Đầu năm nay, Kiev đã lên kế hoạch chiếm lại bán đảo Crimea, nơi đã bỏ phiếu để gia nhập trở lại với Nga vào năm 2014 sau cuộc đảo chính theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu do Mỹ hậu thuẫn ở Kiev.

“Tôi nghĩ rằng các bạn hiểu rất rõ rằng chính quyền Biden vẫn cam kết đảm bảo rằng cánh cửa của NATO vẫn mở cho những người tham vọng khi họ sẵn sàng và có thể đáp ứng các cam kết và nghĩa vụ. Chúng tôi chắc chắn cam kết đảm bảo rằng đất nước như Ukraine có thể làm việc để đáp ứng các tiêu chuẩn đó”, Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề châu Âu và Á-Âu Philip Reeker nói với các phóng viên hôm thứ Sáu (30/4).

Lời nói của ông được đưa ra chỉ vài ngày trước khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dự kiến ​​thăm Ukraine và vài tuần sau khi Blinken gặp Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba tại Brussels. Sau cuộc gặp đó, ông Kuleba nói rằng Mỹ 'kiên quyết đứng sau chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine', nói thêm rằng ông và Ngoại trưởng Blinken đã 'đồng ý nâng cao mức độ tham vọng và bắt đầu một ngày mới trong quan hệ của chúng ta'.

Vào tháng 6 năm 2020, liên minh NATO đã công nhận Ukraine là một 'đối tác cơ hội nâng cao', một thay đổi mà liên minh cho biết 'nhằm duy trì và làm sâu sắc hơn hợp tác giữa các Đồng minh và các đối tác có đóng góp đáng kể cho các hoạt động và sứ mệnh do NATO dẫn đầu'.

'Là một đối tác của NATO, Ukraine đã cung cấp quân đội cho các hoạt động của Đồng minh, bao gồm cả ở Afghanistan và Kosovo, cũng như Lực lượng Ứng phó NATO và các cuộc tập trận của NATO. Các đồng minh đánh giá cao những đóng góp quan trọng này, thể hiện cam kết của Ukraine đối với an ninh Euro-Đại Tây Dương', thông cáo nêu rõ.

Theo NATO, các điều khoản để gia nhập liên minh phòng thủ lẫn nhau bao gồm 'một hệ thống chính trị dân chủ hoạt động dựa trên nền kinh tế thị trường; đối xử công bằng với các nhóm thiểu số; cam kết giải quyết xung đột một cách hòa bình; khả năng và sự sẵn sàng đóng góp quân sự cho các hoạt động của NATO; và cam kết đối với các quan hệ và thể chế dân sự-quân sự dân chủ'.

Chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc giành được sự ủng hộ của Hoa Kỳ

Căng thẳng giữa Ukraine và Nga lên cao kể từ tháng 2 năm 2014, khi một cuộc đảo chính do Mỹ hậu thuẫn buộc Tổng thống Ukraine khi đó Viktor Yanukovych lên nắm quyền và mở ra một chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc cánh hữu nhằm làm giảm vị thế của một nhóm thiểu số nói tiếng Nga lớn của đất nước.

Vụ việc đã khiến Crimea nói tiếng Nga ly khai khỏi Ukraine và bỏ phiếu trong một cuộc trưng cầu dân ý để gia nhập trở lại với Nga, trong khi một số thành phố đa số người Nga ở lưu vực sông Donets ở miền đông Ukraine nổi dậy chống lại Kiev. Cuộc chiến nổ ra kể từ đó đã cướp đi sinh mạng của hơn 13.000 người. Kiev và Washington tuyên bố Nga đang trang bị vũ khí cho lực lượng ly khai nhưng Moscow luôn phủ nhận họ là một bên trong cuộc xung đột.

Các quốc gia phương Tây đã từ chối công nhận cuộc trưng cầu dân ý của Crimea về việc gia nhập trở lại với Nga, tuyên bố đây là một 'sự sáp nhập bất hợp pháp' và giữ động thái này như một bằng chứng cho thấy ý định xâm lược và bành trướng của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

NATO sau đó đã bắt đầu triển khai Tăng cường Hiện diện phía trước gồm bốn nhóm chiến đấu cấp tiểu đoàn tới bốn quốc gia ở biên giới phía tây của Nga: Ba Lan, Lithuania, Latvia và Estonia, và các cơ sở quân sự mới đã được xây dựng ở Romania.

Trong khi đó, Mỹ ngày càng thân thiết với chính phủ Ukraine, cung cấp vũ khí và hỗ trợ ngoại giao cho họ.

Giữa thời điểm căng thẳng gần đây nhất, khi các lực lượng Nga tiến hành các cuộc tập trận nâng cao nhận thức ở phía nam và phía tây của đất nước vài tuần trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nhận xét rằng Ukraine gia nhập NATO là "cách duy nhất để kết thúc chiến tranh ở Donbas. Kế hoạch hành động thành viên gia nhập NATO (MAP) sẽ là một tín hiệu thực sự cho Nga". 

Đáp lại, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova lưu ý rằng "việc trở thành thành viên giả định trong liên minh, trái với kỳ vọng của Kiev, không mang lại hòa bình cho Ukraine mà sẽ dẫn đến leo thang quy mô lớn ở phía đông nam của nước này và có thể dẫn đến những hậu quả không thể đảo ngược đối với nhà nước Ukraine". 

Vào tháng 3, Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine đã thông qua một tài liệu quy trách nhiệm cho chính phủ Yanukovych về tội 'phản quốc' khi ký Hiệp ước Kharkov vào năm 2010, cho phép Nga thuê căn cứ hải quân tại Sevastopol cho đến năm 2042 và cho phép Nga có khả năng cung cấp khí đốt tự nhiên chiết khấu cho Ukraine. Tài liệu gọi 236 nhà lập pháp đã bỏ phiếu thông qua hiệp ước bị buộc tội phản quốc.