào và dông vài nơi.
(CLO) Ngày 2/4, triển lãm “Nghe vải kể chuyện” đã diễn ra tại Bảo Tàng Mỹ Thuật Việt Nam. Đây là triển lãm cá nhân lần thứ ba của họa sĩ Trần Thanh Thục, người đã dành 45 năm theo đuổi nghệ thuật hội họa trên vải cắt dán - một thể loại hiếm gặp.
(CLO) Trưng bày “Hội ngộ gốm Nam Bộ xưa - Tiền Giang 2025” giới thiệu hơn 200 hiện vật, trải đều trên các dòng gốm.
(CLO) Dù hiện nay Thông tư ban hành quy chuẩn kỹ thuật về trụ sạc xe điện mới chỉ đang là dự thảo, tuy nhiên dự kiến có hiệu lực từ 15/6, tức là khoảng hơn 2 tháng nữa. Nhiều ý kiến cho rằng thời gian áp dụng tương đối ngắn.
(CLO) Chỉ từ 30.000 đồng, bạn đã có thể sở hữu một chiếc mũ bảo hiểm bắt mắt trên vỉa hè Hà Nội. Nhưng đằng sau mức giá “hạt dẻ” ấy là những chiếc mũ mỏng manh, sẵn sàng vỡ tan khi va chạm,
(CLO) Tin từ Cục Đường sắt (Bộ Xây dựng), dự kiến sẽ có 9 dự án đường sắt quốc gia trên toàn mạng lưới được khởi công xây dựng trong giai đoạn từ nay đến năm 2030.
(CLO) Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) thông báo hệ thống công nghệ thông tin KRX dự kiến sẽ được đưa vào vận hành chính thức từ ngày 5/5/2025. Để đảm bảo quá trình chuyển đổi hệ thống diễn ra an toàn, một số bộ chỉ số chứng khoán sẽ được điều chỉnh thời điểm hiệu lực sang ngày 28/4.
(CLO) Bốn dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021–2025 được lên kế hoạch đưa vào khai thác trong dịp lễ 30/4/2025. Tuy nhiên, khối lượng thi công còn nhiều, thời tiết bất lợi đang đặt ra thách thức lớn cho các ban quản lý dự án trong việc hoàn thành đúng tiến độ.
(CLO) Sáng 02/04/2025 (ngày 5/3 âm lịch), tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương, UBND huyện Thạch Thất đã long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định ghi danh “Hội chùa Tây Phương” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; đồng thời kỷ niệm 10 năm 34 pho tượng được công nhận Bảo vật quốc gia và khai hội chùa Tây Phương năm 2025.
(CLO) Ngày 2/4, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Dương, Sở này vừa ban hành thông báo công khai kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất năm 2025 (đợt 1) trên địa bàn tỉnh.
(CLO) Ngày 2/4, tại Hội sở chính, Quân chủng Hải quan đã phối hợp với Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) phát động chương trình “HiGreen Trường Sa” với mục tiêu trong một triệu cây xanh tại huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam
(CLO) Khởi công xây dựng từ năm 2014 với kinh phí khoảng 10.000 tỷ đồng nhưng sau thời gian dài không được sử dụng, bỏ hoang lãng phí; nhiều hạng mục tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 đã có dấu hiệu xuống cấp.
(CLO) Công an thành phố Hà Nội cùng Cục Cảnh sát giao thông phát hiện, bắt giữ tàu hút cát trái phép trên sông Hồng đoan qua xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
(CLO) Ngày 2/4, cơ quan chức năng đang phong toả nghiêm ngặt hiện trường vụ cháy khiến 3 người tử vong trên đường Mạc Vân, phường Xóm Củi, quận 8, TP HCM. Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cũng trực tiếp đến hiện trường kiểm tra, đồng thời thăm hỏi gia đình người bị nạn.
(CLO) UBND tỉnh Kon Tum vừa có văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương tổ chức kiểm tra, làm rõ nội dung mỏ đá ở huyện Kon Plông đã hết hạn nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động.
(CLO) Mực nước sông Hồng và sông Đà đang xuống thấp, tại cầu Văn Lang và Trung Hà (nối Phú Thọ với Hà Nội) đã lộ rõ móng trụ cầu trên những bãi cát ở giữa dòng sông.
(CLO) Hoả hoạn bùng lên ở căn nhà trên đường Mạc Vân, phường Xóm Củi, quận 8, TP HCM vào rạng sáng khiến 3 người tử vong.
(CLO) Thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hoá cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự đã điều tra, làm rõ, bắt giữ Nguyễn Văn Hà, sinh năm 1983, trú tại thôn Thanh Trung, xã Thanh Kỳ, huyện Như Thanh là đối tượng đã trộm cắp 2 con trâu của người dân.
(CLO) Thông tin từ Công an tỉnh Nghệ An cho biết, Công an xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu vừa hỗ trợ chị Phạm Thị Chung nhận lại số tiền 99 triệu đồng do chuyển khoản nhầm cho người khác.
