Nghịch lý: Lợn hơi giảm “sốc”, giá thịt thành phẩm vẫn cao ngất ngưởng

Trong vài ngày gần đây, giá thịt lợn hơi trên thị trường cả nước đang có xu hướng giảm mạnh, xuống dưới ngưỡng 60.000 đồng/kg.

Cụ thể, tại Yên Bái, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên và Nam Định, giá lợn hơi đồng loạt giảm 100.000 đồng/kg xuống 55.000 đồng/kgm so với thời điểm trước khi bùng phát đợt dịch thứ 4. Tại tỉnh Thái Bình giá lợn hơi đang ở mức cao nhất toàn miền, nhưng cũng chỉ dao động trên dưới 56.000 đồng/kg.

Tại Hà Nội, giá thịt lợn hơi đang được giao dịch ở mức 55.000 đồng/kg. So với thời điểm trước khi Hà Nội bùng dịch đợt mới hồi cuối tháng 4, giá thịt lợn hơi đã giảm hơn 20.000 đồng/kg.

Tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, giá cũng đang giao dịch ở mức 54.000 – 56.000 đồng/kg. Tại khu vực miền Nam, giá thịt lợn hơi đang giao dịch ở ngưỡng 52.000 – 54.000 đồng/kg, đây cũng là khu vực thấp nhất so với cả nước.

Tuy liên tục giảm mạnh, và đang ở mức đáy, song giá thịt lợn thành phẩm tại các chuỗi siêu thị, chợ truyền thống vẫn duy trì ở mức cao. Trong đó, giá thịt ba rọi đang được bày bán tại siêu thị với giá 199.900 đồng/kg, thịt đùi và thịt thăn đang được bán với mức giá 159.900 đồng/kg và 189.900 đồng/kg. Đắt nhất là loại thịt sụn có giá 299.900 đồng/kg.

So với thời điểm cuối tháng 4, giá thịt heo tại các chuỗi siêu thị này hầu như không có biến động về giá. Thậm chí các loại thịt như ba rọi, thịt đùi đã tăng từ 9.000 – 15.000 đồng/kg.

Tại các khu chợ truyền thống, giá thịt lợn đang được giao dịch tại mức từ 140.000 – 165.000 đồng/kg. Đơn cử tại khu chợ Triều Khúc (Thanh Trì, Hà Nội) thịt lợn ba chỉ đang được bày bán với giá 150.000 đồng/kg, thịt nạc vai và nạc mông giá 140.000 đồng/kg, đắt nhất là thịt sườn giá 160.000 đồng/kg.

Người nuôi chẳng có lợi, người tiêu dùng cũng không

Trao đổi riêng với PV Báo Nhà báo và Công luận, ông Vũ Vĩnh Phú, nguyên Phó giám đốc Sở Thương mại Hà Nội giải thích: Sở dĩ có hiện tượng nghịch lý nêu trên, là do mỗi cân thịt phải trải qua quá nhiều khâu trung gian, làm độn thêm chi phí vào giá bán thành phẩm.

“Theo đúng dây chuyền, mỗi cân thịt lợn sẽ phải đi qua các bước, từ chuồng trại đến thương lái, bán buôn cấp 1, cấp 2, lò mổ, bán buôn lợn mảnh, cuối cùng mới đến chợ truyền thống và siêu thị bán lẻ. Chúng ta chỉ tạm tính mỗi khâu hưởng 8-10% thì giá thịt lợn đến tay người tiêu dùng cao đến mức nào”, ông Phú nói.

Chính điều này Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng phải công nhận chuỗi thịt lợn có quá nhiều khâu trung gian. 

“Còn một khâu nữa làm đẩy giá lên đó là khâu bán lẻ: chúng ta đều biết, chiết khấu ở một số siêu thị khi hàng đưa vào bán đại lý ký gửi thường từ 20-25% đối với tất cả các loại hàng, thậm chí 30%”, ông Phú nói thêm.

Theo ông Vũ Vĩnh Phú, với số liệu giá cả ở trên cho ta thấy, tháp giá bán lẻ luôn luôn hình thành ở trên thị trường như sau: giá thấp nhất là ở chợ ven đô, thứ đến là chợ dân sinh ở trung tâm, tiếp theo đó là giá ở các siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi và cuối cùng là giá ở các siêu thị, TTTM lớn. 

“Chúng ta công nhận 1 cách khách quan là ở siêu thị, TTTM các chi phí bảo quản thịt lợn có cao hơn ở chợ, ngoài ra còn thuế VAT 10% nữa, 1kg thịt lợn hiện nay siêu thị đang bán trên thị trường ví dụ như thịt nạc vai là 180.000đ/kg thì trong đó VAT là 18.000đ, người tiêu dùng phải chịu thuế này. Nhưng công bằng mà nói, nếu loại trừ thuế VAT thì giá thịt lợn ở một số siêu thị vẫn cao hơn ngoài chợ dân sinh từ 15 – 20% nữa”, ông Phú cho biết.

Trước nghịch lý này, ông Phú cho rằng, nếu giảm bớt các khẩu trung gian, người tiêu dùng có thể được hưởng lợi, do giá thịt lợn giảm từ 10% - 20%,  trên số lượng thịt mà họ tiêu dùng hàng ngày.

Về giải pháp, ông Phú nói: Trước hết phải tổ chức lại ngành chăn nuôi lợn trong nước, trên cơ sở chủ động từ đầu vào như con giống, thức ăn chăn nuôi mà chúng ta đang phải nhập đến 80% đến quá trình chăn nuôi, giết mổ và đưa đến nơi tiêu thụ. Đồng thời, cắt bớt những trung gian không cần thiết.

Hiện nay việc giao dịch mua bán thịt lợn trên thị trường Việt Nam không được công khai minh bạch, bởi hệ thống chợ đầu mối và sàn giao dịch hàng hóa chưa hoàn chỉnh và chưa được hình thành. 

Chính vì vậy việc ép cấp ép giá vẫn đem lại thua thiệt cho người chăn nuôi nhỏ lẻ,  nhưng lại đem lại lợi nhuận cao vô lý cho các tầng lớp tham gia vào việc mua bán, vận chuyển, bán lẻ mặt hàng này. 

Cũng theo ông Phú, lượng thịt lợn trên thị trường 80% bán ở các chợ dân sinh chứ không phải bán ở các siêu thị. Chính vì vậy phải quan tâm đầu tư cho hệ thống bán lẻ của kênh truyền thống mà hiện nay chúng ta ít quan tâm. 

Nếu có đầy đủ trang thiết bị bảo quản, tổ chức bán ra thì chợ sẽ góp công lớn trong việc giảm giá thịt lợn bán lẻ trên thị trường. 

“Từ đó có tác dụng cho hệ thống siêu thị nghiêm túc xem xét lại giá bán lẻ của mình. Thực sự chúng ta đã tạo ra một thị trường cạnh tranh thịt lợn lẻ thực sự ở nội địa”, ông Phú cho biết.

Ngoài ra, muốn làm được một việc lớn tồn tại nhiều năm chưa giải quyết được, ngoài cơ chế chính sách của nhà nước quan tâm đến mặt hàng chiến lược quan trọng này của dân sinh thì cần có sự vào cuộc của các doanh nghiệp có tiềm năng và sự ủng hộ của người tiêu dùng xã hội. 

“Nếu giải quyết được những vấn đề ở trên chắc chắn từng bước giá thịt lợn sẽ dần dần giảm nhiệt, đáp ứng lòng mong mỏi của mọi người trong xã hội”, nguyên Phó Giám đốc Sở Thương mại Hà Nội nhận định.