Theo dõi báo trên:
Bài học điển hình mà Saara Martikka, một giáo viên ở Hameenlinna, Phần Lan, dạy cho học sinh của mình diễn ra như sau: Cô ấy đưa cho học sinh lớp 8 của mình những bài báo. Họ cùng nhau thảo luận: Mục đích của bài báo là gì? Nó được viết như thế nào và khi nào? Thông điệp của tác giả là gì?
Phần Lan đang đưa việc phân biệt tin tức giả vào trong giáo trình học phổ thông của mình. Ảnh: NYT
“Một mẩu tin hay không đồng nghĩa với việc đó là một thông tin đúng", cô nói. Trong một lớp học vào tháng trước, cô đã cho học sinh xem ba video TikTok và họ đã thảo luận về động cơ của người sáng tạo cũng như tác động của các video. Mục tiêu của cô, giống như mục tiêu của các giáo viên trên khắp Phần Lan, là giúp học sinh học xác định đâu là thông tin sai lệch.
Phần Lan xếp thứ nhất trong số 41 quốc gia châu Âu về khả năng phục hồi trước thông tin sai lệch lần thứ năm liên tiếp trong một cuộc khảo sát được Viện Xã hội Mở ở Sofia, Bulgaria công bố vào tháng 10 vừa rồi.
Các quan chức cho biết thành công của Phần Lan không chỉ là kết quả của hệ thống giáo dục mạnh mẽ, một trong những hệ thống tốt nhất trên thế giới, mà còn nhờ nỗ lực phối hợp để dạy học sinh về tin giả. Kiến thức truyền thông là một phần của chương trình giảng dạy cốt lõi.
Sau Phần Lan, các quốc gia châu Âu khác cũng xếp hạng cao lần lượt là Na Uy, Đan Mạch, Estonia, Ireland và Thụy Điển. Các quốc gia dễ bị thông tin sai lệch nhất là Georgia, Bắc Macedonia, Kosovo, Bosnia & Herzegovina và Albania. Kết quả khảo sát được tính toán dựa trên điểm số về tự do báo chí, mức độ tin tưởng trong xã hội và điểm số về văn học, khoa học và toán.
Mỹ không được đưa vào cuộc khảo sát, nhưng các cuộc thăm dò khác cho thấy thông tin sai lệch đã trở nên phổ biến hơn kể từ năm 2016 và niềm tin của người Mỹ vào các phương tiện truyền thông đang ở mức thấp kỷ lục.
Một cuộc khảo sát của Gallup, được công bố vào tháng 10, cho thấy chỉ 34% người Mỹ tin rằng các phương tiện truyền thông đại chúng đang đưa tin đầy đủ, chính xác và công bằng, cao hơn một chút so với con số năm 2016. Ở Phần Lan, 76% Người Phần Lan coi báo in và báo điện tử là đáng tin cậy.
Phần Lan có lợi thế trong việc chống lại thông tin sai lệch. Hệ thống trường công lập của nước này là một trong những hệ thống tốt nhất trên thế giới. Đại học cũng hoàn toàn miễn phí. Người dân có sự tin tưởng cao vào chính phủ và Phần Lan là một trong những quốc gia châu Âu ít bị ảnh hưởng nhất bởi đại dịch. Giáo viên tại nước này cũng rất được kính trọng.
Trên hết, ngôn ngữ của Phần Lan được khoảng 5,4 triệu người sử dụng. Ông Leo Pekkala, giám đốc Viện nghe nhìn quốc gia Phần Lan, cho biết các bài viết có nội dung sai sự thật được viết bởi những người nước ngoài có thể dễ dàng được xác định thông qua lỗi ngữ pháp hoặc cú pháp.
Mặc dù giáo viên ở Phần Lan được yêu cầu dạy kiến thức về phương tiện truyền thông, nhưng họ có quyền quyết định về cách thực hiện các bài học.
Học sinh xem video TikTok như một phần của bài tập về tin giả. Ảnh: NYT
Cô Martikka, giáo viên cấp hai, cho biết cô đã giao nhiệm vụ cho học sinh chỉnh sửa video và ảnh của chính mình để hiểu rằng việc thao tác thông tin dễ dàng như thế nào. Một giáo viên ở Helsinki, Anna Airas, cho biết cô và học sinh của mình đã tìm kiếm những từ như “tiêm chủng” và thảo luận về cách thức hoạt động của thuật toán tìm kiếm và lý do tại sao kết quả đầu tiên có thể không phải lúc nào cũng đáng tin cậy nhất.
Mặc dù thanh thiếu niên ngày nay lớn lên cùng với mạng xã hội, nhưng điều đó không có nghĩa là họ biết cách xác định và đề phòng các video đã bị thao thúng cũng như tuyên truyền tin giả.
Trên thực tế, một nghiên cứu được công bố vào năm ngoái trên Tạp chí Tâm lý học của Anh cho thấy tuổi vị thành niên là thời điểm nhạy cảm dễ bị ảnh hưởng bởi các thuyết âm mưu.
Chính phủ Phần Lan cũng đang sử dụng các thư viện làm trung tâm dạy cho người lớn tuổi cách phân biệt thông tin trực tuyến.
Đối với giáo viên ở mọi lứa tuổi, việc đưa ra những bài học hiệu quả có thể là một thách thức. Bà Mari Uusitalo, giáo viên cấp 2 và cấp 3 ở Helsinki, cho biết dạy học truyền thống dễ hơn rất nhiều so với việc dạy phân biệt tin giả.
Cô bắt đầu bằng cách dạy học sinh về sự khác biệt giữa những gì họ nhìn thấy trên Instagram và TikTok so với những gì họ đọc trên báo Phần Lan. “Họ thực sự không thể hiểu được tin giả, thông tin sai lệch hay bất cứ thứ gì nếu họ không hiểu mối quan hệ giữa mạng xã hội và báo chí”, cô nói.
Trong suốt 16 năm làm giáo viên của Uusitalo, cô đã nhận thấy sự suy giảm rõ rệt về kỹ năng đọc hiểu, điều mà cô cho là do học sinh dành ít thời gian hơn cho sách và dành nhiều thời gian hơn chơi game và xem video. Cô cho biết, với kỹ năng đọc kém hơn và khoảng thời gian chú ý ngắn hơn, học sinh sẽ dễ tin vào tin giả hoặc không có đủ kiến thức về các chủ đề để xác định thông tin nào là sai lệch.
Uusitalo cho biết mục tiêu của cô là dạy cho học sinh những phương pháp mà họ có thể sử dụng để phân biệt giữa sự thật và tin giả. “Tôi chỉ cần cung cấp cho các em công cụ để đưa ra ý kiến của riêng mình”, cô nói.
Hoàng Việt (theo NYT)
Thích
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Hai anh em họ từ Nghệ An ra Hà Nội học nghề cắt tóc. Tuy nhiên, cả hai lại rủ nhau buôn ma túy và bị Công an bắt giữ.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Lần đầu tiên, Liên hoan phim hoạt hình “Dòng khát vọng” được tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm ngành Hoạt hình Việt Nam ra đời (9/11/1959).
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu mạng xã hội X, đã chỉ trích dự luật của Úc, trong đó cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội và phạt các mạng xã hội lên tới 49,5 triệu AUD (32 triệu USD) đối với các vi phạm.
(CLO) Sau khi bị tòa án Mỹ tuyên vi phạm luật chống độc quyền trong thị trường tìm kiếm trực tuyến, Google đang đối mặt với yêu cầu từ Bộ Tư pháp Mỹ (DoJ) buộc phải bán trình duyệt Chrome.
(CLO) Ở Trung Quốc, giới trẻ ngày càng sử dụng mạng xã hội không chỉ để kết nối với bạn bè mà còn để thuê người lạ để trò chuyện.
(CLO) Meta đã bị EU phạt gần 800 triệu euro với cáo buộc cạnh tranh không lành mạnh bằng cách liên kết dịch vụ 'rao vặt' Marketplace với mạng xã hội Facebook.
(CLO) TikTok hôm thứ Năm công bố rằng nền tảng tạo video AI mang tên Symphony Creative Studios đã có sẵn trên toàn cầu cho tất cả các nhà quảng cáo.
(CLO) Việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ ông Donald Trump dự kiến sẽ giúp mạng xã hội X (trước đây là Twitter) khôi phục kinh doanh, khi một số thương hiệu bắt đầu quay lại quảng cáo trên nền tảng này để tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền mới.
(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.
(CLO) Các nhà quảng cáo dự kiến sẽ chi số tiền kỷ lục là 10,5 tỷ bảng cho quảng cáo Giáng sinh tại Vương quốc Anh trong mùa này, song không ưu tiên cho truyền hình truyền thông.
(CLO) Vào đầu thế kỷ 19, thủ đô London của Vương quốc Anh có hàng chục tờ báo in hàng ngày. Nhưng ngày nay, việc các tờ báo thay đổi định dạng đã đánh dấu sự kết thúc của tin tức địa phương hàng ngày trên báo in.
(CLO) Espresso, ứng dụng tin tức ngắn gọn của The Economist, sử dụng AI để dịch nội dung video sang nhiều ngôn ngữ nhằm tiếp cận đối tượng độc giả trẻ trên toàn cầu.
