(CLO) Trả lời báo chí, Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Lê Tiến Thọ cho biết cứ mỗi mùa xét phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT lại có chuyện gây tranh cãi, kiện tụng.
Cần hiểu rõ nghệ sĩ trước khi xét duyệt danh hiệu
Vài năm một lần, việc xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND), Nghệ sĩ Ưu tú (NSUT) lại được tiến hành. Song, cứ tới mùa xét tặng là lại có lời ra tiếng vào. Thực trạng nhiều nghệ sĩ gạo cội trượt xét duyệt trong ngỡ ngàng vẫn luôn là điều khiến dư luận thở dài mỗi khi nhắc đến việc xét duyệt danh hiệu vốn được coi là cao quý này.
Trong danh sách 139 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND và 348 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSƯT do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) công bố vào cuối tháng 7/2022, không có tên một vài tên tuổi như: NSƯT Thanh Nguyệt, NSƯT Lê Thiện, NSƯT Thoại Mỹ, NSƯT Ngọc Khanh, NSƯT Linh Huyền, NSƯT Kim Dung…
Sau nhiều tranh cãi, đến ngày 4/8, UBND TP.HCM vừa gửi văn bản kiến nghị Bộ trưởng Bộ VHTT&DL cùng Hội đồng cấp nhà nước xét tặng danh hiệu nghệ sĩ thay đổi kết quả này.
Theo UBND TP.HCM, đây là những người có nhiều đóng góp cho hoạt động nghệ thuật, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả. Thêm vào đó, một số nghệ sĩ còn đào tạo, truyền nghề, nhất là với nghệ thuật hát bội không có trường đào tạo chính quy. Điều này đã góp phần bảo tồn nghệ thuật truyền thống đặc trưng Nam bộ trong bối cảnh sân khấu khó khăn, nghệ thuật truyền thống khó lan tỏa đến giới trẻ.
Liên quan đến việc 6 nghệ sĩ trượt NSND, NSND Lê Tiến Thọ - Nguyên Thứ trưởng Bộ VHTT&DL, nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam hai khóa 7, 8 thẳng thắn nhìn nhận: Cần có sự linh hoạt, cân bằng và rõ ràng của hai yếu tố định tính và định lượng.
Chia sẻ với báo chí, NSND Lê Tiến Thọ cho biết: Từ đầu năm 1984, NSND có 40 nghệ sĩ (trong đó lĩnh vực sân khấu có 26 người), NSƯT có149 nghệ sĩ (trong đó lĩnh vực sân khấu có 59 người). Danh hiệu này đã tạo ra giá trị, ấn tượng lớn cho xã hội. Theo nghệ sĩ gạo cội, hội đồng xét danh hiệu bây giờ đã là lần thứ 10.
Hiện nay, chúng ta đã có luật, thông tư hướng dẫn rõ ràng; qua nhiều hội đồng thẩm định và sau mỗi cuộc đánh giá, các cơ quan quản lý nhà nước phải rút ra được bài học kinh nghiệm, nhưng, đợt xét duyệt nào cũng chưa có sự thấu tình, đạt lý.
“Có những thành viên hội đồng chưa nắm hết các đối tượng mình xét. Cơ bản, hội đồng chỉ nắm được số HCV, HCB. Phải chăng những kê khai thành tích của các nghệ sĩ cũng chỉ chăm chăm mỗi điều ấy thôi. Cũng có những năm như hội đồng cấp thành phố ở TP HCM dựa vào thông tư, nếu không đủ huy chương sẽ gạt ngay từ cấp cơ sở.
Bây giờ Nghị định 40/2021/NĐ-CP (năm 2021), sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP (năm 2014) của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT đã thay đổi với 4 tiêu chuẩn. Thành viên hội đồng phải có trách nhiệm nắm bắt được thông tin, hiểu kỹ về các nghệ sĩ mình bỏ phiếu.
Có những loại hình nghệ thuật, nghệ sĩ ít được xuất hiện trên ti vi thì hội đồng chưa hiểu hết mà chỉ đánh giá dựa vào HCV, HCB thôi. Đấy là tiêu chí cứng. Hội đồng phải hiểu thêm rằng, họ có đóng góp, cống hiến, đào tạo và sống trong các loại hình truyền thống, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, ít được xuất hiện. Nếu không tìm hiểu, phân tích, mổ xẻ thật kỹ, mà đánh giá chủ quan, phiến diện, theo định tính hoặc máy móc định lượng theo huy chương thì sẽ có nhiều nghệ sĩ thiệt thòi”, NSND Lê Tiến Thọ phân tích.
Nhiều NSND mà khán giả không biết
Nói về chuyện phong tặng NSND, NSƯT, nhà văn Y Ban - Phó Chủ tịch Hội nhà văn Hà Nội chia sẻ với báo chí rằng, thực tế cho thấy, nhiều ngành nghề được phong tặng danh hiệu thành ra người ta cứ mải chạy theo cái danh mà quên mất thiên chức thực sự của mình. Đó là sáng tạo nghệ thuật.
Thậm chí, chỉ vì cái danh hiệu đó mà người ta tỵ nạnh, ganh đua nhau. Hơn thế, với danh nay, nhiều người cảm thấy tự mãn, "ngủ quên" trên danh hiệu. Thậm chí, có danh hiệu rồi, cũng chẳng “buồn" sáng tác nữa”.
Còn ở góc độ nhà quản lý và người làm nghề lâu năm, NSND Lê Tiến Thọ thừa nhận, những cuộc có giám khảo chấm thi, có hội đồng xét duyệt, nếu người nào có giải là người đó giỏi; còn nếu không được thì là lỗi ở hội đồng. Điều này có xảy ra.
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các nghệ sĩ cũng nên xem xét, phân tích lại cho kỹ càng về những tranh cãi. Sự cống hiến, đánh giá của văn nghệ sĩ còn nhiều khía cạnh, chứ không phải là ở tấm huy chương.
“Một tiết mục đi diễn liên hoan xong là có HCV, nhưng sau đó anh có đi diễn để lan tỏa vai diễn, nhân vật của mình không? Hay, đi liên hoan xong, được HCV đưa lên mạng xã hội khoe thành tích rồi đóng vở diễn lại. Có những NSND mà khán giả không biết họ từng diễn vở gì, vai gì…
Danh hiệu nghệ sĩ phải tạo ra sự cao quý, đừng có ào ào rồi chẳng ai nhớ đến, khiến cái danh đó bị mất. Để rồi, sau ồn ào phong thì không ai nhớ, không biết họ là ai, đóng góp cái gì thì thật là giá trị danh hiệu ngày càng giảm sút. Tôi nghĩ, đây cũng là tiêu chí nên được đưa vào quy định rõ ràng. Chẳng hạn, nghệ sĩ đã có huy chương thì phải đi diễn ở bao nhiêu địa điểm để phục vụ nhân dân. Đã định lượng, thì định lượng phải rõ ràng”, NSND Lê Tiến Thọ bày tỏ.
Đồng thời, NSND Lê Tiến Thọ cũng khẳng định, ông hiểu việc xét duyệt được thực hiện theo quy định và đang thực hiện đúng quy định. Tuy nhiên, điều này chưa thể nói là ổn khi kết quả chưa làm thỏa mãn công chúng yêu nghệ thuật và cuộc xét duyệt nào cũng gay cấn, lắm ồn ào.
“Chả có ai sai cả, chỉ có cái chưa đúng thôi, kết quả chưa làm thỏa mãn thôi. Luật không sai, hội đồng không phải không đúng. Làm sao để êm thấm thì yếu tố định tính, định lượng phải phân định cho rõ ràng hơn. Chẳng hạn, làm sao để những nghệ sĩ có cống hiến vẫn được ghi nhận, đỡ bị thiệt thòi. Mà để không thiệt thòi thì phải làm đúng, phải rà lại những tiêu chí cho kỹ, không bỏ sót và chính xác”, NSND Lê Tiến Thọ khẳng định.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau là nơi các nghệ nhân gặp gỡ, giao lưu nhằm bảo tồn, phát triển phong trào đờn ca tài tử tại mỗi địa phương.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
(CLO) Ngày 21/11, tại Đà Nẵng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam.
(CLO) Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM (Sở VH-TT) chỉ đạo các đơn vị phối hợp sắp xếp lại cơ sở vật chất để đảm bảo tổ chức các chương trình nghệ thuật, phục vụ chính trị và nhu cầu giải trí của người dân.
(CLO) Trưng bày “Câu chuyện từ những huy hiệu phản chiến” mang đến cho công chúng cái nhìn chân thực về “cuộc chiến” trong lòng nước Mỹ để phản đối cuộc chiến tranh ở Việt Nam.
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm 20 năm khu Phố cổ Hà Nội đón nhận Bằng Di tích lịch sử Quốc gia, Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm và biểu diễn nghệ thuật đặc sắc để tôn vinh những giá trị di sản của mảnh đất Thăng Long xưa.