(CLO) Hai năm trước, chưa đến 300.000 độc giả trả phí đăng ký trên Substack. Bây giờ, hơn 1,5 triệu người đã chấp nhận trả tiền cho nền tảng tin tức này. Sự bùng nổ Substack được đánh giá mới chỉ ở giai đoạn sơ khai. Lý do vì nó có thể trả lời cho một số vấn đề thời đại của báo chí.
Substack, sức sống mới của báo chí
Một vấn đề là của các tổ chức tin tức: Làm thế nào để bạn phát hành các tác phẩm cho độc giả và được trả tiền để làm như vậy? Một vấn đề khác là của nhà báo: Làm thế nào để bạn gây dựng thêm lượng độc giả? Nếu không có lượng độc giả đáng tin cậy, mỗi tác phẩm bạn xuất bản đều có thể hoàn toàn không được đọc hoặc chỉ làm công cụ kiếm tiền cho kẻ khác.
Việc tìm kiếm độc giả trong những năm gần đây đã khiến các nhà báo, hay các hãng tin thường gặp khó khăn, dẫn đến việc đổ xô đến các mạng xã hội (MXH) như Facebook, Twitter, Telegram và gần đây là TikTok để tìm lại độc giả đã mất hoặc tìm kiếm độc giả mới - những nơi mà người dùng thực ra hiếm khi có xu hướng rời khỏi các mạng này để hướng tới bất kỳ hoạt động báo chí thực tế nào, chứ đừng nói đến việc trả tiền cho các bài báo. Thực tế này đang ngày càng rõ ràng và theo chiều hướng “cực đoan” hơn.
Nhưng Substack đáp ứng được cả hai điều đó. Nó có thể hoạt động giống như một MXH, song là nơi chủ yếu lưu trữ các bài báo trả phí và gửi chúng đến danh sách người đăng ký. Hay nói cách khác, đó là một ngôi nhà dành riêng cho các hãng tin, các nhà báo và các độc giả thực sự của báo chí hay kể cả văn chương.
Nó là một nền tảng giúp các cây bút giữ chân độc giả và để các nhà xuất bản tin tức được trả tiền mà không cần phải in ra giấy hoặc phụ thuộc vào các nhà quảng cáo. Nó đang định hình lại thị trường chữ viết. Nó có thể giá trị và giàu ý nghĩa cho giới báo chí và truyền thông hơn nhiều so với Facebook, Twitter và đặc biệt TikTok.
Vào năm 2020, cây bút Bari Weiss đã quyết định rời tờ báo danh tiếng New York Times để đổi tên một kênh tin tức trên Substack của mình từ “Common Sense” thành “The Free Press”: một nỗ lực để tạo ra “tờ báo” của riêng mình dưới dạng bản tin. Cùng với việc hoạt động tích cực và giới thiệu kênh tin tức này trên Twitter, cô đã đưa độc giả của mình đến The Free Press: Hiện có 280.000 người đăng ký miễn phí, gồm ít nhất 10% trả phí đăng ký với giá từ 80 đến 96 đô la mỗi năm, qua đó mang lại cho kênh này khoản doanh thu tới 2,5 triệu đô la (khoảng 58 tỷ VNĐ).
Rất nhiều tiền đang được kiếm trên Substack bởi một số người nổi tiếng. Cây bút thành công nhất của nền tảng - nhà sử học Heather Cox Richardson, người viết Thư hàng ngày từ một email của Mỹ - có “hàng trăm nghìn” người đăng ký trả phí. Với mức giá 50 - 60 đô la một năm, điều này sẽ mang lại cho Richardson tối thiểu 5 triệu đô la hàng năm.
Các cây bút nổi tiếng khác của Substack bao gồm Matt Taibbi, Glenn Greenwald, Matthew Yglesias và Andrew Sullivan - tất cả, giống như Weiss, trước đây đã từng làm việc cho các hãng truyền thông lớn. Sullivan đang kiếm được hơn 1,1 triệu đô la. Yglesias đang thu về hơn 1 triệu đô la…
Tuy nhiên, bản thân nền tảng Substack lại không thu được nhiều. Họ được cho là đã kiếm được tổng cộng 9 triệu đô la doanh thu vào năm 2021. Công ty này được đồng sáng lập bởi cựu nhà báo Hamish McKenzie, nhà phát triển Jairaj Sethi và CEO công nghệ Chris Best tại Mỹ vào năm 2017. Họ sẽ nhận 10% doanh thu do các cây bút hoặc người sáng tạo kiếm được (Substack cũng cho phép phát hành podcast và video như các MXH khác).
Nơi báo chí nghiêm chỉnh và chu đáo hơn
Dù số lượng người dùng của Substack tương đối nhỏ, song tác động văn hóa của nó đã rất đáng kể. Farrah Storr, cựu biên tập viên của tạp chí Elle hiện là người đứng đầu bộ phận hợp tác các cây bút của Substack tại Vương quốc Anh cho biết: “Substack đang cung cấp một nơi thay thế, chu đáo hơn để viết”.
Storr cho biết, việc đổ xô làm báo miễn phí để kiếm quảng cáo trong kỷ nguyên số trong những năm 2010 đã làm báo chí trở nên tồi tệ hơn, khi họ bị cuốn vào guồng quay lượng truy cập, dẫn đến nhưng bài báo chỉ ngày càng giảm chất lượng, thậm chí chỉ mong “câu view”. Substack lại có một cách tiếp cận khác và cho phép các nhà báo được trả tiền trực tiếp cho công việc của họ.
Trong khi đó, Facebook hay Twitter đang làm mất giá trị của các nhà báo một cách thảm hại, đơn giản nó cổ xúy cho các đoạn tút “giật gân”, dễ “lan truyền” để thu quảng cáo hơn là những bài viết sâu sắc.
Một cây bút nổi tiếng trên Substack cho biết: “Tôi thích nó hơn bất cứ điều gì khác mà tôi làm. Bạn không ngừng xây dựng ý tưởng của mình và xây dựng một nhóm độc giả hiểu thế giới quan của bạn”. Ông trích dẫn một bài báo dài dài tới 3.000 từ gần đây về Brexit và dư luận của mình, và được độc giả rất đón nhận và trả tiền để đọc.
Eleanor Halls, biên tập viên âm nhạc của Telegraph, người cũng viết mục văn hóa đại chúng PassTheAux trên Substack, giải thích sức hấp dẫn của lượng độc giả tương tác cao: “Độc giả của bạn ở đó vì họ rất quan tâm đến những gì bạn viết, hoặc cụ thể là những gì bạn nghĩ". Nhà báo Ian Leslie, người viết bản tin The Ruffian, cũng đồng ý: “Họ ở đây vì bạn, và do đó càng có nhiều 'bạn' thì càng tốt".
Theo các cây bút, Substack cung cấp “kho vũ khí biểu đạt lớn hơn” so với bản in hoặc kể cả các giao diện báo điện tử hàng đầu. Bên cạnh bài viết, bạn có thể đăng liên kết, video, tweet, hình ảnh, biểu đồ; định dạng có thể được thực hiện để phù hợp với lập luận của bạn.
Tại sao các nhà báo phải viết miễn phí cho MXH?
Nhưng Substack còn hơn cả một nền tảng viết blog khác. Sự đổi mới quan trọng của nó và lợi thế, là cách nó cho phép các cây bút giành lại độc giả, tiếp cận họ qua email.
Substack có thể giúp báo chí cạnh tranh được với các MXH không? Helen Lewis, một cây bút thành công trên nền tảng này cho rằng là có thể. Bởi vì “nó mang lại cho người viết rất nhiều thứ họ muốn” từ việc trao đổi, cụ thể là kết nối trực tiếp với độc giả. Jonn Elledge, người có mục tin có gần 5.000 độc giả, cho biết những người đăng ký đã “chọn đầu tư trực tiếp vào tôi với tư cách là một cây bút”.
Như vậy, Substack là một gợi ý tốt để khắc phục cuộc khủng hoảng báo chí hiện nay, giúp các nhà báo lấy lại niềm tin từ độc giả, cũng như có thể kiếm tiền từ những bài viết của mình.
Đến lúc này, những người nổi tiếng, những nhà báo, những cây bút xuất sắc hay các tổ chức báo chí đang hoạt động “tích cực” trên Facebook, TikTok, Twitter hay YouTube có thể sẽ đặt ra câu hỏi: Tại sao chúng ta phải hạ thấp mình để làm không công hoặc với thù lao bèo bọt cho các MXH?
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng 22/11, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.
(CLO) Do có mâu thuẫn với hàng xóm nên Triệu Thị Ton đã đổ thuốc trừ sâu vào đầu nguồn nước được gia đình anh N dẫn về nhà để sử dụng trong sinh hoạt nhằm mục đích đầu độc các thành viên trong gia đình anh N.
(CLO) Tại phòng khám đầu tiên chuyên điều trị các bệnh do ô nhiễm ở Delhi (Ấn Độ), ông Deepak Rajak 64 tuổi đang vật lộn với cơn hen suyễn ngày càng nặng. Con gái ông đã đưa ông đến đây trong tình trạng vô cùng lo lắng khi thấy sức khỏe của cha mình xấu đi nhanh chóng.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).
Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức Giải chủ trì buổi lễ.
(CLO) Giới chức Hồng Kông (Trung Quốc) mới đây cho biết, một tổ chức ở đặc khu này đã điều hành đường dây mại dâm thông qua các nền tảng mạng xã hội, quảng bá các diễn viên phim người lớn Nhật Bản để thu hút khách hàng.
(CLO) Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ trích Mỹ vì làm gia tăng căng thẳng, cho rằng Bán đảo Triều Tiên đang đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có khi đến thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên.
(CLO) Tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc lũy kế 10 tháng năm 2024 đạt xấp xỉ 3 tỷ USD. Trong đó, xe nhập khẩu từ Trung Quốc tăng bằng lần, xe Thái Lan và Indonesia nhích nhẹ.
(CLO) Còn hơn 1 tháng nữa mới tới giáng sinh, nhưng những ngày này phố Hàng Mã đã “thay áo mới” lung linh sắc màu của những đồ chơi, phụ kiện trang trí bắt mắt
(CLO) CTCP Kỹ thuật và Ô tô Trường Long (Mã: HTL) ghi nhận doanh thu sụt giảm 7,8% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận vẫn được cải thiện do cắt giảm các chi phí. Công ty vừa chốt tạm ứng cổ tức tiền mặt tỷ lệ 35% cho cổ đông.
(CLO) Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đan Phượng (TP Hà Nội) đã mở thầu gói thầu số 07: Thi công xây dựng công trình và đảm bảo an toàn giao thông, thuộc Dự án "Xây dựng tuyến đường Tây Thăng Long".
(CLO) Theo thông báo của công tố viên Mỹ, tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani, một trong những người giàu nhất thế giới, bị truy tố ở New York với cáo buộc hối lộ hơn 250 triệu USD cho giới chức Ấn Độ.
(CLO) Lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine vào ngày 21/11 đã công bố đoạn video cho thấy một cuộc tấn công vào một sở chỉ huy của Nga gần làng Maryino ở Tỉnh Kursk.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
(CLO) Sau khi bị tòa án Mỹ tuyên vi phạm luật chống độc quyền trong thị trường tìm kiếm trực tuyến, Google đang đối mặt với yêu cầu từ Bộ Tư pháp Mỹ (DoJ) buộc phải bán trình duyệt Chrome.
(CLO) Meta đã bị EU phạt gần 800 triệu euro với cáo buộc cạnh tranh không lành mạnh bằng cách liên kết dịch vụ 'rao vặt' Marketplace với mạng xã hội Facebook.
(CLO) Việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ ông Donald Trump dự kiến sẽ giúp mạng xã hội X (trước đây là Twitter) khôi phục kinh doanh, khi một số thương hiệu bắt đầu quay lại quảng cáo trên nền tảng này để tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền mới.
(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.
(CLO) Các nhà quảng cáo dự kiến sẽ chi số tiền kỷ lục là 10,5 tỷ bảng cho quảng cáo Giáng sinh tại Vương quốc Anh trong mùa này, song không ưu tiên cho truyền hình truyền thông.
(CLO) Vào đầu thế kỷ 19, thủ đô London của Vương quốc Anh có hàng chục tờ báo in hàng ngày. Nhưng ngày nay, việc các tờ báo thay đổi định dạng đã đánh dấu sự kết thúc của tin tức địa phương hàng ngày trên báo in.
(CLO) Espresso, ứng dụng tin tức ngắn gọn của The Economist, sử dụng AI để dịch nội dung video sang nhiều ngôn ngữ nhằm tiếp cận đối tượng độc giả trẻ trên toàn cầu.