1. Cúng ông Công, ông Táo

Theo quan niệm dân gian, vào ngày 23/12 (23 tháng Chạp) các gia đình làm mâm cơm tiễn ông Công ông Táo về trời tâu với Ngọc Hoàng những việc thiện, ác, tốt, xấu của gia đình mình trong năm cũ, để mong năm mới mọi điều tốt lành hơn.

2. Gói bánh chưng

Bánh chưng là món ăn truyền thống có từ thời vua Hùng và không thể thiếu trong những ngày Tết của người Việt cho tới ngày nay. Các gia đình thường gói bánh chưng từ những ngày 27, 28, 29 Tết, đây cũng là một món quà biếu ý nghĩa cho họ hàng và bạn bè trong dịp này.

3. Chơi hoa dịp Tết 

Hoa đào miền Bắc, hoa mai miền Nam và cây quất là một trong những cây tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng cho gia đình. Hiện nay ở Việt Nam còn có thêm rất nhiều loại hoa đẹp khác được người dân ưa thích mua về trang trí trong nhà để chào đón năm mới như hoa lan, hoa ly, hoa cúc, hoa thủy tiên.

4. Bày mâm ngũ quả 

Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ tiên là phong tục truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt để cầu mong một năm mới bình an, may mắn, hạnh phúc, an khang, phú quý. Mâm ngũ quả mang nhiều ý nghĩa và không thể thiếu trên ban thờ mỗi gia đình dịp Tết đến.

5. Lau dọn nhà cửa

Trong những ngày gần Tết, tất cả đồ đạc trong nhà sẽ được đem ra lau rửa thật sạch sẽ, chuẩn bị chén bát mới cho ngày Tết. Với ý nghĩa sắp xếp lại những điều chưa ổn thỏa, xóa bỏ những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào năm mới nhiều tài lộc, may mắn.

6. Thăm mộ tổ tiên

Con cháu trong gia đình sẽ cùng nhau đi thăm viếng, dọn sạch nơi an nghỉ của ông bà tổ tiên và người thân của mình. Đây là một phong tục truyền thống phổ biến của người Việt thể hiện đạo hiếu, lòng kính trọng đối với tổ tiên đã khuất.

7. Cúng tất niên

Vào chiều 30 Tết các gia đình thường làm mâm cơm cúng tất niên, mời thần linh, gia tiên về ăn tết cùng gia đình.

8. Đón giao thừa

Giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm mới và năm cũ. Đây là thời khắc quan trọng khi đất trời giao hòa. Lễ cúng giao thừa hay còn gọi là Lễ Trừ Tịch, được cử hành vào thời khắc kết thúc năm cũ và chuyển sang năm mới. Tức là hết giờ Hợi ngày 30 sang giờ Tý ngày mùng 1 Tết. Với ý nghĩa đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ, đón những điều tốt đẹp của năm mới.

9. Hái lộc

Hái lộc đầu xuân là nét đẹp truyền thống trong năm mới của người Việt Nam. Hái lộc thường được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.

10. Xông đất

Sau thời điểm giao thừa, bước sang năm mới ai bước chân vào nhà đầu tiên với lời chúc mừng năm mới thì người đó là người xông đất. Việc xông đất đầu năm rất quan trọng, nên các gia đình thường chọn những người hợp tuổi hiền lành, gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt, tính tình vui vẻ để xông đất nhà mình.

11. Chúc Tết và mừng tuổi

Sáng mồng Một Tết còn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ tập đi chúc Tết ông bà, cha mẹ, anh em, họ hàng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới mỗi người tăng lên một tuổi, nên ngày mồng Một Tết là ngày con cháu “chúc thọ” ông bà và các bậc cao niên.

Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại những đồng tiền mới đựng trong phong bao lì xì màu đỏ để lấy may mắn. Tiền mừng tuổi không quan trọng ở số tiền nhiều hay ít mà quan trọng ở ý nghĩa.

12. Đi lễ chùa đầu năm

Đi lễ chùa đầu năm là phong tục không thể thiếu với người Việt. Đi lễ chùa đầu năm cầu xin một năm mới may mắn, phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với đức Phật, tổ tiên.

13. Xuất hành đầu năm

Xuất hành đầu năm mang ý nghĩa tâm linh rất quan trọng với người Việt Nam, nên thường chọn giờ đẹp để xuất hành và xuất hành theo hướng nào trước để có thể gặp may mắn, tài lộc cả năm.

14. Khai bút

Ngày đầu xuân năm mới, trẻ em có tục khai bút, treo câu đối đỏ để cầu may mắn và hi vọng mọi điều tốt lành, may mắn sẽ đến trong năm mới.

15. Xin chữ

Khi đi chơi Tết người ta cũng không quên qua cổng chợ xin chữ thầy đồ. Có thể là câu đối hoặc một chữ duy nhất. Người xưa thường xin chữ về thờ, với mong muốn con cháu được học chữ mà thành người. Chữ được yêu thích nhất thường là chữ Tâm, Phúc, Đức, An, Lộc…

DL (t/h)