Theo dõi báo trên:
Một thập kỷ trước, liệu pháp vắc xin mRNA cá nhân hóa trong điều trị ung thư được xem là đặc quyền của giới siêu giàu, với chi phí lên đến 1 triệu USD mỗi bệnh nhân.
Các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc đang đặt mục tiêu thay đổi điều đó bằng cách phát triển các liệu pháp tương tự với giá chỉ bằng một phần nhỏ, đồng thời cạnh tranh với những ông lớn dược phẩm phương Tây.
Likang Life Sciences, một công ty công nghệ sinh học tại Bắc Kinh, mới đây đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép thử nghiệm lâm sàng vắc xin ung thư mRNA LK101 trên người.
Đây là sản phẩm đầu tiên của Trung Quốc đạt đến giai đoạn này. Chen Li, nhà sáng lập công ty, cho biết giá thành của sản phẩm sẽ "thấp hơn đáng kể" so với các đối thủ phương Tây.
Cheng Xudong, người sáng lập công ty ZSky cũng có trụ sở tại Bắc Kinh, dự báo giá thuốc của Trung Quốc có thể giảm "theo cấp số nhân". Theo đó, chi phí sản xuất hiện tại cho một liệu trình 6 liều có thể dưới 100.000 nhân dân tệ (13.800 USD - khoảng 357 triệu VNĐ), trong khi các công ty phương Tây vẫn có giá trên 100.000 USD mỗi liều.
Ảnh minh họa: AI
Từ lâu, chi phí cao đã là rào cản lớn với vắc-xin ung thư. Ugur Sahin, đồng sáng lập BioNTech, từng cho biết chi phí sản xuất ban đầu của công ty ông là 350.000 USD mỗi liều, sau đó giảm xuống dưới 100.000 USD nhờ tự động hóa. Nhưng với việc mỗi bệnh nhân cần tiêm 9 liều, tổng chi phí có thể vẫn vượt 1 triệu USD. Nhà hóa học dược phẩm Derek Lowe nhận định giá có thể tiếp tục giảm, nhưng khó có thể rẻ.
Vắc xin mRNA chống ung thư hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư mang protein đặc trưng. Không giống các loại thuốc ung thư truyền thống, vắc xin này có thể được "tùy chỉnh" theo từng bệnh nhân bằng cách sử dụng hồ sơ tân kháng nguyên - một loại protein mới hình thành do đột biến trong tế bào ung thư.
Các công ty Trung Quốc đang giảm chi phí bằng cách cải tiến công nghệ. Thay vì sao chép mô hình của Moderna hay BioNTech, họ sử dụng công nghệ mRNA để tạo tế bào miễn dịch dendritic (DC) chuyên biệt, giúp đơn giản hóa quy trình, cắt giảm chi phí kiểm soát chất lượng và tổng hợp. Kết quả thử nghiệm ban đầu cũng cho thấy hiệu quả tăng lên và nguy cơ tái phát giảm.
Cheng cho biết việc phát triển thuốc ở Mỹ đắt đỏ hơn nhiều do chi phí nhân công, cơ sở hạ tầng và thử nghiệm lâm sàng cao. Trong khi đó tại Trung Quốc, chi phí sản xuất tế bào cá nhân hóa đạt tiêu chuẩn GMP chỉ khoảng 100.000 nhân dân tệ, thấp hơn nhiều lần so với ở Mỹ. Với lợi thế về nhân lực, hạ tầng, số lượng bệnh nhân lớn và quy trình phê duyệt nhanh hơn, Trung Quốc có thể thử nghiệm thuốc với chi phí thấp hơn đáng kể.
Chen Li sáng lập Likang sau khi mẹ anh bị chẩn đoán ung thư buồng trứng vào năm 2016. Khi đó là nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Vật lý sinh học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, anh bắt đầu tìm kiếm phương pháp điều trị mới.
Anh nảy ra ý tưởng về vắc xin cá nhân hóa khi nhận ra có thể sử dụng công nghệ giải trình tự gen và trí tuệ nhân tạo (AI) để xác định đột biến trong tế bào ung thư, từ đó huấn luyện hệ miễn dịch tiêu diệt khối u.
Khi đó, công nghệ này vẫn còn xa vời. Nhưng đến năm 2017, hai nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature cho thấy kết quả đầy hứa hẹn. Giá giải trình tự bộ gen cũng giảm mạnh, từ mức "tương đương chi phí hạ cánh lên Mặt trăng" xuống mức dễ tiếp cận hơn. Cùng với đó, các thử nghiệm lâm sàng trên thuốc ức chế PD-1 vào năm 2012 đã củng cố niềm tin vào liệu pháp miễn dịch.
Cả Likang và ZSky đều được chấp thuận thử nghiệm lâm sàng từ Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia Trung Quốc vào năm 2023 và đã hoàn thành thử nghiệm giai đoạn 1. Chen tin rằng công ty của anh có thể trở thành đơn vị thứ ba trên thế giới thương mại hóa vắc xin ung thư cá nhân hóa, chỉ sau Moderna và BioNTech.
Với lợi thế thử nghiệm nhanh và chi phí thấp, các công ty Trung Quốc đang rút ngắn khoảng cách với phương Tây. Cheng cho biết công nghệ AI tiên tiến cũng giúp họ xác định mục tiêu cá nhân hóa nhanh hơn, cải thiện hiệu quả lâm sàng và tiếp tục giảm chi phí.
Moderna dự kiến ra mắt vắc xin ung thư cá nhân hóa vào năm 2027. Nhưng theo Cheng, một số công ty Trung Quốc có thể đạt được mốc này cùng thời điểm hoặc thậm chí sớm hơn.
Dữ liệu từ một thử nghiệm do Likang thực hiện năm 2018 trên 24 bệnh nhân ung thư gan cho thấy nhóm điều trị có tỷ lệ sống sót sau 5 năm đạt 100%, trong khi ba bệnh nhân ở nhóm đối chứng đã tử vong. Kết quả này đã được trình bày tại hội nghị của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Mỹ năm ngoái.
Hiện tại, Likang đang chuẩn bị bước vào thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên bệnh nhân ung thư tiến triển. Chen kỳ vọng rằng với tốc độ này, công ty có thể theo kịp Moderna.
"Trung Quốc có nguồn lực lâm sàng dồi dào nhất, giúp thử nghiệm nhanh hơn và rẻ hơn", Chen nói. "Chúng tôi cần chứng minh hiệu quả của vắc-xin tại Trung Quốc trước khi tiến ra thị trường quốc tế".
Ngọc Ánh (theo SCMP, Nature)
Thích
(CLO) Sau nhiều ngày nỗ lực, công binh Lithuania và Mỹ đã trục vớt thành công xe thiết giáp cứu hộ M88 Hercules khỏi đầm lầy, xác nhận ba trong số bốn quân nhân Mỹ trên xe đã thiệt mạng.
(CLO) Israel đã ban hành lệnh sơ tán bắt buộc mới tại Rafah, thành phố ở phía nam Dải Gaza, khi quân đội nước này tuyên bố sẽ mở rộng cuộc tấn công trở lại khu vực này.
(CLO) Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Thanh Hoá vừa có văn bản về việc quản lý, kiểm tra, xử lý vi phạm trong tổ chức, hoạt động dạy thêm, học thêm (DTHT).
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai cho biết việc lãnh đạo cực hữu Pháp Marine Le Pen bị kết án và bị cấm tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Pháp 2027 là "một vấn đề rất lớn".
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn, Báo Người Lao Động tổ chức giải Pickleball với giải thưởng hấp dẫn, thu hút người chơi mọi lứa tuổi.
(CLO) Sáng 1/4, tại Hội trường Tỉnh ủy Yên Bái đã diễn ra Hội nghị công bố quyết định của Tỉnh ủy Yên Bái về việc hợp nhất Báo Yên Bái và Đài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) tỉnh thành Báo Yên Bái.
(CLO) Nhận lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân, Nhà vua Vương quốc Bỉ Philippe và Hoàng hậu Mathilde đã đến thủ đô Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam từ ngày 31/3 đến ngày 4/4/2025.
(CLO) Sáng ngày 1/4, Tỉnh ủy Hà Tĩnh tổ chức Hội nghị công bố quyết định hợp nhất Báo Hà Tĩnh và Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Tĩnh, đồng thời triển khai công tác cán bộ theo quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
(CLO) Cục Cảnh sát giao thông - Bộ Công an cho biết, liên quan vụ tài xế vung gậy bóng chày hành hung người đi xe máy, cơ quan công an đã xác định biển số và chủ sở hữu phương tiện.
(CLO) Sáng 1/4, Tỉnh ủy Lào Cai đã tổ chức Hội nghị công bố Quyết định thành lập Báo Lào Cai và các quyết định về công tác cán bộ.
(CLO) Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức theo từng thời kỳ liên quan đến các vi phạm, sai phạm nêu trong KLTT
(CLO) Một chuỗi nhà hàng Nhật Bản nổi tiếng đã phải đóng cửa gần như toàn bộ 2.000 chi nhánh trong tuần này để tiến hành vệ sinh sau khi phát hiện vật lạ trong món ăn.
(CLO) BYD gây chấn động với công nghệ sạc 1.000 kW, rút ngắn thời gian sạc 250 dặm xuống chỉ 5 phút, nhưng liệu tốc độ sạc tối đa có thực sự cần thiết?
(CLO) TP Hà Nội yêu cầu Sở Tài chính tập trung giải quyết khó khăn, tháo gỡ vướng mắc đối với 109 dự án đầu tư công khó khăn, chậm tiến độ, trong đó đặc biệt tập trung đối với các dự án tồn đọng, dừng thi công kéo dài, thực hiện năm 2025.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 1/4, Bắc Bộ trời nhiều mây, có mưa vài nơi, gió nhẹ, trời rét, vùng núi cao có nơi rét đậm.
(CLO) Hầm HC1 của dự án nút giao An Phú, TP Thủ Đức, TP HCM đã hoàn thành hơn 90% khối lượng công việc. Hiện tại, các đơn vị đang thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vượt nắng thắng mưa, 3 ca 4 kíp để kịp thông xe trước thềm 30/4.
(CLO) Sau nhiều ngày nỗ lực, công binh Lithuania và Mỹ đã trục vớt thành công xe thiết giáp cứu hộ M88 Hercules khỏi đầm lầy, xác nhận ba trong số bốn quân nhân Mỹ trên xe đã thiệt mạng.
(CLO) Israel đã ban hành lệnh sơ tán bắt buộc mới tại Rafah, thành phố ở phía nam Dải Gaza, khi quân đội nước này tuyên bố sẽ mở rộng cuộc tấn công trở lại khu vực này.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai cho biết việc lãnh đạo cực hữu Pháp Marine Le Pen bị kết án và bị cấm tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Pháp 2027 là "một vấn đề rất lớn".
(CLO) Số người vượt biên trái phép từ Mexico vào Mỹ giảm gần 94% sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump triển khai hàng loạt biện pháp cứng rắn nhằm siết chặt nhập cư.
(CLO) Nhà lãnh đạo cực hữu Pháp Marine Le Pen hôm thứ Hai đã lên tiếng phản đối quyết định của tòa án cấm bà tranh cử tổng thống năm 2027 sau khi kết tội bà sử dụng sai mục đích các quỹ châu Âu.
(CLO) Sau trận động đất gần đây, nhiều người dân Thái Lan cho biết họ cảm thấy như đang lắc lư hoặc di chuyển dù mặt đất đã ổn định.
(CLO) Nỗ lực tìm kiếm những người bị mắc kẹt đang được tăng cường ba ngày sau trận động đất lịch sử khiến ít nhất 2.000 người thiệt mạng ở Myanmar và Thái Lan.
(CLO) Chính phủ Nhật Bản dự kiến phân bổ hơn 20 nghìn tỷ yên (133,28 tỷ USD) trong kế hoạch phục hồi quốc gia kéo dài 5 năm, bắt đầu từ năm tài chính tiếp theo.
(CLO) Ít nhất 17 chiếc xe Tesla đã bị thiêu rụi trong một vụ hỏa hoạn tại một đại lý ở ngoại ô Rome vào sáng thứ Hai, theo thông tin từ lực lượng cứu hỏa Ý.
(CLO) Ngày 31/3, Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố Mỹ sẽ phải hứng chịu một đòn đáp trả mạnh mẽ nếu thực hiện lời đe dọa ném bom Iran mà Tổng thống Donald Trump đưa ra.
