Lời cảnh tỉnh từ thảm họa rơi máy bay tại Pakistan

Những ngày cuối tháng 5 vừa qua là những ngày đau thương đối với ngành hàng không thế giới nói chung và ngành hàng không của Pakistan nói riêng.
Một máy bay A320 chở 99 hành khách trên đường từ Lahore đến Karachi đã gặp nạn và rơi xuống khu vực dân cư gần thành phố Karachi của Pakistan. Vụ tai nạn đã để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khiến 97 người thiệt mạng và chỉ còn 2 người may mắn sống sót.

Ngày 24/6, Pakistan đã công bố báo cáo điều tra ban đầu vụ tai nạn máy bay Airbus A320 của hãng hàng không Pakistan International khiến 97 người thiệt mạng hôm 22/5. Nguyên nhân được xác định là do các phi công mải bàn tán về đại dịch Covid-19 dẫn đến mất tập trung trong lúc hạ cánh.

Các điều tra viên Pakistan và Pháp đã phân tích hộp đen máy bay để đưa ra kết luận trên. Hộp đen máy bay là bộ lưu thông tin chuyến bay với hai thiết bị thường được tích hợp làm một, bao gồm bộ lưu dữ liệu chuyến bay và bộ ghi âm buồng lái.

Ngay lập tức cơ quan hàng không dân dụng Pakistan đã đình chỉ 150 phi công và sa thải 5 quan chức cao cấp vì liên quan đến những gian lận trong việc cấp và sử dụng bằng lái giả.

Tiếp đó thông tin từ lãnh đạo ngành hàng không Pakistan tiết lộ đã gây rúng động dư luận khi có 262 phi công trong số 860 phi công của nước này sử dụng bằng giả. Đáng chú ý, có 141 phi công trong số 434 phi công của Hãng hàng không quốc tế Pakistan (PIA) bị cáo buộc sử dụng bằng giả.

Trước những lo ngại về an ninh, an toàn hàng không, cơ quan an toàn hàng không Liên minh châu Âu (EASA) đã buộc phải tạm thời đình chỉ PIA hoạt động tại các quốc gia thành viên trong thời gian 6 tháng và quyết định có hiệu lực từ ngày 1/7/2020.

Tạm dừng thực hiện nhiệm vụ bay của toàn bộ phi công người nước ngoài

Trước những thông tin về việc Nhà chức trách hàng không Pakistan phát hiện hơn 250 phi công Pakistan dùng bằng lái máy bay giả mạo và để đảm bảo tuyệt đối an toàn hàng không, ngày 27/6, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đã có Văn bản số 6263/BGTVT-VT yêu cầu Cục Hàng không Việt Nam rà soát và cấm ngay lập tức việc thực hiện nhiệm vụ bay của toàn bộ các phi công quốc tịch Pakistan, phi công người nước ngoài (đang làm việc cho các hãng hàng không Việt Nam) sử dụng bằng cấp, chứng chỉ (nghi vấn giả mạo) do Pakistan cấp.

Xác minh tính xác thực đối với bằng cấp, chứng chỉ của tất cả các phi công người nước ngoài đang làm việc cho các hãng hàng không Việt Nam và xử lý đối với các trường hợp có dấu hiệu sử dụng bằng cấp, chứng chỉ giả mạo.

Thông tin từ Cục Hàng không Việt Nam cho biết, trong tổng số 27 phi công là người Pakistan được Cục cấp giấy phép và năng định cho các Hãng hàng không của Việt Nam (bao gồm Vietnam Airlines: 06 trường hợp, Vietjet Air: 17 trường hợp, Jetstar Pacific: 04 trường hợp).

Trong 27 trường hợp này có 12 trường hợp đang bay khai thác cho các hãng hàng không Việt Nam và 15 trường hợp còn lại đã hết hạn hợp đồng hoặc do dịch bệnh đã về nước. Cụ thể, 12 trường hợp người lái đang khai thác hiện nay có 11 người lái đang khai thác cho hãng Hàng không Vietjet, 1 người lái là của hãng Hàng không Jetstar Pacific.

Ngày 25/6/2020, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam đã chỉ đạo tạm dừng xếp lịch cho các người lái là người Pakistan  làm việc cho các hãng hàng không Việt Nam. Yêu cầu các hãng tạm thời không phân lịch bay cho các người lái nêu trên cho đến khi có thông báo mới của Cục Hàng không Việt Nam. 

Hiện Cục Hàng không Việt Nam đang phối hợp với nhà chức trách Pakistan rà soát toàn bộ hồ sơ của các người lái Pakistan.

Chuyến bay an toàn tuyệt đối không được xảy ra lỗi dù là rất nhỏ

Từ đầu năm đến nay, Việt Nam cũng đã ghi nhận hàng loạt sự cố đe dọa an toàn, an ninh hàng không. Những sự cố tuy không gây ra thiệt hại về người nhưng cũng đã để lại nhiều hệ lụy khi hành khách bị chậm chuyến, các chuyến bay khác bị gián đoạn hoạt động gây thiệt hại lớn về kinh tế,...

Theo đó vào ngày 18/3, chuyến bay VN920 của hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines di chuyển từ TP.Hồ Chí Minh đi Phnom Penh (Campuchia) khi ra đường băng chạy đà cất cánh đã xảy ra sự cố kỹ thuật nổ lốp máy bay làm vỡ 1 bên vỏ động cơ, làm hư hỏng nhỏ đường băng và cháy cỏ lề Bắc đường băng.

Đặc biệt ngày 14/6, máy bay mang số hiệu VJ322 của hãng hàng không Vietjet Air cất cánh từ Phú Quốc đến TP.Hồ Chí Minh. Trên đường lăn vào nhà ga đã trượt khỏi đường băng 07L-25R của sân bay Tân Sơn Nhất và dừng lại trên thảm cỏ.

Do sự cố, 23 chuyến bay đang bay hướng đến Tân Sơn Nhất phải chuyển hướng hạ cánh ở các sân bay lân cận như Liên Khương, Cần Thơ... ;78 chuyến khác bị gián đoạn hoạt động. Sự cố khiến sân bay Tân Sơn Nhất tạm thời ngừng hoạt động, hàng loạt chuyến bay bị ảnh hưởng.

Gần đây nhất vào khoảng 8h55’ ngày 25/6, máy bay Boeing 787-19 của Vietnam Airlines được kéo vào cầu ống số 4, nhân viên lái xe, nhân viên cảnh giới và thợ máy kéo vào đúng vạch dừng cho máy bay. Tuy nhiên, trong quá trình kéo máy bay vào bến đỗ số 4 do thiếu quan sát, cảnh giới và đã quẹt vào ống lồng gây trầy xước thân máy bay với kích thước khoảng 1m tại vị trí mép dưới cửa.

Khung ống lồng nằm ngoài vạch đỏ của vị trí đỗ số 4. Do sự cố, Vietnam Airlines đã phải kéo máy bay về xưởng để kiểm tra kỹ thuật, đổi máy bay khác để tiếp tục khai thác chuyến bay VN210. 

Theo các chuyên gia, trong ngành hàng không, để một chuyến bay an toàn thì không được để xảy ra bất kỳ lỗi nào, dù là lỗi rất nhỏ cũng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, những vụ tai nạn thảm khốc.

Những vụ việc trên sẽ được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ nguyên nhân. Nhưng ngoài trách nhiệm trực tiếp của hãng hàng không thì cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này mà cụ thể ở đây là Cục Hàng không Việt Nam cũng cần phải có những động thái, biện pháp để ngăn chặn các sự cố tương tự gây hậu quả nghiêm trọng hơn có thể xảy ra trong thời gian tới.