Cần 1.500 tỷ đồng để 5.300 hộ dân an cư

Ngành chức năng tỉnh An Giang cho biết, những năm gần đây An Giang và nhiều tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chịu tác động bởi biến đổi khí hậu, tình hình thiên tai, sạt lở diễn biến phức tạp. Sạt lở diễn ra cặp bờ sông Tiền, sông Hậu, sông Vàm Nao và hệ thống kênh rạch ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt xảy ra giữa mùa khô.

Kết quả quan trắc và cảnh báo sạt lở gần đây trên địa bàn tỉnh An Giang cho thấy, toàn tỉnh ghi nhận 52 đoạn nằm trong cảnh báo sạt lở, với chiều dài hơn 162 km, có khả năng gây ảnh hưởng đến khoảng 20.000 hộ dân; trong đó, có hơn 5.300 hộ dân cần di dời khẩn cấp ra khỏi khu vực sạt lở đặc biệt nguy hiểm.

Lãnh đạo UBND tỉnh An Giang cho biết, trong 52 đoạn nằm trong cảnh báo sạt lở, An Giang vừa rà soát lại có 20 điểm nằm trong nhóm nguy cơ sạt lở đặc biệt nghiêm trọng. Từ nguồn vốn Trung ương, 3 năm qua, An Giang đã xử lý, khắc phục 12 điểm, 8 điểm còn lại được UBND tỉnh bố trí vào nguồn vốn trung dài hạn của tỉnh để tiếp tục khắc phục, xử lý trong thời gian tới.

Ông Trần Anh Thư, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết: "Hiện UBND tỉnh có kế hoạch đầu tư 16 khu dân cư phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai để bố trí hơn 5.300 hộ dân vào ở, tổng kinh phí đầu tư gần 1.500 tỷ đồng. Hiện, UBND tỉnh An Giang đã có báo cáo với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để xin ý kiến Chính phủ hỗ trợ An Giang xây dựng các khu dân cư bố trí hàng nghìn hộ dân này, nhằm bảo vệ tính mạng và tài sản người dân”.

Tuy nhiên, theo ông Trần Anh Thư, không chỉ riêng nhiều tỉnh ĐBSCL mà nhiều tỉnh khu vực phía Bắc cũng bị tác động nặng nề từ thiên tai, như: lũ lụt, sạt lở núi, lũ ống… Do đó, nếu các tỉnh đều trông chờ vào nguồn tiền từ ngân sách phân bổ sẽ khó thực hiện các dự án mang tính cấp bách này.

Do đó, ông Thư cho rằng, các Bộ ngành Trung ương nghiên cứu cho các tỉnh đầu tư các cụm, tuyến dân cư này theo hình thức xã hội hóa. Nhà nước giao đất, doanh nghiệp thực hiện việc đầu tư cơ sở hạ tầng và chỉ sử dụng 30% số nền đất trung tâm, 70% đất nền còn lại giao lại cho Nhà nước bố trí cho người dân bị ảnh hưởng bởi sạt lở, thiên tai.

Hạn chế cấp phép khai thác cát

Về việc quản lý, khai thác cát trên địa bàn tỉnh An Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho rằng, các tỉnh miền Tây đang có dấu hiệu lún, do đó các công trình hạ tầng có nhu cầu nâng cao cốt nền. Ngoài ra, những công trình giao thông, xây dựng trọng điểm không thể không thực hiện. Do đó, việc khai thác cát sông không thể dừng lại khi chưa có vật liệu nào thay thế cho nhu cầu san lấp mặt bằng.

Tuy nhiên, tại An Giang, giải pháp trước mắt là hạn chế tình trạng khai thác cát thông qua đấu giá, bằng cách tổ chức đấu thầu nhưng hạn chế lượng cát khai thác. Ngoài ra, đối với giấy phép khai thác hết hạn của các công ty được cấp trước đây, UBND tỉnh không cấp mới; các giấy phép sắp hết hạn sẽ không gia hạn.

UBND tỉnh An Giang chỉ ưu tiên khai thác cát sông thông qua các công trình nạo vét, chỉnh trị dòng chảy, lượng cát này đang chiếm đến 80% tổng lượng cát đang khai thác trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, trong quá trình nạo vét, bùn cát chiếm khối lượng lớn nhưng chưa có công nghệ chuyển hóa thành vật liệu san lấp nên chỉ bơm vào vườn cây của người dân.

Còn về lâu dài, lãnh đạo tỉnh An Giang cho rằng cần quy hoạch lại các khu dân cư, đô thị, khu công nghiệp, tránh bố trí ven sông; tập trung vào các công trình nạo vét, chỉnh trị dòng chảy, hạn chế đấu giá khai thác cát, chỉ tổ chức đấu thầu và hạn chế khối lượng cát khai thác.

Ngày 26/3, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tỉnh An Giang tổ chức các cuộc đấu giá quyền khai thác khoáng sản cát sông làm vật liệu xây dựng đối với mỏ cát trên sông Tiền (xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới). Mỏ cát Bình Phước Xuân trữ lượng dự kiến khai thác hơn 2,3 triệu m3, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản khởi điểm tạm tính tương đương 7,2 tỷ đồng. Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ T-S.Home (trụ sở tại TP. HCM) trúng quyền khai thác với giá hơn 2.800 tỷ đồng.

Song, đến thời điểm hiện tại Công ty TNHH TM&DV T-S-Home vẫn chưa chứng minh năng lực tài chính và nộp tiền trúng đấu giá lần đầu. Do đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất UBND tỉnh An Giang hủy kết quả phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ cát sông Tiền.