Những con sóng khổng lồ gây ra bởi trận động đất 9,0 độ richter - một trong những trận động đất mạnh nhất được ghi nhận - đã ập vào bờ biển phía đông bắc Nhật Bản, làm tê liệt nhà máy điện Fukushima Dai-ichi và buộc hơn 160.000 cư dân phải chạy trốn khi phóng xạ phun vào không khí.

Đây là thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất thế giới kể từ sự cố nhà máy điện hạt nhân Chernobyl và dư chấn nó để lại đã khiến những người sống sót phải vật lộn để vượt qua nỗi đau mất gia đình và nhà cửa trước sóng biển dữ dội đáng sợ kéo dài trong vài giờ vào chiều ngày 11 tháng 3 năm 2011.

Đền thờ Akiba đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường đối với những người sống sót, vì nó hầu như không bị hư hại bởi sóng thần trong khi những ngôi nhà gần đó bị cuốn trôi hoặc thiêu rụi.

“Cách đây 10 năm trời có mưa tuyết và trời lạnh. Cái lạnh luôn khiến tôi nhớ lại những gì đã xảy ra vào ngày hôm đó”, Hiroko Ishikawa, 62 tuổi, nói.

Nhật hoàng Naruhito và Thủ tướng Yoshihide Suga dự kiến ​​sẽ vinh danh những người đã khuất trong một buổi lễ tưởng niệm ở Tokyo trong khi một số sự kiện khác được lên kế hoạch trên khắp vùng đông bắc Nhật Bản, nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi trận động đất.

Chính phủ đã chi khoảng 300 tỷ USD (32,1 nghìn tỷ yên) để tái thiết khu vực, nhưng các khu vực xung quanh nhà máy Fukushima vẫn bị giới hạn, những lo lắng về mức độ phóng xạ vẫn còn và nhiều người đã rời đi định cư ở nơi khác. Việc ngừng hoạt động của nhà máy tê liệt sẽ mất hàng chục năm xử lý và tiêu tốn hàng tỷ đô la.

Nhật Bản một lần nữa tranh luận về vai trò của năng lượng hạt nhân trong cơ cấu năng lượng của mình khi quốc gia nghèo tài nguyên này đặt mục tiêu đạt được mức trung tính carbon ròng vào năm 2050 để chống lại sự nóng lên toàn cầu. Nhưng một cuộc khảo sát trên truyền hình công cộng của NHK cho thấy 85% công chúng lo lắng về tai nạn hạt nhân.

Một số nhà hoạt động chống hạt nhân đang lên kế hoạch biểu tình trước nhà điều hành nhà máy, Điện lực Tokyo, vào đêm thứ Năm.

Chỉ có 9 trong số 33 lò phản ứng thương mại còn lại của Nhật Bản đã được phê duyệt để khởi động lại theo các tiêu chuẩn an toàn hậu Fukushima và chỉ bốn lò đang hoạt động, so với 54 lò trước thảm họa.

Năng lượng hạt nhân chỉ cung cấp 6% nhu cầu năng lượng của Nhật Bản trong nửa đầu năm 2020 so với 23,1% cho các nguồn tái tạo - thua xa 46,3% của Đức - và gần 70% cho nhiên liệu hóa thạch.