Theo South China Morning Post, Viện Kiểm soát Nhân dân Tối cao Trung Quốc ngày 25/10 phê chuẩn việc bắt giữ ông Doãn Gia Tự, 65 tuổi, cựu chủ tịch tập đoàn vũ khí Norinco, vì “tình nghi nhận hối lộ, thu lợi bất chính cho người thân và bạn bè”.

Lệnh bắt Doãn Gia Tự được đưa ra sau 7 tháng cựu chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp phương Bắc Trung Quốc (Norinco) bị Cơ quan Kỷ luật Trung ương Trung Quốc (CCDI) điều tra nội bộ cáo buộc “vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật” – một cụm từ thường dùng chỉ tham nhũng ở Trung Quốc.

Doãn Gia Tự từng là bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch Norinco tới khi bất ngờ về nghỉ hưu năm 2018, 3 năm trước tuổi nghỉ hưu 65. Ông bị bàn giao cho công tố viên ngày 30/9 sau khi bị khai trừ đảng và tước bỏ mọi chức vụ, chế độ.

Ông Doãn trở thành cựu lãnh đạo cấp cao mới nhất trong ngành quốc phòng Trung Quốc “sa lưới” trong chiến dịch chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

CCDI cáo buộc ông Doãn đã nhận “những khoản tiền lớn và những món quà tặng khổng lồ”, cũng như lợi dụng chức quyền để trục lợi cho người khác và phân phối hoạt động kinh doanh cho người thân và bạn bè vì lợi ích cá nhân, gây ảnh hưởng lớn đến lợi ích quốc gia. Ngoài ra, ông này còn bị cáo buộc có tư cách thành viên câu lạc bộ golf một cách bất hợp pháp.

Trước khi nắm chức quản lý cao nhất của Norinco năm 2013, Doãn Gia Tự làm việc hơn 14 năm tại Trường An, công ty con của Norinco chuyên sản xuất xe du lịch, xe tải nhỏ, xe tải thương mại và xe tải nhẹ. Ông Doãn còn được ví như chiếc chìa khóa vực dậy tập đoàn này từ bờ vực phá sản năm 1998.

Doãn Gia Tự là lãnh đạo cấp cao thứ hai của Norinco “ngã ngựa” từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát đọng chiến dịch chống tham nhũng 9 năm trước. Hồi tháng 1, CCDI thông báo khai trừ đảng đối với ông Hồ Văn Minh, cựu bí thư đảng ủy và chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc và Tổng công ty Công nghiệp Đóng tàu Trung Quốc (CSIC), do nhận hối lộ.

Doãn Gia Tự thay thế ông Hồ làm phó Tổng giám đốc Norinco năm 2010 và đảm nhận vị trí bí thư đảng ủy doanh nghiệp năm 2014. Ông Hồ đã ra hầu tòa hồi tháng 2 ở Thượng Hải và đang chờ phán quyết. Hiện chưa rõ hai vụ án có liên quan đến nhau không.

Trước ông Doãn và ông Hồ, cựu Tổng giám đốc CSIC Tôn Ba, cũng bị kết án 12 năm tù tội danh nhận hối lộ và lạm dụng quyền lực hồi tháng 9/2019. Tòa phạt Tôn Ba 800.000 nhân dân tệ (125.000 USD) và tịch thu 8,4 triệu nhân dân tệ tiền hối lộ cùng quà cáp mà vợ chồng ông Tôn đã nhận.

Cả ba cái tên trên đều thuộc nhóm các nhà điều hành quốc phòng hàng đầu mà Bắc Kinh phụ thuộc để hiện đại hóa quân đội. Norinco cung cấp súng đạn, xe tăng và máy bay cho các lực lượng quân đội và cảnh sát vũ trang.

Một báo cáo hồi tháng 12/2020 của Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, cho biết Norinco là tập đoàn sản xuất vũ khí lớn thứ 8 thế giới và lớn thứ hai Trung Quốc, sau Tập đoàn Công nghiệp Hàng không.

Vào năm 2020, doanh thu của Norinco là 19,6 tỷ nhân dân tệ (khoảng 3 tỷ USD) ở thị trường nội địa và xuất khẩu, tăng 10% so với năm trước.

Tập đoàn này đứng sau nhiều dự án công nghiệp trong lĩnh vực quốc phòng. Vào năm 2015, Norinco được ủy quyền giám sát sự phát triển và ứng dụng công nghệ của hệ thống vệ tinh dẫn đường Bắc Đẩu – câu trả lời của Trung Quốc cho Hệ thống Định vị Toàn cầu GPS của Mỹ.

Tuy nhiên, tập đoàn này đã chịu sức ép lớn từ cuối năm ngoái sau khi Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump ban hành một sắc lệnh hành pháp cấm nhà đầu tư Mỹ sở hữu cổ phần của 31 doanh nghiệp Trung Quốc, bao gồm cả Norinco do có quan hệ mật thiết với quân đội Trung Quốc.

Hương Vũ (Theo South China Morning Post)