Ai có thẩm quyền nhận 17 tấn vàng?

Các nhóm pháp lý đại diện cho Maduro và Guaido sẽ có mặt tại Tòa án Tối cao Vương quốc Anh đầu tuần này trong giai đoạn mới nhất của cuộc giằng co kéo dài về số tiền chiếm khoảng 15% dự trữ ngoại tệ của Venezuela.

Tranh chấp về số vàng này bắt đầu vào tháng 5/2018 khi ông Maduro tái tranh cử trong một cuộc bỏ phiếu mà liên minh đối lập chính tẩy chay và gọi đó là một sự giả tạo. Sau đó, Boris Johnson, lúc đó là ngoại trưởng Anh, nói: “Chúng tôi có thể phải thắt chặt vấn đề kinh tế đối với Venezuela”.

Lo ngại về việc áp dụng các biện pháp trừng phạt chống lại chính phủ Maduro, ngân hàng trung ương Venezuela (BCV) nói với Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) rằng họ muốn lấy lại 14 tấn vàng mà họ đã cất giữ ở đó.

Vào khoảng cuối năm 2018, Calixto Ortega, chủ tịch Ngân hàng Trung Ương Venezuela (BCV) đã đến London để thảo luận vấn đề với các quan chức của Ngân hàng Anh (BoE), nhưng họ nói với ông Ortega rằng có vấn đề với thẩm quyền của ông.

Tháng 2 năm sau, Anh đã cùng với hàng chục quốc gia khác ủng hộ tuyên bố trở thành Tổng thống hợp pháp của Guaido. Vào tháng 4, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với BCV, cáo buộc ông Maduro đang sử dụng nó để “cướp bóc” tài sản của Venezuela nhằm “làm giàu cho những kẻ tham nhũng”.

Trước các lệnh trừng phạt, Venezuela đã thanh toán một số giao dịch hoán đổi vàng mà BCV đã thỏa thuận với Ngân hàng Deutsche Bank trong những năm trước, những người nắm thông tin về thỏa thuận này cho biết. Điều đó dẫn đến việc 17 tấn vàng được giữ trong kho của BoE được trả lại cho BCV kiểm soát, nâng lượng vàng nắm giữ ở đó lên 31 tấn, chiếm khoảng 1/4 tổng dự trữ vàng của Venezuela.

Các biện pháp trừng phạt sau đó đã kích hoạt việc chấm dứt sớm các giao dịch hoán đổi vàng khác được thực hiện giữa BCV và Deutsche Bank, giải phóng nhiều vàng hơn cho BCV, theo trình tự thời gian do nhóm pháp lý của Guaido đệ trình trong các vụ kiện trước đó.

Nhóm của Guaido đã yêu cầu tòa án Vương quốc Anh xác định ai có thẩm quyền đại diện cho BCV và nhận vàng.

Mập mờ người nắm quyền lực đất nước

Liên minh châu Âu, mà Anh chính thức rời khỏi vào đầu năm, cho biết vào tháng 1 rằng họ không thể công nhận hợp pháp ông Guaido là Tổng thống của Venezuela sau khi ông mất vị trí người đứng đầu quốc hội sau cuộc bầu cử lập pháp vào tháng 12 năm ngoái, mặc dù EU không công nhận cuộc bỏ phiếu đó.

Hồi tháng 6 mới đây, luật sư đại diện cho Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro kêu gọi tòa án London rạch ròi giữa luật pháp và chính trị.

Ngân hàng Trung ương Venezuela do chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro kiểm soát đang tìm kiếm lệnh buộc Ngân hàng Anh trả lại số vàng mà Venezuela - giống như nhiều quốc gia khác - lưu trữ ở đó để giữ an toàn.

Các luật sư đại diện cho Ngân hàng Trung ương Venezuela cho biết, tiền bán số vàng này - chiếm khoảng 15% dự trữ ngoại tệ của Venezuela - sẽ dùng để ứng phó đại dịch Covid-19 và củng cố hệ thống y tế yếu kém sau 6 năm khủng hoảng kinh tế.

Tuy nhiên, lãnh đạo phe đối lập Venezuela Juan Guaido nói rằng số vàng trên thuộc quyền kiểm soát của ông, bởi chính phủ Anh cùng khoảng 60 Chính phủ các nước khác trên khắp thế giới công nhận ông là lãnh đạo Venezuela sau các cáo buộc ông Maduro gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống 2 năm trước.

Luật sư Vineall lập luận rằng Chính phủ của Tổng thống Maduro chịu trách nhiệm bổ nhiệm các quan chức, thu thuế, lập ngân sách, nên ông Maduro là nguyên thủ quốc gia chính thức.

Tuy nhiên, nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ, không công nhận ông Maduro là nhà lãnh đạo chính thức của Venezuela. Do vậy, Ngân hàng Anh đã từ chối yêu cầu rút vàng của ông Maduro.

Phe đối lập tuyên bố rằng ông Maduro sẽ sử dụng vàng để thanh toán cho các đồng minh nước ngoài, cáo buộc này bị chính quyền của ông Maduro và luật sư bác bỏ.

Theo Reuters, chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro đã bán 30 tấn vàng dự trữ trong 2 năm qua để thu về tiền mặt.